Kitap Okumayı Sevdirmenin 7 Sihirli Adımı

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 17.10.2018 - Güncelleme : 02.04.2024

Okumayı çok seven bir çocuk yetiştirme hayalleri kuran ebeveynler, kitaplara karşı ilgisiz davranan çocuklarının okuma becerilerinin ve alışkanlıklarının hiç gelişemeyeceğini düşünerek endişeye kapılıyor.Her çocuğun hevesli ve mutlu bir kitap kurduna dönüşebileceğini belirten abm Yayınevi Genel Yayın Yönetmeni Çağla Acar, miniklerde okuma sevgisi yaratacak 7 adımı sıraladı.

Son günlerde çocuklar arasında popülerleşen mangaların içeriklerinde şiddet, cinsellik veya kültürümüze uygun olmayan davranışların olabildiğine işaret eden uzmanlar, çocuğun yaşına ve kültürel değerlere uygun seçilen mangaların okunmasının çocukların akranlarıyla olan iletişiminin kopmamasını sağlayacağını söylüyor.

Okuma alışkanlığının kazanılmasındaki en önemli temel unsurun çocukların bunu bir yaptırım olarak algılamamaları olduğunu dile getiren Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu ise “Bunun için kitap okuma zamanlarını eğlenceli hale getirmek önemlidir.” dedi.

İşte her iki uzmanın çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmaya dair önemli açıklamaları. 

Kitap Okumayı Sevmeyen Çocuklara Bu Alışkanlık Nasıl Kazandırılır?

1. Çocuklara Kitap Okumayı Sevdirmenin Yolları 

Çocuklarda okuma alışkanlığı, iletişim kurmayı ilk kez öğrendikleri zamandan itibaren oluşmaya başlayan farklı katmanlarla şekilleniyor. Çocuklarının birer kitap kurdu olmasını isteyen anne babalar, okumayı sıkıcı bir sorumluluk olarak gören minikler karşısında hayal kırıklığına uğruyor.

Öğretmenlerin okumanın temel özelliklerini öğretmekle yükümlü olduğunu ancak kitap sevgisinin en çok anne babalar tarafından miniklere aşılanabileceğini belirten abm Yayınevi Genel Yayın Yönetmeni Çağla Acar, her çocuğun içinde gizli bir kitap kurdunun yattığını belirterek onları daha çok kitap okumaya teşvik edecek 7 adımı sıralıyor. 

1.1. Okumayı bir aile etkinliğine çevirin: Çocuğunuzun kitapları sevmesini istiyorsanız öncelikle sizi kitap okurken gördüğüne emin olmalısınız. Evde birçok noktaya kitap ve dergiler yerleştirin ve çocukların sizi sık sık elinizde kitaplarla görmesini sağlayın. 

1.2. Kitaplarla gerçek hayat arasında bağlantılar kurun: Edebiyatla gerçek hayat arasında bağlantılar kurmak, kitap okuma aktivitesini çocuklar için daha zengin bir deneyime dönüştürüyor. Bir sonraki tatilinizde gideceğiniz şehrin geçtiği bir öyküyü beraber okumak, çocuğunuzun ilgisini artıracaktır. 

1.3. Okumayı asla bir ceza gibi göstermeyin: Kitap okumak için çocukları odalara yollamak gibi davranışlar, miniklerin okuma eylemini bir cezaymış gibi görmelerine yol açarak kitaplardan keyif alma ihtimallerini düşürebiliyor. Ayrıca, sesli kitap okurken çocuklarının okuma becerilerine dair çok fazla eleştiride bulunan ebeveynler de bıkkınlık duygusu yaratıyor. Kitap okumayı mutlaka yapılması gereken, zorlu bir ödev yerine bir keyif kaynağı olarak görmelerine yardımcı olun. 

1.4. Çocuğunuzun da aslında bir hikaye anlatıcısı olduğunu unutmayın: Birbirinize kitap okuduğunuz zamanlar dışında, onun size aklından bir hikaye anlatacağı anlar da yaratın. Böyle bir aktivite ile hayal gücünün gelişmesine katkıda bulunabilir, çocuğunuzun hikayesini dinledikten sonra siz de ona küçükken çok sevdiğiniz bir masalı anlatabilirsiniz. 

1.5. Diğer sanatlardan yardım alın: Çocuklarınızın okudukları kitapta anlatılanları daha iyi kavramasını sağlamak için diğer sanatlara başvurmak, oldukça zevklidir. Öyküde bahsedilen bir tatlıyı beraber hazırlamak, bir kukla gösterisiyle karakterlere hayat vermek veya eğer varsa kitabın film uyarlamasını seyretmek miniklerin algısını genişleteceği gibi ailecek daha kaliteli zaman geçirmenizi sağlayacaktır. 

