Gıda İntoleransı Kronik Yorgunluğa ve Anksiyeteye Neden Oluyor

Doç. Dr. Serkan Tapan
Yayın : 06.01.2025

Gıda intoleransının anksiyeteye ve kronik yorgunluğa neden olabileceğine dikkat çeken uzmanlar gıda intoleransını, tüketilen herhangi bir gıdanın içinde yer alan bir maddeye karşı sindirim sisteminin reaksiyonu olarak tanımlıyor. 

• Gıda İntoleransı ile Gıda Alerjisi Arasında Fark Var 

Günümüzde giderek artan sağlık sorunlarının önemli nedenlerinden biri olan gıda intoleransı, sıklıkla gıda alerjisiyle karıştırılabiliyor. Gıda alerjisinin daha ani ve kısa sürede ortaya çıktığını, gıda intoleransının ise daha uzun süreçte kendini gösterdiğini belirten Klinik Biyokimya Uzmanı Doç. Dr. Serkan Tapan, “Gıda hassasiyetinde belirtiler genellikle yavaşça oluşur ve birkaç saat ile birkaç gün arasında seyredebilir. Vücuttaki pek çok sistem bu durumdan etkilenebilir; hatta sinir sisteminin etkilenmesi anksiyeteye bile zemin hazırlayabilir” dedi.

Uzmanlar, kronik yorgunluğun ve anksiyetenin sebebinin gıda intoleransı olabileceğine dikkat çekti. 

Sıklıkla Gıda İntoleransına Neden Olan Gıdalar Neler?

1. Gıda İntoleransı Yaşadığımızda Ne Hissederiz?

Gıda intoleransı, vücudun bazı gıdalara karşı aşırı hassasiyet göstermesi olarak özetlenebilir. Bu durum daha çok bir enzimin eksikliği ya da etkisizliğinden kaynaklanır. Kişinin vücudunun tepki verdiği gıdayı tüketmeye devam etmesi, kronik enflamasyona ve ardından bazı semptomların alevlenmesine neden olabilir.

Yumurta beyazı, bezelye, inek sütü, arpa, kazein, maya, agar agar, mısır ve gluten en çok gıda intoleransı gösterilen gıdalar arasında sayılabilir.

Gıda İntoleransının Yol Açtığı Hastalıklar

2. Kronik Yorgunluğunuzun Sebebi Gıda İntoleransı Olabilir 

Gıda intoleransı; sindirim, iskelet ve sinir sistemleri, cilt sağlığı ve metabolizma düzeni üzerinde çeşitli rahatsızlıklara yol açabiliyor.

Gıda hassasiyeti sindirim sisteminde karın ağrısı, şişkinlik, gaz, mide bulantısı, ishal veya kabızlığa neden olurken; dermatolojik olarak döküntü, kaşıntı, egzama ve kızarıklığa yol açıyor.

Sinir sisteminde ise migren tarzı baş ağrıları, Alzheimer ve anksiyeteye sebep olurken; kas ve iskelet sisteminde eklem ağrıları, iltihaplanma ve kronik yorgunluk olarak ortaya çıkabiliyor.

Bunlara ek olarak obezite, diyabet ve haşimato gibi metabolizma hastalıkları da gündeme gelebiliyor. Bu belirtilerin varlığında gıda duyarlılığından şüphelenilmeli ve zaman kaybetmeden bir sağlık uzmanına danışılmalı.

Gıda Hassasiyetimizin Olduğunu Nasıl Anlarız?

3. Gıda İntoleransı Nasıl Teşhis Edilir ve Nasıl Tedavi Edilir?

• Gıda İntoleransı İçin Kesin Tanıda Test Önemli

Hastalık, eliminasyon diyeti aracılığıyla teşhis edilebilir. Bu diyet planı, kişide duyarlılığa sebep olabilecek gıdaların belirli sürelerle beslenme düzeninden çıkartılıp, sonrasında yavaş yavaş tekrar dahil edilerek vücut reaksiyonlarının gözlenmesidir. Bu tür bir diyet, bireylerde hangi yiyeceklerin bahsedilen semptomlara neden olduğunu belirlemeye yardımcı olur.

Ancak kesin tanı, ileri teknoloji mikroarray testleriyle konulabilir. Her sağlık merkezinde bulunmayan bu testlerin tecrübeli yerlerde, uzman hekimler kontrolünde yaptırılması kıymetli. Bu testler sayesinde hastadan kan örneği alındıktan sonra ortalama 10 gün içinde kesin sonuca ulaşılabiliyor. 

• Gıda İntoleransının Tedavide Multidisipliner Yaklaşım Önemli 

Kronik inflamatuar hastalığı ya da irritabl bağırsak sendromu gibi fonksiyonel sindirim sistemi bozukluğu olan kişilerde gıda intoleransı daha sık görülüyor.

Tanı ve tedavide birden fazla uzmanlık alanının iş birliği gerekli. Rahatsızlığın çeşitli boyutları ve etkilerinden dolayı doğru tanı koyabilmek ve etkili tedavi yöntemleri geliştirebilmek için farklı alanlardaki profesyonellerin birlikte çalışması önemli.