Okul Öncesi Eğitim Nedir, Ne Değildir?

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 16.07.2013 - Güncelleme : 10.06.2024

Okul öncesi hem sosyal hem de akademik açıdan öğrenmenin temelini oluşturur. Günümüzde okul öncesi eğitimin önemi giderek daha iyi anlaşılıyor.

Anaokulu, çocukları işlerin daha akademik hale geldiği ilkokula hazırlayacaktır. Matematik öncesi ve okur-yazarlık öncesi becerilerin gelişimine odaklanmanın çocuğunuzun çok erken büyümesine neden olacağından korkmayın. Bunlar her çocuğun hak ettiği önemli oyun süresini kesintiye uğratmayacaktır. Kaliteli bir çocukluk eğitimi, aslında her ikisini de sunar.

Aslında bu programlar oyun yoluyla öğrenmeyi temel alıyor, dolayısıyla öğrenmenin çocuğunuz için eğlenceli olacağına hiç şüphe yok!

Okul öncesi eğitim faaliyetlerine önem veren ülkelerin gerek ekonomik gerekse toplumsal anlamda pek çok gelişme kaydettiği söyleyen Okul Öncesi Eğitim Uzmanı, Psikolojik Danışman E. Sibel Garip, niçin okul öncesi eğitim sorusunu bakın nasıl yanıtlıyor.

 Bu içerikte, anne baba olarak, okul öncesi eğitiminde çocuğunuzun neleri deneyimleyeceğine dair ipuçlarını öğreneceksiniz. 

Okul Öncesi Eğitim Ne Anlama Gelir?

1. Okul Öncesi Eğitimde Çocuk Kendini Keşfetmeye Başlar 

Okul öncesi eğitim, çocuğunuzun sosyal ve duygusal açıdan gelişmesine yardımcı olacaktır. Anaokulunda çocuklarınız uzlaşmayı, başkalarına saygılı olmayı ve sorunları çözmeyi öğrenecekler. Okul öncesi eğitim, çocuğunuzun benlik duygusunu kazanacağı, keşfedeceği, akranlarıyla oynayacağı ve özgüven geliştireceği bir ortam sağlayacaktır.

Anaokulundaki çocuklar genellikle annelerinin müdahale etmesini istemek yerine, yetenekli olduklarını ve kendi başlarına bir şeyler yapabileceklerini keşfederler.

Kendi meyve sularını doldurmak ve atıştırmalık masalarını hazırlamaya yardım etmek gibi küçük görevlerden, daha büyük sorunların üstesinden gelmeye kadar birçok şey öğreneceklerdir örneğin, boş zamanlarını nasıl geçireceklerine karar vermek gibi. Siz de bu onlar için harika bir deneyim değil mi?

Okul Öncesi Eğitim Neden Gereklidir?

2. Okul Öncesi Eğitimde Çocuk Sorularına Yanıt Bulur

Okul öncesi eğitim, anaokulu çağındakı çocuğunuzun sayısız sorularına yanıt bulmasına yardımcı olacaktır. Gerçek şu ki, 4 ve 5 yaşındaki çocuklar etraflarındaki dünya hakkında daha fazla merak içinde "Yağmurdan sonra suya ne olur?" gibi harika sorular sormaya başlayacaklardır.

Bir ebeveyn olarak sizin bile bazı soruları yanıtlamaya çalışırken kafanız karışabilir, ancak anaokulu eğitimi bu anlamda işinizi kolaylaştıracaktır. Okul öncesi eğitiminde çocuklarınız; keşif, deney ve konuşma yoluyla merak ettikleri herbir soruya cevap bulmayı öğretecektir.

Okul Öncesi Eğitim Okul Eğitiminin İlk Adımıdır 

3. Okul Öncesi Eğitiminde Çocuklara Öğrenmenin Eğlenceli Yönleri Gösterilir 

Okul öncesi eğitim kurumları, tıpkı ilköğretim ve ortaöğretim kurumları gibi öğrenciyi merkeze alan, yani çocuğunuza eğitim veren kurumlardır. Bu bakımdan okul önce eğitim kurumlarını, çocukların sadece oyun oynadığı zaman geçirdiği anne-baba işte olduğunda ya da çocukla ilgilenmediğinde ebeveyninin sorumluluklarını üstlenen bir kurum olarak görmemek gerekir. Bu bakımdan çocuğunuzun anasınıfına başlaması kurallı eğitime ilk adımı atmasıdır.

Küçük çocuklar okul öncesi dönemde harfleri ve sayıları kendi hızlarında ve oyun oynayarak öğreneceklerdir. Anaokulu çocukları oturtup onlara sayıları, okumayı 'öğretmez' çünkü bunu yapmanın en yanlış zamanı ve yolu okul öncesi eğitimdir. Bunun yerine, çocuklar okul öncesi eğitimde; hikaye zamanı, öğretmenlerle yıldızlar hakkında konuşmak veya bloklarla oynamak vb. gibi çocuklarınızın ilgi çekici bulduğu çeşitli aktiviteler yaparak eğlenceli eğitim verilir. 

Örneğin, çocukların dil öğrenmesine yardımcı olmak ve okuma öncesi becerilerini güçlendirmek için, okul öncesi öğretmenleri, drama oyun gruplarında oyun grupları oluşturarak çocukların hikaye anlatmasına izin verir.

