Eklem Kireçlenmesinin Görülme Sıklığı Artıyor

Doç. Dr. Burçin Keçeci
Yayın : 19.08.2025

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Burçin Keçeci, halk arasında 'Kireçlenme' denilen artroz hastalığında erken tanı ve tedavinin önemli olduğunu söyledi.

Kireçlenmenin, eklemi oluşturan kıkırdak dokusunun zamanla aşınması ve işlevini yitirmesiyle ortaya çıktığını dile getiren Keçeci, günümüzün yaşam koşulları nedeniyle hastalığın görülme sıklığının da arttığını ifade etti.

Artrit Nedir?

Artrit, eklemlerinizde hasara neden olan bir hastalıktır. Eklem, vücudunuzda iki kemiğin birleştiği yerlerdir.

Yaşlandıkça bazı eklemler doğal olarak aşınır. Birçok kişi, bu normal, ömür boyu süren aşınma ve yıpranmanın ardından artrit geliştirir. Bazı artrit türleri, ekleme zarar veren yaralanmalardan sonra ortaya çıkar. Bazı sağlık sorunları da artrite neden olabilir.

Artrit herhangi bir eklemi etkileyebilir, ancak en sık şu bölgelerde görülür:

• Eller ve bilekler
• Dizler 
• Kalçalar 
• Ayaklar ve ayak bilekleri 
• Omuzlar 
• Alt sırt (lomber omurga) 

Artrit Belirtileri ve Bulguları Nelerdir?

En sık görülen artrit belirtileri ve bulguları şunlardır:

• Eklem ağrısı
• Sertlik veya hareket açıklığının azalması (ekleminizi ne kadar hareket ettirebildiğiniz).
• Şişlik (iltihaplanma) 
• Ciltte renk değişikliği
• Eklem çevresinde dokunmaya karşı hassasiyet veya duyarlılık
• Eklemlerinizin yakınında sıcaklık veya sıcaklık hissi
• Belirtileri nerede yaşayacağınız, hangi tip artrite sahip olduğunuza ve hangi eklemlerinizi etkilediğine bağlıdır.

Bazı artrit türleri, alevlenme veya atak adı verilen, gelip geçici semptomlara neden olur. Diğerleri ise eklemlerinizin sürekli ağrılı veya sert hissetmesine veya fiziksel aktiviteden sonra bile ağrımasına neden olur.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Herkes artrit geliştirebilir, ancak bazı faktörler bu riski artırabilir, örneğin:

• Tütün kullanımı: Sigara içmek ve diğer tütün ürünlerini kullanmak riskinizi artırır.
• Aile geçmişi: Biyolojik aile üyelerinde artrit olan kişilerin bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir.
• Aktivite seviyesi: Düzenli olarak fiziksel olarak aktif değilseniz, artrit olma olasılığınız daha yüksek olabilir.
• Diğer sağlık sorunları: Otoimmün hastalıklar, obezite veya eklemlerinizi etkileyen herhangi bir rahatsızlık, artrit geliştirme riskinizi artırır.

Bazı kişilerde artrit riski daha yüksektir:

• 50 yaş üstü kişiler
• Kadınlarda
• Sporcular, özellikle temas gerektiren sporlarla uğraşanlar.
• Fiziksel olarak zorlayıcı işlerde çalışanlar veya eklemlerine çok fazla yük bindiren işler yapanlar (ayakta durmak, çömelmek, uzun süre el ve diz üzerinde durmak vb.)

Artrit genellikle hangi yaşlarda başlar?

Artrit her yaşta gelişebilir. Ne zaman başlayacağı, hangi tür artrite sahip olduğunuza ve nedenine bağlıdır. Osteoartrit genellikle 50 yaş üstü yetişkinleri etkiler. Romatoid artrit ise genellikle 30-60 yaş arası yetişkinlerde gelişir.

Daha doğrudan bir nedeni olan diğer türler genellikle bu tetikleyiciye daha yakın bir noktadan başlar. Örneğin, travma sonrası artriti olan kişilerde eklemleri yaralanana kadar bu hastalık gelişmez ve gut hastalığı da en az birkaç ay boyunca yüksek ürik asit seviyelerine sahip olana kadar gelişmez.

Doç. Dr. Burçin Keçeci, “Obezite, spor yaralanmaları, genetik etkiler, eklemlerin aşırı kullanımı ve yaş kireçlenmeye neden olabilir. Kıkırdakların yapımında genlerden kaynaklı olan bir kalıtsal problem bulunduğundan eklemlerin daha hızlı bir şekilde bozulmasına sebep olabilmektedir.

Bununla birlikte bazı eklemler aşırı derecede fazla kullanıldığı zaman kireçlenme riski de bir hayli artmaktadır. Yaş ilerledikçe kireçlenme sorunu yaşama olasılığınız da eş zamanlı şekilde yükseliyor” diye konuştu.

Eklem Kireçlenmesi Nasıl İlerliyor?

Eklem kireçlenmesi hastalığının olduk ça sinsi bir şekilde ilerlediğini kaydeden Keçeci sözlerine şöyle devam etti: “Belirtiler yavaş yavaş gelişir ve zaman geçtikçe kötüleşir. Hangi eklem, hangi oranda etkilenmiş ise belirtiler o derece farklılık göstermektedir.

Kireçlenme semptomları arasında sertlik, ağrı, hassasiyet, gıcırtı sesleri, şişkinlik görülmektedir. Eklem kireçlenmesi geri dönüşü olmayan bir rahatsızlıktır. Ancak tedaviyle ağrıyı azaltıp daha iyi hareket edebilir ve hastalığın ilerlemesini önleyebilirsiniz.

Doktorunuz ağrınızı hafifletmek için ilaçlara, kremlere ve losyonlara başvurabilir. Eklem çevresindeki kasları güçlendiren ve esnekliği artıran egzersizlere odaklanacağınız bir egzersiz planı geliştirmek için bir fizyoterapist ile birlikte çalışabilirsiniz.

Düzenli egzersiz ve eklem sağlığını koruyucu yaşam alışkanlıkları edinmek gerekir. Kilo vermek eklemlerdeki stresi azaltmaya yardımcı olur.”

Ne Zaman Cerrahi Müdahale Gerekir?

Tedavide eklem ağrısını ve şişmeyi azaltmaya yardımcı olması için reçeteli iltihap önleyici ilaçlar ve ağrı kesiciler kullanabildiğini bilgisini veren Doç. Dr. Burçin Keçeci, şunları söyledi:

“Doktorunuzun önerdiği eklem koruma aksesuvarlarıyla birlikte eklemlerinizi daha fazla esneterek ağrıyı artıran egzersizlerin önüne geçebilirsiniz. Eklem içine lokal enjeksiyon da hastalara uygun olan tedavi seçeneklerinden biridir. Diğer yöntemlerin etkisiz kaldığı durumlarda ameliyat da seçeneklerden biridir.

Eklem protezi ameliyatıyla hasarlı olan ekleminiz yerine metal ya da plastik parçalar koyulabilmektedir. Osteotomi ile birlikte dizlerin yeniden hizalanması sağlanmaktadır.

Yapılan bu operasyon sayesinde vücut ağırlığı, dizin yıpranmış olan kısmından uzaklaştırılmaktadır. Tedavi sürecinin mutlaka bu konuda deneyim sahibi hekimler gözetiminde yürütülmesi önem taşır.”