Çikolata Kisti Olanlar Gebe Kalabilir mi? 

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 28.07.2017 - Güncelleme : 28.03.2023

Çikolata kisti (endometriozis) nedir? Nasıl anlaşılır? Sebepleri nelerdir? Kısırlığa neden olur mu? Çikolata kistinin belirtileri neler? Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Banu Kumbak Aygün’e konuyla ilgili merak edilen soruları yönelttik.

İşte, uzmanından çikolata kistine dair merak edilen birçok önemli sorunun yanıtı.  

 Hastalığın tanısı nasıl konur? Hangi durumlarda çikolata kistinden şüphelenilmeli?  Uzmanlar yanıtladı.

Çikolata Kistinin En Yaygın Belirtileri Neler?

1. Çikolata Kistinin En Yaygın Belirtileri Neler?

Çikolata kistleri, boyutları küçük olduğunda (< 4 cm) herhangi bir belirti ve hasar vermeyebiliyor, yani ağrı olmayabiliyor. Ayrıca hastalar bu kistlerle rahatlıkla hamile kalabiliyor. Ancak çikolata kisti, özellikle yumurtalıkla birlikte diğer bölgeleri de etkilediği durumlarda, değişik derecelerde ağrıya yol açabiliyor.

• Hangi belirtiler ile sinyal veriyor? 

Endometriozis hastalığının yumurtalıklarda meydana gelmiş şekli olan çikolata kistinde, ağrılı adet, cinsel ilişkide ağrı, idrar yaparken veya dışkılamada ağrı, bel veya kronik pelvik ağrısı, bulantı-kusma ile karın şişkinliği gibi bulguların herhangi biri oluşabiliyor.

En yaygın belirtileri ise adet döneminde, cinsel ilişkide veya dışkılama sırasında gelişen ağrı ile kronik pelvik ağrıları oluyor. 

Çikolata Kisti Ne Demek? Neden Olur?

2. Çikolata kisti her kadında görülür mü? Anneden kızına geçer mi?  

Çikolata Kisti hastalığının her 10 kadından birinde görülebildiğini belirtmektedir. En çok sebep olduğu şikayet şiddetli adet sancısı ve kısırlıktır. Bu hastalığın nedeni hala net olarak ortaya konulamamıştır. Bazı bilgiler daha anne rahminde iken maruz kalınan bazı maddelerin bu hastalığa zemin hazırladığını ileri sürerken, bazı bilgiler genetik geçişi olabileceğini de iddia etmiştir. Fakat anneden kızına geçme gibi bir kalıtsallık söz konusu değildir.

• Çikolata kisti neden olur? 

Yine bazı bilgiler bağışıklık sistemindeki bozuklukların bu hastalığa neden olabileceğini de ifade etmektedir. Dolayısıyla çikolata kisti hastalığı nasıl oluştuğu konusunda gizemini korumaktadır. 

 Çikolata Kisti Olanlar Gebe Kalabilir mi?

Çikolata Kisti Doğurganlığı Nasıl Etkiler?

3. Çikolata Kisti Hamile Olmaya Engel mi?

Yumurtalıkta bulunan endometrium tabakası, her ay kanaması sonucunda kist haline geliyor. Bu tabakanın içinde biriken sıvı erimiş çikolata şeklinde olduğu için ‘çikolata kisti’ olarak adlandırılıyor. Çikolata kistleri hamile kalmanın önündeki en önemli engellerden biri olarak görülüyor.

Öyle ki hamile kalamayan kadınların yüzde 17’sinde çikolata kisti teşhis ediliyor. Bunun nedeni ise çikolata kistinin yumurtlama fonksiyonlarını bozarak ve tüpler ile yumurtalıklarda yapışıklıklar oluşturarak hamile kalmayı zorlaştırabilmesi.

• Çikola kisti olanlar hamile kalabilir mi?  

Çikolata Kisti hastalığına sahip kadınların en çok merak ettikleri soru ise gebe kalıp kalamayacaklarıdır. Endometriozis hastalığı olan kadınların yumurtalık kapasitesi zayıf olabilir, yumurtalıklarda çikolata kistleri olabilir, yine tüplerde tıkanıklıklar olabilir ve endometriozis olan kadınlarda ilişkide zorlanma olabilir ve bu nedenle cinsel yaşantıda düzensizlik ve ilişkide bulunamama olabilir.

Çikolata Kisti Olduğu Nasıl Anlaşılır?

4. Hastalığın tanısı nasıl konur? Hangi durumlarda çikolata kistinden şüphelenilmeli?  

Çikolata kisti hastalığında çok değişik bulgular ve şikayetler olabilir. Hiçbir şikayeti olmayan bir kadının normal jinekolojik muayenesi esnasında çikolata kisti saptanabildiği gibi adetleri çok sancılı olan bir kadında hafif endometriozis olabilir.

Bu hastalıkta adet sancısı ya da ilişki esnasındaki ağrı hastalığın şiddeti ile ilişkili olmayabilir. Ama adetleri sancılı olan ve bu nedenle işe gidemeyen bir kadında bu hastalıktan şüphelenmek ve bu yönde değerlendirme yapmak doğru olacaktır. 

 Çikolata Kisti Olanlar Gebe Kalabilir mi? 

Çikolata Kistinin En Yaygın Belirtileri Neler?

