Bebeğiniz Kendi Yansımasını Tanıyor Mu?
Bebeklerinin benlik algısının gelişimini izlemek için ana babaların evde uygulayabilecekleri birçok küçük deney vardır. Dört aylık bebeğinizi, bir kol boyu uzaklıktan aynaya tutun ve eşinizin ya da arkadaşınızın, bebeğin aynada açıkça görebileceği şekilde bir oyuncağı arkadan yaklaştırmasını isteyin.
“Oyuncak nerede? Onu görebiliyor musun?” gibi sorularla, bebeğinizi baktığı şeye karşı tepki vermeye teşvik edin. Genel bir tepki olarak bebeğiniz, kendi yüzünün görüntüsüne dikkat etmeyerek aynadaki yansımaya doğru uzanacaktır. Bunu gördükten sonra, oyuncakla bir ses çıkarmaya çalışın. Bebeğiniz, ona bakmak için arkasına dönecektir.
Oyuncağı saklayın, bebeğin tekrar aynayla ilgilenmesini sağlayın ve oyuncağı yeniden yavaşça ortaya çıkarın. Bu saklambaç oyunu herkes için çok eğlenceli olabilir. Bu oyun yoluyla, bebeğinizin gelişimini izlemekle kalmayacak, onun öğrenme sürecinde etkin bir rol oynamış olacaksınız.
Sonraki dört ay boyunca, bebeğinizin, gülümseyerek ve agulayarak aynadaki yansımalarla nasıl iletişim kurduğunu seyredin. Bu çok eğlenceli olabilir. Aynada “ce” oynayın, bebeğiniz sizin yansımazında bakarken onunla konuşun ya da bırakın, kendi yüzünü sessizce incelesin. Bebeğiniz on aylık olduğunda, yaklaşan oyuncak deneyini yeniden yapın. Bu kez, onun, arkasına dönüp oyuncağı bulmaya çalıştığını göreceksiniz.
Bebeğiniz bir yaşına geldiğinde, “kırmızı nokta oyununu” oynayabilirsiniz. Allık gibi, kolayca çıkabilen ve bebeğinizin hassas cildine zarar vermeyecek bir şey kullanın. O uyurken, alnına ya da burnunun ucuna dikkatlice sürün. Çıkartma yapıştırmak uygun değildir, çünkü bebeğiniz aynaya bakmadan önce çıkartmasının varlığını hissedebilir. Kırmızı noktayı yaptıktan sonra, aynaya bakmadan önce biraz zaman geçmesini sağlayın ki, bebeğiniz bu ikisi arasında doğrudan bağlantı kuramasın. Aynadaki noktayı mı işaret ediyor, yoksa onun yüzünden silmeye mi çalışıyor? Tepkisi ne anlamaya geliyor dersiniz? Bu oyunun başka bir çeşidi, bebeğinizin sizin yüzünüzü ne kadar iyi hatırladığını ölçebilir. Bebeğiniz aynaya bakarken onun göremeyeceği bir şekilde burnunuza kırmızı bir çıkartma yapıştırın. Yüzünüzü bu haliyle görünce, bebeğinizin arkasını dönerek sizi inceleyip incelemediğine bakın.
Evet, çocukların birçok şeyi sadece sizi izleyerek öğrendiği doğru, ama daha kolay gelişmesi için siz de ona yardımcı olmalısınız...
1. Onunla konuşun. Çocuklarınızla konuşmak ve onları dinlemek yapabileceğiniz en önemli iki şeydir. Kimse onunla konuşmazsa konuşmayı öğrenemez ve kimse onu dinlemezse beyni pratik yapamaz; dolayısıyla iletişim kurmayı beceremez. Konuşun, sizinle iletişim kurmaya yaşamının her döneminde ihtiyacı olacak! Araştırmalara göre, bebeğinizle konuşma şekliniz diğerlerinden farklıdır ve bebeğiniz de konuşmayı sizin sözlerinizden öğrenir. Beyin gelişimine sizin anne şefkati dolu sözleriniz faydalıdır.
2. Şarkılar söyleyin. Bebeğinizle şarkılar söyler, güler, şakalaşırsanız çocuklarınız daha erken konuşur.
3. Nesneleri anlatın. Ona bazı nesneleri isimlendirip tarif edin, diğer nesnelerle karşılaştırın, ne işe yaradıklarını açıklayın. Sizi pür dikkat dinlediğini fark edeceksiniz!
4. Arka plandan gelen sesleri kesin. Televizyon ya da radyonun sesi çok açıksa siz ve bebeğinizin dinleme ve konuşma eylemlerini engeller.
5. Çocuğunuz konuşurken bütün dikkatinizi ona verin. Sırtınızı dönmemeye çalışın, diz çöküp göz kontağı kurun.
