Uçaktaki Kulak Basıncı İçin Ne Yapmalı?

Prof. Dr. Murat Topak
Yayın : 11.02.2025

Uzmanlar uyarıyor: Uçak yolculğundayken basınç dengesi için, sık sık yutkunun.

Uçak yolculuğunda kulaklarınızda oluşan patlama hissi, "uçak kulağı" adı verilen bir rahatsızlığın sonucudur. Uçak kulağı, kalkış ve iniş sırasında en sık görülen rahatsızlık olduğu için bu şekilde adlandırılır ve rahatsızlık verici olabilir ve şiddeti kişiden kişiye göre değişebilir.

Kulak tıkanıklığının sık yaşandığı durumlardan biri de uçak yolculuğu. Basınç değişikliği sebebi ile yaşanan tıkanıklık, yolculuk sırasında çeşitli problemlere yol açabiliyor. Prof. Dr. Murat Topak, uçakta meydana gelen kulak tıkanıkları için alınabilecek önlemleri anlattı. 

Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Murat Topak, uçak yolculuklarında meydana gelen kulak tıkanıklıkları hakkında önemli bilgiler verdi.

 Uçak kulağı, çevrenizdeki hava basıncı orta kulağınızdaki hava basıncıyla dengesiz olduğunda ortaya çıkar.

Uça Yolculuğu Sırasındaki Kulak Basıncını Eşitlemek İçin; Yutkunun, Esneyin ve Çiğneyin

“İşitme kaybına yol açan bir çok olay kulakta tıkanıklık yakınmasına neden olabilir” diyen Prof. Dr. Murat Topak, “Dış ortamdan gelen ses dalgalarının kulak zarına ve oradan da kemikçikler vasıtasıyla iç kulağa iletilmesine engel olan her türlü olay bu duruma yol açabilir” dedi.

İşitme kaybına neden olan olay tespit edildikten sonra ve tedavisi olanaklı ise uygun bir şekilde tedavi edilmesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Murat Topak, şu bilgileri verdi:

“Orta kulak boşluğundaki basınç normal şartlarda çevre basıncına eşittir. Çevre basıncı değiştiğinde (Örneğin; uçak yolculuğunda kalkış ve iniş sırasında) orta kulaktaki basınç değişikliği östaki tüpü tarafından düzenlenir. Basıncın eşitlenmesi için östaki tüpünün genizdeki ağzının yutkunma, çiğneme ve esneme gibi hareketlerle açılması gerekmektedir.

Çevre basıncının azaldığı yükselme durumunda orta kulaktaki hava genişler östaki tüpünü tıkayan bir durum yoksa orta kulaktaki basıncı artan hava genize geçer ve basınç dengelenir.

İnişler sırasında bu olayın tersi söz konusu olur, çevre basıncı artar östaki tüpü aracılığı ile dengeleme yapılamazsa orta kulakta negatif basınç gelişir, sonuçta işitme kaybı ve ağrı oluşur.”

Uçak Yolcuğundayken Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Varsa, Burun Açıcı Sprey Kullanılmalı

Çıkış ve inişler sırasında basınç dengeleme için sık yutkunma ve çiğneme hareketlerinin yararlı olacağını kaydeden Prof. Dr. Murat Topak, sözlerini şöyle tamamladı:

“Ayrıca özel (Valsalva manevrası vb.) bazı hareketlerin yapılması öğrenilmelidir. Çocuklarda bu zor olabilir. Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonu varsa burun tıkanıklığı nedeniyle basınç dengeleme sistemi olumsuz etkileneceği için yolculukta kalkıştan ve inişten önce burun açıcı spreylerin kullanılması yararlı olabilir. Ciddi durumlarda yolculuğun ertelenmesi düşünülebilir.”

Uçak Kulağının Tedavisi

Yutkunduğunuzda veya esnediğinizde uçak kulağından anında rahatlama hissedebilirsiniz çünkü bu östaki borusunu açar ve orta kulağın hava almasını sağlayarak eşitlenmiş basınç sağlar.

Diğer önleyici tedbirler şunlar:

Valsalva manevrasını kullanarak: Yükselme ve alçalma sırasında, ağzınız kapalıyken burun deliklerinizi sıkıştırın ve burnunuzdan nazikçe üfleyin. Kulaklarınızdaki basıncı eşitlemeye yardımcı olmak için bunu birkaç kez tekrarlayın.

Sakız çiğnemek veya sert şeker emmek: Sert şekerler ve sakız daha sık yutkunmayı teşvik ederek orta kulaktaki basıncın dengelenmesini sağlar. 

Doğru zamanlarda uçun: Hastayken uçmak önerilmez çünkü hastalığı yayabilir veya daha da kötüleştirebilir. Kulak enfeksiyonları, sinüs enfeksiyonları ve burun tıkanıklığı gibi bazı hastalıklar uçak yolculuğunda daha da kötüleştirebilir. Eğer bu hastalıklardan herhangi birini yaşıyorsanız, uçuşunuzu ertelemeyi düşünebilirsiniz.