5. Cinsel ilişkide ağrı çikolata kistinin habercisi mi? Kısırlık yapar mı?  

Yine ilişkide bulunurken çok ağrısı olan ve bu nedenle cinsel yaşantısında sıkıntı yaşayan bir kadında da endometriozis olabilir. Bir başka önemli şikayet gebe kalmada zorluk olabilir. Sperm problemi olmayan bir çift gebe kalamıyorsa kadında endometriozis olma olasılığı %40’a kadar çıkmaktadır. Kadın infertilitesinin önemli bir sebebi endometriozisdir. 

 Çikolata Kisti Olanlar Gebe Kalabilir mi? 

6. Tedavide başvurulan yöntemler neler?

Kronik bir hastalık olan endometriozis ile çikolata kistlerinin kesin bir tedavisi mevcut değil. Eğer çikolata kisti küçükse ve belirti vermiyorsa, takip altına alınması yeterli geliyor. Tedavide hangi yönteme başvurulacağı; kistin büyüklüğüne, semptomlarına ve hastanın çocuk sahibi olmak isteyip istemediğine göre değişiyor. Ağrının temel sorun olduğu durumlarda genellikle önce ilaç tedavisi uygulanıyor.

Medikal tedaviyle kistlerin yol açtığı yakınmalar azaltabiliyor veya ortadan kaldırılabiliyor. Ayrıca endometriozisin ilerlemesi yavaşlatabiliyor ve kist cerrahi yöntemle çıkartıldıysa yeniden gelişme riskini düşürüyor. Progestinler, vajinal halka, doğum kontrol hapları, hormonlu spiral ile GnRH agonistleri, medikal tedavi yöntemlerini oluşturuyor. 

7. Ameliyat sonrası tüm bebek tedavasi yapılabilir mi?  

Genellikle çikolata kisti olan veya tüplerinde problem olan kadınlarda ameliyat gerekebilir ve ameliyat sonrası tüp bebek tedavisine geçmek ve gebeliğe giden süreci kısaltmak doğru olacaktır. Öte yandan yumurtalıklarda çikolata kistleri tekrar oluşabilir ve her seferinde ameliyat yapmak yumurtalıkların erken zayıflamasına ve hatta zaman zaman erken menopoza yol açabilir. 

 Çikolata Kisti Olanlar Gebe Kalabilir mi?  

8. Ameliyat Gerekli midir? 

Bu nedenle ameliyata karar verirken yumurtalık kapasitesini iyi değerlendirmekte fayda vardır. Tabii kadının yaşı da ameliyat kararında etkilidir. Bir başka faktör de çikolata kistinin boyutudur. Genellikle 5 cm ve üstü çikolata kistlerinde ameliyat gerekebiliyor fakat yine yumurtalık kapasitesi ve kadın yaşı en önemli karar verdirici faktörlerdir.

• Ameliyat ne zaman gündeme geliyor? 

Çikolata kistlerinin semptomları hayat kalitesini etkiliyorsa ve medikal tedaviden yanıt alınamıyorsa, hasta tüp bebek tedavisi gördüğü halde hamile kalamıyorsa  veya mevcut kistin kanserojen olma ihtimali varsa cerrahi seçenek gündeme geliyor. 

• Ameliyat kesin çözüm sunuyor mu? 

Çikolata kistinin cerrahi yöntemle çıkartılması şikayetlerin ortadan kalkmasını sağladığı gibi yumurtalıkta oluşan hasarın ilerlemesini önleyebiliyor ve hamilelik şansını artırıyor. Ayrıca tüp bebek tedavisi görecek olan hastalarda çikolata kistlerinin yok edilmesi yumurta toplama işlemini kolaylaştırıyor.

Ancak çikolata kistleri tekrarlayabilen bir hastalıktır. Cerrahi sonrası, yapılan ameliyatın şekline ve ameliyat sonrası uygulanan medikal tedaviye göre hastalığın yüzde 9-25 oranında tekrarlama ihtimali oluyor.

• Cerrahi yöntem nasıl uygulanıyor?  

Günümüzde çikolata kistinin vücuttan çıkartılmasında genellikle kapalı cerrahi yöntem tercih ediliyor. Laparoskopi olarak adlandırılan bu yöntemde yüksek çözünürlüklü kameralar sayesinde yumurtalıklar ve rahim görüntülenebiliyor. Böylece büyük kesilere ihtiyaç duyulmadan çikolata kistinin çıkartılması mümkün oluyor. Laparoskopik cerrahi, çikolata kistinde iki şekilde uygulanabilir.

Laparoskopik kistektomi: Yumurtalıktaki sağlam dokular korunarak sadece çikolata kistinin kapsülü çıkartılıyor veya kist boşaltılıp duvarı yakılabiliyor. Böylelikle kist sağlam dokuya en az hasar verecek şekilde temizleniyor.

Laparoskopik Ooforektomi: İlerlemiş olgularda, hamilelik düşüncesi olmayan hastalarda veya kistin kanser açısından şüpheli olduğu durumlarda yumurtalığın tamamı çıkartılıyor. 

9. Çikolata Kistini Zamanında Tespit Etmek Neden Önemli?

Çikolata kisti olan kadınlarda en sık görülen kısırlık vakaları 25 ila 40 yaş grubundaki kadınlarda görülür. Çikolata kisti tedavisine ne kadar erken başlarlarsa, doğum yapma şansları o kadar artar. Çikolata kistinin ameliyatla erken çıkarılması, daha düşük ilerleme riskine, semptomların hafifletilmesine ve daha iyi bir yaşam kalitesine katkıda bulunabilir. 

Çikolata kistinin erken evre tedavisi, hastalığın kendisinin ve daha az invaziv bir cerrahi prosedürün neden olduğu yumurtalıkta daha az hasarla sonuçlanacaktır.