Kışın Enfeksiyon Hastalıklarına Karşı Hangi Çaylar, Gıdalar Tüketilmeli?

Melis DEMİRYAS
Yayın : 28.10.2025

Kış mevsiminde sağlığımızı korumak için bazı tam gıdalar özellikle önemli hale geliyor. Kök sebzeler, turunçgiller, kuruyemişler ve orman meyveleri gibi besinler A, C ve D vitaminleri ile bağışıklığı güçlendirebilecek antioksidanlar açısından zengindir.

Soğuk havalarda güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak çok önemlidir; çünkü bu dönemde solunum yolu hastalıkları artabilir. 

Kışın Hastalanmamak İçin Nasıl Beslenmeli?

1. İşlenmiş Gıdalardan Kaçının

İşlenmiş gıdalar, taze gıdalara kıyasla daha az vitamin ve mineral içerir. Vitamin ve mineraller bağışıklık sistemini güçlendirmek için önemli besinler olduğundan, işlenmiş gıdalardan kaçınmak faydalıdır. Ayrıca, işlenmiş gıdalardaki toksik maddelerin kansere katkıda bulunduğu bilinmektedir.

2. Probiyotik Besinler Tüketin

Ev yapımı yoğurt, ev yapımı sirke, kefir, turşu ve boza gibi fermente gıdalar probiyotikler açısından zengindir. Probiyotikler, bağırsak sağlığını iyileştiren ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına karşı koruyan faydalı mikroorganizmalardır.

Bağırsaklarda faydalı bakterilerin büyümesini teşvik ederek bağışıklık sistemi üzerinde önemli bir etkiye sahiptirler.

3. Haftada İki Kez Balık Yiyin

Balık, bağışıklık sistemini destekleyen ve kansere karşı koruma sağlayan zengin bir omega-3 yağ asitleri kaynağıdır. Haftada iki kez mevsim balığı tüketmek, omega-3 ihtiyacınızı karşılayabilir.

4. Uzun süreli oruç tutmaktan kaçının

Uzun süreli oruç tutmak veya kısıtlayıcı diyetler yetersiz kalori alımına neden olabilir. Yetersiz kalori ve besin alımı, vitamin ve mineral eksikliklerine yol açarak bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebilir.

5. Renkli Sebze ve Meyveler Tüketin

Yiyeceklere renk veren fitokimyasallar antioksidan özellik sağlar. Bu nedenle renkli meyve ve sebzeler, bağışıklık sistemini destekleyen ve çeşitli hastalıklara karşı koruyan antioksidan besinler açısından zengindir.

6. Koyu Yeşil Yapraklı Sebze Tüketimini Artırın

Turunçgiller gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler de C vitamini açısından zengindir. C vitamini, bağışıklık sistemini destekleyen bir antioksidan besin görevi görür. Grip ve soğuk algınlığı gibi mevsimsel hastalıklara karşı koruyucudur.

7. Mevsim sebze ve meyvelerini tüketin

Mevsimlik taze ürünler vitamin ve mineral açısından her zaman daha zengindir. Ayrıca, mevsimlik gıdalarda toksik özellik taşıyan kimyasal katkı maddelerinin bulunma riski düşüktür.

8. Soğan ve Sarımsak Tüketin

Soğan ve sarımsak, bağışıklık sistemini güçlendiren kükürt bileşikleri içerir. Enfeksiyonlara karşı koruyucu etkileri vardır ve tümör oluşumunu önlemeye yardımcı olabilirler.

9. Sert Kabuklu Kuruyemişleri Beslenmenize Dahil Edin

Ceviz, badem, yer fıstığı ve diğer sert kabuklu kuruyemişler E vitamini açısından zengindir. E vitamini, bağışıklık sistemini destekleyen antioksidan bir vitamindir.

10. Bitki Çayları İçin

Bitki çayları, özellikle kış aylarında grip ve nezle gibi bulaşıcı hastalıklara karşı iyileştirici veya koruyucu özelliklere sahiptir. Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek ve hastalıklara karşı korunmak için bitki çayları tüketebilirsiniz. Kuşburnu, ıhlamur, adaçayı ve ekinezya çayları bunlara örnektir.

Ayrıca zencefil, tarçın ve zerdeçal gibi baharatlar bağışıklık sistemini desteklemede oldukça etkilidir.

Soğuk Algınlığına ve Kışın Gelişen Enfeksiyonlara Karşı Etkili Bitki Çayları

• Ekinezya Çayı 

Üst solunum yolları için oldukça etkili olan ekinezyanın, araştırmalara ve klinik çalışmalara göre soğuk algınlığı etkenlerine karşı bağışıklık sistemini desteklediği ve koruduğu gösterilmiştir. Soğuk algınlığına neden olan virüsler üzerinde öldürücü etkisi olan ekinezyayı günde 2-3 fincana kadar tüketebilirsiniz.