6. Ona bir şeyler okuyun. Çocuğunuza bir şeyler okumak, dilini öğrenmesini sağlar, algılarını, dikkat genişliğini artırır. Bu yüzden kitapları hayatınızın bir parçası haline getirin, çocuğunuzu uyuturken mutlaka ona okuyun. Çocuğunuzun ilgisini çekmeye başladığında harflerin şekillerini göstererek okuyun, böylece bazı çocuklar okumayı 3 yaşından itibaren öğrenebilir.
7. Müzik çalın. Her ne kadar klasik müziğin çocuğunuza daha parlak bir zeka sağladığı ispatlanmadıysa da, müzik onun zihinsel ve duygusal gelişimini zenginleştirecektir. Bazı insanlar müzik ve matematik yeteneğinin birbirleriyle alakalı olduğuna inanır. Oysa çalışmalar, müzisyenlerin matematikte birçok insandan farklı ya da daha iyi olmadığını gösterir. Çocukların matematik yeteneğine sahip olmasında daha çok ailelerin kitaplar ve iletişimle sağladığı öğrenme cesareti önemli bir rol oynar.
8. Çocuğunuzu uyuturken ona şarkı söyleyin. Bu hem çocuğunuzun daha rahat uyumasını, hem de tekrar ile kelime hazinesini geliştirmesine yardımcı olur.
9. Müzik eşliğinde diğer şeyleri de öğretin. " 1- 2 -3 işte yıkıyoruz ellerimizi 4- 5- 6 şimdi diş fırçalama zamanı..." gibi melodiler çocuğunuzun konsantre olmasına ve kelimeleri hatırlamasına yardımcı olur.
10. Çocuğunuzun sevdiği müziği seçmesine izin verin. Ve davullar, ziller kullanarak gürültü patırtı çıkarmasına bir süre katlanın.
11. Bırakın boyasın. Çocuklarınızın boya kalemleri ve oyun hamurlarıyla vakit geçirmesine engel olmayın çünkü bunlar el becerilerini artırır ve sanatsal bir şekilde kendilerini ifade etmelerine yardımcı olur.
12. Mutlaka beğenilerinizi sunun. Yaptıklarına iltifat edin ve onları herkesin görebileceği bir duvara asın.
13. Sanatsal faaliyetler için malzemeler bulundurun. Yumurta kutularını atmayın, alışveriş paketlerini saklayın, tuvalet kağıtlarındaki ruloları da kesmek ve yapıştırmak için kullanın. Değişik kolajlar yapmak için parktaki yaprakları toplayabilir ve duvar kağıtlarının parçalarını çocuklarınız için saklayabilirsiniz.
14. Sayıları hayatınızın bir parçası haline getirin. Matematiği ne kadar erken öğrenirse, o kadar rahat eder ve kendine olan güveni artar. Merdiven basamaklarını saymak gibi ufak adımlarla başlayın.
15. Sayıları melodik bir şekilde öğretin. "Beşten sonra altı nerde kaldı kahvaltı, altıdan sonra yedi kedi ciğeri yedi" gibi.
16. Büyük küçük gibi niceliklerden bahsedin. "Masadaki tabakları sayabilir misin?" "Büyük olanı mı yoksa küçük olanı mı istersin?" gibi sorularla başlayabilirsiniz.
17. Oyuncaklar ve oyunlar yardımıyla sayıları öğretin. Buzdolabına yapıştırılan mıknatıslı sayılar, küvete atabileceğiniz köpükten yapılmış olanlar, sayılarla ilgili yapbozlar alın.
18. Bazı şeyleri parçalara bölerek sayıları öğretin. Yiyecekleri küçük parçalara ayırın ve o parçaları çocuğunuzla birlikte sayın.
19. Televizyonu asla bir bebek bakıcısı gibi kullanmayın. Çünkü o çocuklarınızla iletişim kurmakta sizin yerinize geçemez.
20. Aynı videoyu ya da DVD'yi sayısız kere izlemesi sizi endişelendirmesin. Tekrar etme çocuğunuz öğrenmesine yardım eder.
21. Gezin ve öğrenin. Bir parka, kütüphaneye ya da mağazaya yapılan gezilerde çok şey öğrenebilirsiniz.
22. Ara sıra aktivitelerinizi değiştirmeyi deneyin. Diğer çocuklarla oynamasını, onları ve ailelerini düzenli olarak görmesini sağlayın.
23. Bütün kamu imkanlarından yararlanın. Parklar, kütüphaneler, müzeler, sanat galerileri ve yüzme havuzları gibi yerlere çocuğunuzu götürerek sosyalleşmesini sağlarsınız.
24. Aynaları kullanın. Bebeğinizin yansımasını izleyerek vücudunu ve hareket kabiliyetini fark etmesini sağlayın.
25. Anne sütüyle besleyin. Bebeğiniz en az 6 aylık olana dek onu emzirin.