Çocukların matematik öncesi becerileri öğrenmelerine yardımcı olmak için öğretmenler küçük öğrencilerinden atıştırma zamanlarında yiyecek maddelerini saymalarını, uzun zamandır bekledikleri okul öncesi oyunları için günleri geri saymak için takvimi kullanmalarını veya onlarla hafıza oyunları oynamalarını öğreteceklerdir.

 Okul Öncesi Eğitim Çocuğa Ne Kadar?

4. Niçin Okul Öncesi Eğitim Gereklidir? 

• Yaşama eşit bir şekilde başlayabilme.
• Daha uzun süreli öğrenim görebilme.
• Daha genç yaşta çalışma hayatına girebilme.
• Daha iyi aile içi ve çocuklar arası iletişime sahip olabilme.
• Öğrenim yaşamın uyum sağlamada kolaylık ve başarı oranının artması.
• Sosyal yardım maliyetlerinin düşmesi.
• Uzun vadede yoksulluk döngüsünün sona ermesi.
• Daha yüksek statülü işlerde çalışabilme.
• Daha fazla bilgisayar kullanımı.

Dolayısıyla okul öncesi eğitim alanında ülkenin kaydettiği gelişmeler “Niçin okul öncesi eğitim?” sorusunun da cevabını vermektedir.

Okul Öncesi Eğitimin Çocuğa Sağladığı Kazanımlar

Okul öncesi eğitim önemlidir çünkü:

• Gelişimin temelini oluşturur.

• Çocuğunuzun zihinsel, bedensel, duygusal ve sosyal yönden desteklenmesini doğru bir şekilde yönlendirilir.

• Birey olduğunun farkına varır, kendini tanır ve ifade eder.

• Yeni arkadaşlar kazanır, oyunların yanında kuralların da olduğu bir ortama girer ve sosyal gelişiminin ilk adımlarını atar.

• İlköğretime hazırlanır.

• Daha fazla kişiyle iletişim halinde olduğu için dil gelişimi desteklenir.

• Bir problemle karşılaştığında, çözüm yolları üretir ve problemi çözmeye çalışır.

• Özbakım becerilerinde ustalaşır.

• Özgüveni artar.

• Sorumluluk duygusu gelişir.

• Yaratıcı faaliyetlerle ilgi alanlarını keşfeder.

• Paylaşmayı öğrenir.

• Başkalarına saygı duymayı öğrenir.

Okul Öncesi Eğitiminde Anne Babanın Rolü

5. Okul Öncesi Eğitiminde Çocuğunuzun Anasınıfı Öğretmeni ile İşbirliği İçinde Olun

Çocuğun anasınıfındaki eğitimi, ilkokul birinci sınıftan farklı olarak oyunlar, yaratıcı etkinlikler, serbest zaman faaliyetleri, drama çalışmaları, müzik ve ritim çalışmaları vb. ile gerçekleştirilir.

Bu bakımdan çocuğunuzun anasınıfı öğretmeni ile işbirliği içinde olmanız, aile katılım çocuğunuzun anasınıfı  öğretmeni ile işbirliği içinde olmanız, aile katılım çalışmalarını çocuğunuzla birlikte gerçekleştirmeniz hem ebeveyn olarak size hem çocuğunuza hem de çocuğunuzla olan ilişkinize önemli ve olumlu katkılar sağlayacaktır.

Küçük çocuklar için okul öncesi eğitimin akademik dönüm noktalarına ulaşmak değil, tamamen eğlenmek ve sosyal beceriler kazanmakla ilgili olduğunu unutmayın. Çocukların yaratıcı olmaları ve sosyalleşmeleri gerekir; çünkü yaratıcı ve çok yönlü insanları besleyen şey budur; 4 yaşına kadar okuyabilmeleri ya da 5 ile çarpabilmeleri ile ilgili değil, her ne kadar okuyabilseler de...

Ve unutmayın: Çocuğunuzun eğitimi anaokulundan eve geldiğinde bitmez.

• Sosyal ve duygusal becerilerini daha da geliştirmek için evde neler yapabilirsiniz?

Kendini kötü hissettiğinde, çocuğunuzla oturun ve ona belirli bir şekilde hissettiren duygu ve olayları tartışın: Gün boyunca neler olduğunu ve olanlar hakkında nasıl hissettiklerini sorun. Ayrıca gelecekteki olaylar hakkında da konuştuğunuzdan emin olun: bundan sonra ne yapacaklar ve nasıl hareket edecekler.

Çocuğunuzla problem çözme stratejileri üzerine beyin fırtınası yapın. Örneğin: Kaplumbağa Twiggle'ın üzüldüğünde kabuğunun içine girdiği, derin bir nefes aldığı ve ardından onu neyin rahatsız ettiğini ve bunun ona nasıl hissettirdiğini söylediği Kaplumbağa Twiggle gibietkileşimli kitapları onlarla okuyabilirsinizBu problem çözme stratejisini çocuğunuzla da modelleyebilirsiniz.

Çocuğunuzu da kendi kendini kontrol edebilmesi için bu yöntemleri kullanmaya teşvik edin (dürtüsel olarak vurmak yerine kollarını kavuşturmak, kendini sakinleştirmek için nefes almak ve ardından ağlamak yerine nasıl hissettiğini kelimelerle anlatmasını sağlamak gibi).