Tarif: 1 litre kaynamış suya 3-5 yemek kaşığı kuru ekinezya ekleyin ve 2-5 dakika demleyin. Ardından, rengini alan çayı başka bir şey eklemeden içebilirsiniz. 15 gün içtikten sonra, bir süre ara verip tekrar içmeye devam edebilirsiniz.

• Ihlamur Çayı

Yüzyıllardır çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ıhlamur çayının faydaları saymakla bitmez. Ateş düşürücü, öksürük kesici, grip ve soğuk algınlığı önleyici, terletici, tansiyon düşürücü, sindirim sistemini harekete geçirici, damar sertliğini önleyici ve boğaz ağrısını azaltıcı etkisi olan ıhlamur çayını gün içinde 3 bardağa kadar içebilirsiniz.

Tarif: Yemeklerden sonra bir bardak ıhlamur çayı tüketerek vücudunuza sağlık depolayabilirsiniz.

Ihlamuru normal çay gibi suyla kaynatmak yerine, önce suyu kaynatıp ardından ıhlamuru suya eklemelisiniz. 10 dakika demlendikten sonra çayınızı keyifle yudumlayabilirsiniz.

• Adaçayı

Oldukça lezzetli ve hafif bir tada sahip olan adaçayı çayı, sadece kış mevsiminde değil, hayatınızın her anında sağlığınızda aktif rol oynar. Adaçayı çayının faydaları arasında zararlı toksinleri atmak, karaciğeri temizlemek, aşırı terlemeyi azaltmak, stresi azaltmak, boğaz ağrısını hafifletmek, safra kesesini aktive etmek, kan şekerini düşürmek ve ağız yaralarını iyileştirmek yer alır. Kış aylarında bu lezzetli çayı içerek yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.

Tarif: 2 çay kaşığı adaçayına sıcak su ekleyip 5-10 dakika demlenmesini bekleyin. Çok fazla adaçayı kullandığınızda, çayın tadı acımsı olacaktır. Bu durumda, çayınıza lezzet katmak için biraz limon ve bal ekleyebilirsiniz.

• Zencefil Çayı

Asya'ya özgü zencefil çayı, çeşitli hastalıkların tedavisinde de kullanılır. Ekimden 6-20 ay sonra hasat edilen zencefilin birçok faydası vardır. Bu çayın faydaları arasında solunum yollarını açması, sindirimi hızlandırması, soğuk algınlığını hafifletmesi, kan şekerini düşürmesi, hazımsızlığı gidermesi, boğaz ağrısını hafifletmesi ve kas ağrılarını azaltması yer alır.

Tarif: 4 fincan zencefil çayı hazırlamak için öncelikle 4 cm uzunluğundaki taze zencefilin kabuklarını soyup ince dilimler halinde doğrayıp suyla kaynatın. 15-20 dakika kaynattıktan sonra 5 dakika dinlendirip limon ve balla tatlandırarak servis edebilirsiniz.

• Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarına Karşı Karışık Bitkisel Kış Çayı Tüketin

Birden fazla bitki içeren karışık kış çayı, hem lezzeti hem de faydaları nedeniyle tercih ediliyor.

Karışık kış çayının içeriğinde 2 yemek kaşığı kuşburnu, 2-3 yemek kaşığı ıhlamur, 1 yemek kaşığı adaçayı, 3 okaliptüs yaprağı, 1 çubuk tarçın, 4-5 karanfil, yarım elma kabuğu, 5-6 papatya, 2 zencefil ve 1 yemek kaşığı ebegümeci bulunuyor.

Tarif: Tüm malzemeleri karıştırdıktan sonra kaynar su ekleyin. Çayı 5 dakika demledikten sonra bal veya limonla tatlandırarak tüketebilirsiniz. Soğuk algınlığı ve gribe iyi gelen bu çayı, hastalık sırasında veya öncesinde tüketebilirsiniz.

Boğaz ağrınız olduğunda ne yiyip içmelisiniz?

Boğazınız ağrıdığında, cips gibi sert ve tahriş edici yiyecekler sizi tahriş edecektir. Bunun yerine yulaf ezmesi, irmik, jöle, yoğurt, çırpılmış yumurta, shake ve smoothie'leri deneyin.

Sıcak içecekler boğazınızı soğuk içeceklere göre daha az acıtacağından çorba, et suyu veya limonlu ılık su içmenizi öneririm.

Kendinizi iyi hissetmediğinizde, yağlı, sağlıksız ve işlenmiş gıdalardan kaçınmanız özellikle önemlidir. Vücudunuzun iyileşmesi için iyi beslenmeye ihtiyacı vardır, bu yüzden ona iyileşmesi için ihtiyaç duyduğu yakıtı verin.

Bol bol dinlenip uyuyarak kendinize iyi bakmayı unutmayın. Hastalığınızın üstesinden gelmeye çalışmayın, çünkü iyileşmeniz muhtemelen daha yavaş olacaktır. Ayrıca hijyen kurallarına uymayı unutmayın.