Mevsimsel Depresyonun Üstesinden Nasıl Gelebilirsiniz?

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 25.12.2012 - Güncelleme : 28.05.2024

“Kapalı havalarda içimi bir mutsuzluk kaplıyor, hiçbir şey yapmak istemiyorum” diyorsanız, bazen uykunuz kaçıyor bazen de sürekli uyumak istiyorsanız, iştahınız artıyor ya da azalıyorsa mevsimsel depresyon sorunu yaşıyor olabilirsiniz.

Kişinin endişe, kaygı, korku gibi duygulara karşı aşırı tepkiler vermesine neden olan anksiyeteye işaret eden uzmanlar, bazı belirtilerin kişinin hayatının işlevselliğini ve ikili ilişkilerini etkileyebileceğini söylüyor.

Anksiyetede kalbin hızlanması, nefes darlığı, bulantı ve baş ağrısı gibi fiziksel semptomların yaygın olarak görüldüğünü dile getiren Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Depresyon ve anksiyete birbirlerine yakın arkadaş gibidirler. Bir tanesinin varlığında diğerinin ortaya çıkma olasılığı çok daha fazladır.” dedi.

Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, anksiyete ve depresyon birlikteliğine ilişkin değerlendirmede bulunurken, ;Uzman Psikolog Tuba Erzan Kıran, mevsimsel depresyon ve korunmanın yollarını anlattı. 

 Uzmanı uyarıyor: Depresyon ve anksiyete birbiriyle yakın arkadaş gibi! 

Şu Aralar Enerjim ve Keyfim Hiç Yok Diyorsanız... 

1. Depresif Belirtiler Başlamadan Önleminizi Alın 

Özellikle kış mevsiminde günlerin kısalması, güneş ışığının azalması, insanların sürekli kapalı ortamda kalması, kişilerin psikolojilerini olumsuz yönde etkileyen faktörler arasında yer almaktadır.

Bununla birlikte kış aylarında birçok kişide uyku ihtiyacı ve iştah artışı yaşanırken, enerji ve keyif düzeyinde de azalma görülebilir. Bu nedenle bozukluk olarak ifade edilmese de, kişilerin mevsime bağlı olarak depresif belirtiler gösterdikleri bilinmektedir.

Depresyonda Olup Olmadığımı Nasıl Anlarım?

2. Mevsimsel Depresyonun Belirtileri Nelerdir? 

Mevsimsel depresyon; her yıl belirli dönemlerde özellikle güneş ışınlarının azalmaya başladığı sonbahar-kış aylarında ortaya çıkan ve ilkbahar döneminde kaybolan, bir takım depresif belirtilerle kendini gösteren bir bozukluktur.

Bu bozuklukta depresyondan farklı olarak aşırı yorgunluk, uyku süresinde artış, iştah ve kilo artışı gibi belirtiler dikkati çekmektedir. Mevsimsel depresyon, kış depresyonuna göre daha az görünse de, yaz aylarında başlayıp sonbaharda düzelen türü olduğu da bilinmektedir.

• Mevsimsel Depresyon Belirtileri Nelerdir? 

• Mutsuzluk, ümitsizlik, isteksizlik
• Kendini değersiz hissetme, zaman zaman suçluluk duygusu içine girme
• Uykusuzluk ya da aşırı uyku hali
• Enerji azalması, çabuk yorulma
• İştah azalması veya artması (Daha çok karbonhidratlı yiyeceklere yönelme)
• Sinirlilik ve karamsarlık
• Konsantrasyon bozuklukları

Anksiyete Depresyona Dönüşür mü?

3. Yaşadığınız Depresyon mu ve Anksiyete mi?

• Depresyon ve anksiyete birbiriyle yakın arkadaş gibi!

Kişinin endişe, kaygı, korku gibi duygulara karşı aşırı tepkiler vermesine neden olan anksiyeteye işaret eden uzmanlar, bazı belirtilerin kişinin hayatının işlevselliğini ve ikili ilişkilerini etkileyebileceğini söylüyor. Anksiyetede kalbin hızlanması, nefes darlığı, bulantı ve baş ağrısı gibi fiziksel semptomların yaygın olarak görülüyor. Her ikisi de birbirlerine yakın arkadaş gibidirler. Bir tanesinin varlığında diğerinin ortaya çıkma olasılığı çok daha fazladır.

