Evcil Hayvanı Olan Çocuklar Neden Daha Mutlu?

Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı
Yayın : 20.02.2025 - Güncelleme : 21.02.2025

Evcil hayvanlar çocukların bilişsel gelişimine katkı sağladığı gibi yeni bir araştırma, evcil hayvanların çocukların sosyal becerilerini ve öz saygısını geliştirebileceğini gösteriyor. Çocuklar ve ergenlerin gelişimine olan faydalarını araştıran bilimsel kanıtlar bu anlamda umut verici. 

Hayvanlar çocuğun yaşamına doğumdan başlayarak oyuncaklarla giriyor. Peluşlar, banyoda yüzen ördekler, yürüyen ve konuşan motorlu oyuncakların çocuğun sürekli olarak elinin altında olduğunu ve oyuncağın çocuğun en yakın arkadaşı olduğunu belirten Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, “Çocuk bu oyuncaklar aracılığıyla, sırlarını paylaşır, kızgınlığına katlanır, huzursuzluğunu giderir. Ayrıca evcil hayvanlar da çocuğun yaşamında etkili olabilirler.

Çocuk bir evcil hayvan ile insanlarla nasıl sosyalleşebileceğinin provalarını yapabilir, mutluluğunu, mutsuzluğunu veya öfkesini paylaşabilir, soyut kavramları çocuğa öğretebilir” açıklamasında bulundu.

Evcil hayvan sahibi olmanın çocuklarda ve ergenlerde duygusal, eğitimsel ve davranışsal gelişimleri üzerindeki etkilerini Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı anlattı. 

Evcil hayvanlar çocuklara sevmeyi, korumayı ve sosyalleşmeyi öğretiyor.

Evcil Hayvanlar Çocuklar İçin Bir Tür Psikolojik Destek Görevi Görüyor 

1. Evcil Hayvanların Çocuk Gelişimine Faydaları Neler?

Çocukların evcil hayvanının bakımında sorumluluk alarak birine bir şeyler vermenin, yardım etmenin zevkini tadabileceğini ve onu sahiplenerek bağlılık duygusunun farkına varabileceğini söyleyen Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, “Yine çocuk evcil hayvana bir şeyler öğreterek, kendi bir şeyler öğrenir, korkularını onun üzerinde deneyerek yenebilir ve de insan ilişkisinin temelini oluşturan sevmeyi, vermeyi, korumayı, bağımsız bir kişi olmayı öğrenir” dedi.

• Evcil hayvanlar çocuğun bilişsel gelişimine katkı sağlıyor

Çocukların ruhsal gelişiminde evcil hayvanların katkısının sanıldığından daha çok olduğunu vurgulayan Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, “Bilişsel gelişim evrelerinde çocuk önce kendini ve bedenini algılar. Daha sonra kendi dışındaki dünyayı beş duyu aracılığı ile algılar.Ve son olarak algıladıklarını da taklit ederek, onlarla karşılıklı iletişime içerisinde öğrenir” şeklinde konuştu.

2. Evcil Havyan Sahibi Olmak Çocukların Soyut Kavramları Daha Kolay Öğrenmesini Sağlıyor 

• Ölüm ve ayrılık gibi soyut kavramları çocuklara öğretiyor

Evcil hayvanların bilişsel gelişime katkısının yanı sıra ruhsal gelişim üzerinde de sayısız faydasının olduğunu söyleyen Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, çocuklara ölüm, doğum gibi soyut kavramları öğretmede bir hayvanın varlığı çocuğun öğrenmesini kolaylaştırdığını belirterek, “Örneğin; çocuğun akvaryumundaki balığının ölmesi ile balık için düzenlenen bir tören, ‘ölüm’ kavramını anlamasını, ölümün geri dönüşümü olmayan bir süreç olduğunu kavramasını kolaylaştırır. Yeni bir balığın alınmasıyla ölüm yaşam döngüsünü zihinsel sürecinde yer alır.

Ayrıca çocukların herhangi bir nedenle yoksunluk yaşadığı durum ve zamanlarda evcil hayvanların varlığı çocukların baş etmelerini kolaylaştırır. Mesela; sevdiği birini kaybettiğinde, ev – okul değişikliklerinde, ana babanın ayrılıklarında çocuk için evcil hayvan ‘bir yerine koyma’, ‘paylaşma’ işlevi görebilir” dedi.

Ailenin Evcil Hayvan Sahibi Olması Sağlıklı Çocuk Gelişimini Destekliyor  

3. Evcil Hayvan Sahibi Olmak Tek Çocuklu Aileler İçin Önemli 

• Tek çocuk sendromu evcil hayvan ile aşılabilir

Özellikle tek çocuklu ailelerin bir evcil hayvan beslemesinin çocuğun büyürken yaşayabileceği duygusal ve davranışsal yoksunluklara karşı bir tedbir görevi görebildiğini belirten Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, “Çünkü evde tek çocuğun oyun oynayacağı bir kardeşi yoktur ve yalnız kalır. Aynı zamanda tek çocuk olduğu için aile yaşantısını merkezindedir.

