Öfkesini İçine Atan, Sessiz Ergenle İletişim

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 12.02.2013 - Güncelleme : 03.06.2024

Ergen çocuğunuz öfkesini dışa vurum şeklinde değil de içe vurum biçiminde mi yaşıyor? "Çok içine dönük ve konuşmaya pek istekli olmayan 16 yaşındaki çocuğumla nasıl iletişim kurabilirim?" Bu soru ergenlik çağında çocuk sahibi olan birçok anne babanını ortak sorunu. 

Bazı durumlarda içine kapanık ergenlere yardım etmek daha zordur. Onun endişelendiren ve öfke duymasına neden olan şeyleri paylaşmayı reddetmesi ebeveynin elini kolunu bağlar. Çünkü ebeveyn çocuğun duygu ve düşüncelerini öğrenmeden onun zihninden geçenlere cevap veremez. Bazı durumlarda bu, ergenin sessiz kalma davranışını sürdürmesinin nedenidir. 

Ergen çocuğunuzla iletişim kurmanın ipuçları. 

Ergen Çocuğunuzla İletişim Kurmak İçin İpuçları

1. Ergen Psikolojini Anlayabilmek Önemli

Anne-baba, ergenin hayatını her şekilde kontrol ediyorsa ve bütün kararları onun adına veriyorsa bu ergenin kendini güçsüz bir kişi gibi hissetmesine neden olur. Böyle bir durumda ergen bağımsızlık ve özbenlik duygularını geliştiremez ve böylece ebeveynine karşı üstün olabilmenin yolunun sessiz kalmak olduğuna inanır.

Sessiz kaldığında kontrol bir an için bile olsa ergenin elindedir. Onda anne babanın istediği bir şey vardır ve bunu vermeyi reddeder.

Ergen Çocuğunuzla İletişim Kurarken Bu Yaklaşımda Olun 

2. Ergenlik Dönemi Sorunları Karşısında Anne Baba Ne Yapmalı?

Çocuğunun bu tavrı karşısında ebeveyn paniklerse ve eşine ya da ilgili başka bir yetişkine yakınırsa veya kendini tutamayıp ergene, “Eğer ne olduğunu söylemezsen sana yardımcı olamam” şeklinde patlarsa bu savaşı ergen kazanmış olur.

• Ergen Ne İster? 

Ergenin istediği de budur: Kontrolünüzün dışına çıkmak. Ergen onu bir ebevyen olarak kollayıp kontrol etmenizden sıkılmıştır ve artık bağımsız olmak istemektedir. Ve o an sessiz kalmak, bu bağımsızlığı yaratmak için seçilebilecek yollardan biridir.

• İçine kapanık ergen anne babaları kendilerine bu zorlu soruları sormak durumundadırlar: 

“Ergen çocuğumun hayatı çok mu  fazla kontrol ediyorum?”

“Ona düşünmesi ve kendi kararlarını verebilmesi için yeteri kadar özgürlük tanımıyor muyum?”

“Onun bir ergen gibi davranmasına izin veriyor muyum, yoksa hala çocuk gibi mi davranıyorum?

Bu sorular, çocuğunun kontrolünü fazlasıyla elinde tutmaya çalışan anne baba için en doğru yaklaşımı düşünmelerini sağlayacaktır.

Öfkeli Ergen Çocuğa Nasıl Davranmalı? 

3. Anne Babalar Ergen Çocuğuna Nasıl Yaklaşmalı?

• Anne Babanın Bu Durumda Çocuğuyla İletişim Mesajı Şu Yaklaşımda Olmalı: 

“Bazen hayatına çok fazla karıştığımı biliyorum. Artık bir ergen olduğunu ve bütün duygu ve düşüncelerini benimle paylaşmak istemeyebileceğini biliyorum. Böyle davranmakta da haklısın. Ama eğer konuşmak istersen benim her zaman burada olduğumu bilmeni isterim. Konuşmak istediğinde seni dinlemek istiyorum.” 

• Ergenle Sağlıklı İletişimin En Güzel Örneği

Bu konuşmayı yaptıktan sonra çocuğunuza temel sevgi dilini kullananarak ona olan sevginizi gösterin. Böyle bir konuşma, bir sevgi ifadesiyle tamamlanırsa ergen kendisini kabul gördüğü bir ortamda gerçekten iyi hissedecektir. Ebeveyn bu konumunu korursa bir daha ki sefere ergen ebeveynine kızdığında bunu dışa vuracağını garanti edebiliriz.

Anne Baba, Çocuğuyla Konuşurken Bu Hatalara Düşmemeli!

4. Ergen Çocuğunuzla İletişim Kurarken Kırıcı Olmayın 

• Ergeni Aşağılayacak ve Utandıracak Sözler Sarf Etmeyin

Ergenlerin kızdıkları zaman sessiz kalmayı tercih etmelerinin başka bir nedeni de anne babalarıyla öfkelerini paylaştıklarında anne babalarının her zaman kendilerine sinirlendiklerini görmüş olmalarıdır. Bu ergenler geçmişte anne babalarıyla yaşadıkları sinir harplerinden yoruldukları için ve onların eleştiri dolu ağır sözlerine maruz kalmamak için sessiz kalmayı tercih etmektedirler.

Ebeveynlerin sarf ettikleri böyle sözler ergeni aşağılar ve utandırır. Bu yüzden de böyle bir deneyimi bir kere daha yaşamak istemez. Bu durumda onlara en doğru gelen yaklaşım sakinleşmeye çalışmak ve öfke konularını anne babalarıyla paylaşmayı reddetmektir.  

5. Öfkesini Sizinle Paylaşmasına Fırsat Verin 

• Çocuğunuzla Aranızdaki Örülmüş Duvarları Yıkın

Bu ergenlerin ebeveynleri onlara bu tür sözler söylemeyi hiçbir zaman bırakamayacaklardır. Gösterdikleri bütün çabalar karşısında çocukları onların dırdır ettiğini düşünerek ve bu da onları daha da içlerine kapatacaktır.

Ebeveynin yapması gereken, geçmişteki hataları kabul etmektir. Anne babaların hayatlarındaki olumsuz davranış duvarını yıkmaları çocuklarının onlarla öfkelerini paylaşmaya başlayacağı yeni bir ortam yaratılmasının ilk adımı olacaktır.

6. Sıkça Sorulan Sorular

• Ergen çocuğumla nasıl daha iyi iletişim kurabilirim?

Ergenlik çağındaki çocuğunuzla daha iyi iletişim kurabilmek için duygularınızı kontrol altında tutmanız ve genç olmanın ne kadar zorlayıcı olduğunu hatırlamanız önemlidir. Bakış açılarını dinleyin, duygularını onaylayın ve küçük şeyler için bile onları övün. Ayrıca genç çocuğunuzla kaliteli bire bir zaman geçirmenize de yardımcı olur.

• Bir ebeveyn 17 yaşındaki çocuğa nasıl davranmalı?

Öncelikle 17 yaşındaki çocuğunuzun mahremiyet ihtiyacına saygı gösterin. Ebeveyn olmanın size onun mahremiyetine ve kişisel sınırlarına tecavüz etme hakkını vermediğini unutmayın. Onunla arkadaş olun ve tutarlı birliktelik patlamalarına odaklanın. Çocuğunuzun hayatının arka planında, sessiz ama sürekli yanında olduğunuzu hissettirin. Çocuğunuz anne ve babasının her ne olursa olsun onu sevgiyle kucakladığını bilmeli.