Kış Aylarında Grip Vakalarının Artmasının İki Önemli Nedeni

Prof. Dr. Servet Kayhan
Yayın : 24.12.2025

Kış kendini göstermeye başladığında, etrafınızdaki herkesin ya hasta ya da soğuk algınlığından iyileşmekte olduğunu hissedersiniz. Çevreniz öksürük, burun akıntısı ve hapşırık sesleriyle dolu olabilir ve bu da size şu soruyu sordurur: Neden bu kadar çok insan soğuk aylarda grip oluyor?

Mevcut verilere göre H3N2 influenza virüsünde hem global olarak hem de bazı ülkelerde belirgin bir artış görülüyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve bağlı bölgesel kuruluşlar son haftalarda bu alt tip grip virüsünün yaygınlaştığını ve özellikle yeni bir “subclade K” alt grubunun birçok ülkede influenza vakalarının çoğunu oluşturduğunu rapor ederken; Türkiye’de benzer bir durum olup olmadığı merak ediliyor.

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Servet Kayhan, mevsimsel grip hakkında bilgi verdi.

Kış Aylarında Grip Vakalarının Artmasının İki Önemli Nedeni

Soğuk Hava ve Bağışıklık Sistemi Üzerindeki Etkisi

Soğuk hava, bağışıklık sisteminin enfeksiyonlara karşı tepki verme ve onlarla savaşma yeteneğini doğrudan etkiler. Soğuk hava, burun pasajlarındaki mukus tabakasını etkileyerek virüslere karşı savunmayı azaltabilir. Ek olarak, düşük sıcaklıklar burundaki kan damarlarının daralmasına neden olarak beyaz kan hücrelerinin bölgeye akışını sınırlayabilir ve bu da bağışıklık sisteminin tepkisini azaltabilir.

İç Mekanlarda ve Toplantılarda Daha Fazla Zaman Geçirmek

Kış aylarında insanlar soğuktan korunmak için genellikle daha fazla zamanlarını kapalı mekanlarda, çoğunlukla da diğer insanlarla yakın temas halinde geçirirler. Bu artan kapalı alan aktivitesi, grip virüsü de dahil olmak üzere mikropların yayılmasını kolaylaştırabilir. Mevsim ayrıca tatilleri ve aile ve arkadaşlarla bir araya gelmeleri de beraberinde getirerek grip virüsüne maruz kalma olasılığını artırıyor.

Grip Mevsiminin En Yoğun Dönemi

Prof. Dr. Servet Kayhan, Dünya Sağlık Örgütü’nün artan grip vakalarını değerlendirerek, “Bu artış, Kuzey yarımküre kış dönemine denk geldiği için beklenen mevsimsel grip aktivitesinin üzerinde bir yükseliş olarak değerlendiriliyor. Avrupa’da birçok ülkede H3N2 baskın tür haline geldi ve bazı yerlerde hastane başvuruları ve yatışlar da yükseliyor.

Bununla birlikte şu ana kadar veriler virüsün klinik olarak daha ağır hastalığa yol açtığına dair net bir artış göstermiyor, ancak artan vaka sayıları sağlık hizmetleri üzerinde baskı yaratabiliyor. Bu nedenle DSÖ ve diğer sağlık otoriteleri grip aşısı kampanyalarını güçlendirme, sürveyansı artırma ve risk gruplarına özellikle dikkat çekme çağrısı yapıyor” dedi.

Gecikmeden doktora başvurulmalı

Son haftalarda özellikle Influenza A’nın H3N2 alt tipiyle ilişkili grip vakalarında belirgin bir artış görüldüğüne değinen Prof. Dr. Servet Kayhan, “Bu virüs, yüksek ateş, şiddetli kas-eklem ağrıları, halsizlik ve inatçı öksürükle seyrediyor; yaşlılar, çocuklar, gebeler ve kronik akciğer, kalp ya da bağışıklık sistemi hastalığı olan kişilerde zatürre gibi ciddi komplikasyonlara yol açabiliyor.