Bütün ilgi onun üzerindedir. Bu nedenle her dediğinin olmasını ister ve ‘hayır’ı kabul etmez. Hiçbir şeyini başkalarıyla paylaşmak istemez, her zaman ilginin onun üzerinde olmasını ister. Bir evcil hayvanının olması, anne babanın evcil hayvanı da sevdiğini ve onunla ilgilendiğini görmesi; eksik olduğu bu alanlarda gelişmesini sağlar” şeklinde konuştu.

4. Evcil Hayvan Beslenmek Çocukların Ruh Sağlığını Etkiliyor 

• Çocuklara insan haklarının yanı sıra hayvan hakları da anlatılmalı

Evde hayvan beslemenin çocuk ruh sağlığına sayısız faydasının bulunduğunu ancak eğer evde evcil hayvan besleme ile ilgili sıkıntı yaşanıyorsa, çocukların hayvanları tanıması ve sevgisini geliştirmek için mutlaka yardımcı olunması gerektiğini belirten Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, “İnsan hakları gibi hayvan haklarını çocuklara öğretmek, kaliteli hayvan belgeselleri ile çocukların hayvanları daha yakından tanımalarına olanak yaratmak, sokak hayvanları için çalışmak, hayvan sevgisi ve bilincini çocuklara aşılamak en büyük görevimiz olmalı” dedi. 

Araştırmalara göre, evcil hayvan sahibi olmanın çocuklar üzerinde; stresi azaltma, sosyalleşme ve iletişim becerilerini geliştirmede olumlu etkileri buluyor.

Evcil Hayvanların Çocuk Gelişimine Olumlu Etkileri

Örneğin; bir köpek yavrusunu büyütmenin çocuğa kattıkları:

• Hayvanla temas halindeyken canını yakmadan tutması, sarılması ve dengeli bir şekilde dokunsal temas kurabilmesi (ince motor gelişim)
• Köpek büyüten bir çocuğun, her gün o köpeğe yem vermesi (sorumluluğun gelişimi)
• Köpeğin her geçen gün büyürken vücudundaki değişikliklerini gözleyebilmesi (zihinsel gelişim)
• Köpeğin birtakım ihtiyaçlarını karşılıyor olmak, ona sahip olmanın gururunu yaşamak, arkadaşlarına bundan bahsetmek (özgüven ve sosyal beceri gelişimi)
• Hayvan sevgisi, arkadaşlarının ihtiyaçlarına, duygularına daha duyarlı olma ve empati gibi saymakla bitmeyecek katkı sağlayabilir.

Evcil hayvanlar çocukların sorumluluk ve şefkati öğrenmelerine yardımcı olur

Evcil hayvan sahibi olmanın öz saygı üzerindeki etkisi açısından kritik yaşlar 6 -10 yaş çocukluk ve ergenlik öncesi dönem. Genel olarak köpekler ve kediler, diğer evcil hayvanlara kıyasla daha yüksek düzeyde etkileşim ve karşılıklılık nedeniyle, çocuklar üzerinde sosyal desteğin en iyi sağlayıcıları olarak görülüyor.

SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)

S.1. Çocuklara kaç yaşında hayvan alınmalı?

Uzmanlar, 6-7 yaş altındaki çocuklar için bir hayvan sahiplenilmemesini tavsiye ediyor. Birincisi, böyle bir bebek henüz evcil hayvanıyla ilgilenemeyecek ve tüm sorumluluk size düşecektir. İkincisi, o yaştaki çocuklar hayvanın canlı bir varlık olduğunu anlayamaz ve onlara zarar verebilir.

S.2. Evcil hayvan edinmenin çocuk gelişimine etkisi nedir?

Evcil hayvanlara bağlanmanın çocukların sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimi, zihinsel sağlığı, refahı ve yaşam kalitesi üzerinde önemli bir rolü vardır. Çocukların hayvanlarla bağ kurması beraberinde şefkat, olumlu arkadaşlık davranışları ve bakım becerileri de getiriyor.

Hayvanlar, çocukların sevgi, anlayış ve sorumluluk gibi değerleri kazanmalarında önemli bir rol oynar. Çocuklar, hayvanlar sayesinde bu değerleri erken yaşta öğrenir ve geliştirme fırsatı bulurlar. Hayvanlarla kurulan bu özel bağlar, çocukların sağlıklı bir kişilik geliştirmelerini destekler.

S.3. Evcil hayvanlar çocuklar için uygun mu?

Bir hayvana karşı sevgi ve bağlılık duymak, onu beslemek, zarar vermemeye dikkat etmek bir çocuğa verici olmayı öğretir, başka bir canlı için bir şeyler yapmanın keyfini ve mutluluğunu tatmasını sağlar. Evcil hayvanlar çocukların daha anlayışlı, paylaşımcı, yardımsever ve hoşgörülü olmasına yardım ederler.