• Hastalıkların Ayrışık Noktaları da Var

Anksiyeteye, kişinin endişe, kaygı, korku gibi duygulara karşı aşırı tepkiler vermesine neden olur. Yaygın anksiyete bozukluğu, panik atak, fobiler, agorafobi, sosyal fobi, ayrılık anksiyetesi ve travma sonrası stres bozukluğu gibi pek çok rahatsızlıklar bulunmaktadır. Hastalıkların birbirine benzeyen yönleri olduğu gibi ayrışık noktaları da vardır.

Bazı belirtiler ise kişinin hayatının işlevselliği ve ikili ilişkilerini etkileyebilir. Bunlar kalbinin hızlanması, nefes darlığı, bulantı ve baş ağrısı gibi fiziksel semptomlar yaygın olarak görülmektedir. Bu belirtiler, kişinin günlük yaşamını ve sosyal ilişkilerini önemli ölçüde zorlaştırabilir.

Anksiyete ve Depresif Bozukluk Ne Demek?

• Depresyon Klinik Tablo

Depresyon klinik tablodur ve en az iki hafta kişinin o klinik tabloyu yaşaması gerekiyor. Gün içerisindeki ufak çöküşler, demoralize olduğu anlar ve kendini kötü hissettiği zamanlar depresyon olarak değerlendirilmemeli. Depresyon bunların çok daha ötesinde psikolojik açıdan ve motor fonksiyonları açısından gerilik yaratan bir durumdur.

Anksiyetede Kalbin Hızlanması Yaygın Olarak Görülüyor!

• Anksiyete bozukluğu ve depresyonda tedaviler de benziyor

“Depresyon ve anksiyete birbirlerine yakın arkadaş gibidirler. Bir tanesinin varlığında diğerinin ortaya çıkma olasılığı çok daha fazladır. Hem anksiyete bozukluğunda ve depresyonda medikal anlamda kullanılan tedaviler benzerdir. Bireyin sürece kendisini alıştırması gerektir, durum eğer kötü hale gelirse klinik olarak tabloyu daha da kötüleşebilir.

Normal yaşantıda da her zaman mutlu olma olasılığı yoktur. Yaşantıda olumsuz duyguların da yaşanması gerekmektedir. İnsanın iyi bir ilişki yumağının olması gerekmektedir.

4. Mevsimsel Depresyonla Başa Çıkmak İçin Ne Yapmalısınız? 

• Her 10 Kişiden 3’ü Mevsimden Olumsuz Etkileniyor 

Mevsimsel depresyon tanısı konulabilmesi için belirtilerin görüldüğü ve ortadan kaybolduğu sürecin 2 yıl devamlılık göstermesi gerekmektedir. Her 10 kişiden 3’ünün kilo, beslenme, uyku, sosyal faaliyet, iyilik hali ve enerji düzeyi gibi özelliklerinin mevsimsel değişimlerden olumsuz etkilendiği bilinmektedir. 

• Depresyonla Başa Çıkmak İçin Ne Yapmalısınız? 

• Gün ışığından mümkün olduğunca çok faydalanın. 

• Ev ve iş ortamınızı yeteri kadar aydınlatın ve havalandırın. 

• Düzenli spor yapın. Haftada 3 gün 30-40 dakika spor, kişinin vücuduna sağladığı fayda kadar psikolojisi üzerinde de etkilidir. Spora zaman ayırmak kişinin kendisini daha mutlu hissetmesine yardımcı olmaktadır. 

• Uyku düzeninizi korumaya çalışın. 

• Sağlıklı ve dengeli beslenin, karbonhidrat ve şeker tüketimini kontrol altında tutun.

.• Destek kaynaklarını harekete geçirin. 

 • Sosyal yaşama, planlı şekilde zaman ayırın.

5. Hangi Durumlarda Uzmandan Yardım Alınmalı? 

Bütün bu sıralanan önlemler kişi üzerinde olumlu bir etki sağlayamadığı takdirde, daha detaylı değerlendirilmesi için konunun uzmanına başvurulması gerekmektedir. Uygulanan tedaviler arasında psikiyatrik destek, psikoterapi ve ışık terapisi yer almaktadır.