1.6. Okumayı rahat bir deneyim haline getirin: Rahat sandalyeler veya yumuşak minderlerle evinizde sıcak bir köşe yaratarak kitap okumayı dinlendirici bir eylem haline getirin. Eğer biraz daha sıra dışı fikirlere ihtiyaç duyuyorsanız, bir okuma çadırı çocuklarınızın ilgisini çeken harika bir atmosfer yaratacaktır. 

1.7. Ne istiyorlarsa onu okumalarına izin verin: Aynı yetişkinler gibi, çocuklar da belli yazarlara ve kitap türlerine zamanla daha çok bağlılık gösteriyor. Bu süreçte, yaşına uygun olduğu sürece, dilediklerini okumalarına müsaade edin. Aynı kitabı bir haftada birkaç kez okumak istemesi karşısında sıkılmamaya çalışın ve eğilimlerini beraber keşfedin.

Aileler Çocuklara Kitap Okuma Alışkanlığı Kazandırmakta Zorlanıyor 

2. Çocukların Manga Okuması Doğru mu?

• Çocuğun yaşına ve kültürel değerlere uygun mangalar okunmalı

Özellikle son dönemlerde çocukların klasik eserleri okumak yerine mangaları tercih ettiği görülüyor. Mangaların şiddet, cinsellik veya kültürümüze uygun olmayan davranışları içerdiğini görebiliyoruz.

Bunun yanı sıra; çocuğumuzun yaşına ve kültürel değerlere uygun seçilen mangaların okunması çocuğumuzun akranlarıyla olan iletişiminin kopmamasını ve hayal gücünü geliştirmekle birlikte okuma alışkanlığını destekleyecek ve olumlu davranışları pekiştirecektir.

2.1. Evde kitapların bulunduğu bir ortam olması önemli

Çocuğa sağlıklı bir okuma alışkanlığı kazandırmak için dikkat edilmesi gereken konuların başında öncelikle ailenin çocuğuna örnek olması geliyor. Çocuğumuza kitap okumanın ne kadar keyifli olduğunu göstermek için bizim de düzenli olarak kitap okumamız gerekir. Evde kitapların bulunduğu bir ortam olması ve birlikte okuma zamanları belirlemek bir aktivite olarak bunu yapmak oldukça kıymetli olacaktır.

Bunun yanı sıra, çocuğumuzun arkadaşlarıyla birlikte oyun aktivitelerinin yanında kitap okumak için de aktiviteler yapılabilir. Böylece çocuklarımız akranları ile kitaba dayalı sohbetler de gerçekleştirebilir.

2.2. Çocuklar en çok hangi kitapları tercih ediyor?

Ebeveynleri en çok zorlayan durumlardan biri de çocuğa kitap okuma alışkanlığı kazandırmak kadar okuduğu kitabın belirlenmesidir.  Son zamanların en çok tercih edilenlerine bakıldığında gençler için mangalar ön planda oluyor.

Bu bağlamda çocuklarımıza manga okumayı yasaklamak yerine sınır koymak, belki sıraya koymak ve beraber bir klasik bir manga okuma gibi uzlaşmaya dayalı anlaşmalar yapmak hem çocuğumuzla ilişkimizi bozmamış olur hem de problem çözme becerilerini geliştirmemizi sağlar.

2.3. Çocuğa haftalık veya aylık okuma hedefleri belirleyin

Çocuğa haftalık veya aylık okuma hedefleri belirleme ve konulan okuma hedeflerini gerçekleştirdiği zaman ödüllendirme oldukça önemlidir. Burada dikkat edilmesi gereken bir noktayı hassasiyetle belirtmek isterim ki; hedefe ulaşmak büyük maddi ödüllerle mükafatlandırılmamalı.

Sembolik ödüllerin olması çocuğumuzun maddiyata yönelmemesi içinde iyi bir sınır çizimi olacaktır.

• Yaptırım olarak değil, keyif aldığı için okusun

Okuma alışkanlığının kazanılmasındaki en önemli temel unsur çocuğumuz bunu bir yaptırım olarak algılamamalı aksine kitap okumaktan keyif aldığı için bunu yapmaya devam etmelidir. Bunun için kitap okuma zamanlarını eğlenceli hale getirmek önemlidir.

Özellikle erken yaşlarda okumayı eğlenceli hale getirebilmek için; kitaplardaki karakterlerin seslerini taklit edebilir, sayfaları sırayla okuyabilir ve varsa resimler hakkında da konuşabiliriz.

Bir çocuğun okuma becerileri, müfredatın kapsamına erişmelerine ve iletişim ve dil becerilerini geliştirmelerine olanak sağlayacağından okuldaki başarısı için önemlidir. Ayrıca kitap okumak çocuklar için eğlenceli ve yaratıcı bir zaman olabilir, bu da onlara her türlü yeni dünyanın kapılarını açar.