Grip, basit bir soğuk algınlığı değildir ve gereksiz antibiyotik kullanımı hastalığı iyileştirmediği gibi direnç sorununu artırır. Korunmada en etkili yöntemler mevsimsel grip aşısı, el hijyeni, kalabalık ve kapalı ortamlarda maske kullanımı ve belirtiler başladığında istirahat ederek bulaşın önlenmesidir. Özellikle risk grubundaki kişilerin geçmeyen ateş, nefes darlığı veya şiddetli öksürük durumunda gecikmeden bir sağlık kuruluşuna başvurması büyük önem taşımaktadır” şeklinde görüş verdi.

Kar mikropları öldürür mü?

Bazı kişilerin kar ve soğuk havayla birlikte grip virüslerinin kaybolacağına inandığını ifade eden Prof. Dr. Servet Kayhan, şunları söyledi: “Kar ya da soğuk hava virüsleri öldürmez. Grip ve benzeri solunum yolu virüsleri soğukta etkisiz hale gelmez; aksine soğuk ve kuru ortamda daha uzun süre canlı kalabilirler.

Kış aylarında solunum yolu enfeksiyonlarının artmasının nedeni karın ya da soğuğun virüsleri yok etmesi değil, insanların daha çok kapalı alanlarda bir arada bulunması, ortamların yeterince havalandırılmaması ve bağışıklık sisteminin soğuk havalarda daha kolay zayıflamasıdır.

Ayrıca soğuk hava, solunum yollarındaki savunma mekanizmalarını olumsuz etkileyerek virüslerin alt solunum yollarına daha kolay yerleşmesine zemin hazırlar. Bu nedenle kar yağışı “mikrop kırıyor” şeklinde değerlendirilmemeli; solunum yolu enfeksiyonlarından korunmada esas olan hijyen kuralları, kapalı alanların havalandırılması, kalabalıktan kaçınma ve risk gruplarında aşılanmadır.”

Tek başına doğal yöntemler grip iyileştirmez

Grip ve buna benzer soğuk algınlıklarına yakalananların doğal yöntemlere de rağbet ettiğini belirten Prof. Dr. Servet Kayhan, “Doğal yöntemler, mutlaka doktorunuza danışılarak ve tıbbi tedaviye destek olacak şekilde kullanıldığında grip ve zatürre döneminde fayda sağlayabilir. Ancak tek başına bu yöntemlerle iyileşme beklemek doğru değildir.

Düzenli uyku, yeterli istirahat, bol sıvı tüketimi ile D ve C vitamini desteği hastalık sürecinde önem taşır. Destekleyici uygulamalar çoğunlukla kişiyi psikolojik olarak rahatlatır. Ilık tüketilen içecekler ise boğazı yumuşatması ve rahatlatması sayesinde hastalık döneminde faydalı olabilir.

Zencefil, limon ve karabiber gibi karışımlar ölçülü kullanıldığında boğazı rahatlatabilir ve hafif anti-inflamatuvar etki gösterebilir. Ancak aşırı tüketimleri mide yanması, reflü ve boğaz tahrişine neden olabilir. Bu nedenle “hasta oldum, sürekli bitki çayı içmeliyim” düşüncesi doğru değildir. Çoğu bitki çayı için günde en fazla iki fincan tüketim yeterlidir” şeklinde görüş verdi.

Gripte Acil Tıbbi Yardım Ne Zaman Gereklidir?

Nefes almada zorluk veya nefes darlığı
Göğüste veya karında ağrı veya baskı hissi
Ani baş dönmesi
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
Şiddetli veya sürekli kusma
Grip benzeri belirtiler iyileşir ancak daha sonra ateş ve daha şiddetli öksürükle birlikte geri döner.
Kulak veya sinüs enfeksiyonunun belirtileri, örneğin şiddetli ağrı, şişlik veya akıntı.

Gripten Nasıl Korunabiliriz?