BESLENME

Ketojenik Beslenme, Epilepsi Nöbetlerini Azaltıyo

Beslenme Uzmanı ve Diyet Uzmanı Zülal Yalçın Dyt. Zülal Yalçın
Yayın : 25.12.2024 - Güncelleme : 01.01.2025

Epilepsi ile yaşamak zor olabilir, ancak semptomlarını yönetmenin ve yaşam kalitesini iyileştirmenin birçok yolu var. Çoğu kişi için nöbet önleyici ilaçlar epilepsi nöbetlerini kontrol etmek için yeterli olabilir. Ancak bazıları için durum bu kadar kolay atlatılamayabilir. Uzmanlar umut vadeden seçeneklerden birinin ketojenik diyet (keto olarak da bilinir) olabileceğini söylüyor. 

Keto, çocuklarda ve yetişkinlerde epilepsiyi tedavi etmek için yıllardır uygulanan yüksek yağlı, düşük karbonhidratlı bir diyettir. Oruç tutmanın etkilerini taklit eden keto diyeti, epilepsi nöbetlerini azaltmaya ve zihinsel işlevi iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Yapılan araştırmalar, ketonojik diyet uygulayan otistik çocukların % 60’ında iyileşme olduğunu ve tip 2 diyabet rahatsızlığını gerilettiğini gösteriyor. Beslenme Uzmanı ve Diyet Uzmanı Zülal Yalçın, ketojenik diyetin hangi hastalıklarda nasıl etkiler gösterdiği hakkında bilgi verdi. 

Ketojenik Diyet, Epilepsi Hastaları İçin Etkin Bir Tedavi Yöntemi

 Ketojenik diyet ilk olarak 1920'li yıllarda pediatrik epilepsi hastalarının nöbetlerini kontrol altına almaya yardımcı olmak amacıyla geliştirildi ancak son yıllarda kilo vermenin trend bir yolu haline geldi.

Ketojenik Diyet, Epilepsi Hastaları İçin Etkin Bir Tedavi Yöntemi  

1. Ketojenik Beslenme Hangi Hastalıklarda Etkili?

Ailelere yönelik destekleyici programlar ile çocukların kendileri ve çevre ile ilgili farkındalıkların artması için, ailelere yönelik beslenme terapisinde konuşan Beslenme Uzmanı ve Diyet Uzmanı Zülal Yalçın ketojenik diyet hakkında ailelere bilgi verdi.

Diyabet hastalarının ve hastaların hastalığına göre sağlıklı beslenmenin önemine dikkat çeken Beslenme Uzmanı ve Diyet Uzmanı Zülal Yalçın, “Ketojenik diyet, dirençli epileptik bireylerde tedavi amacıyla ortaya çıkmış ve hala epileptik bireylerde kullanılan etkin bir tedavi yöntemidir.

Günümüzde kilo verme ve çeşitli hastalıkların tedavisi amacıyla da kullanılır. Ketojenik diyet düşük karbonhidrat ve yüksek yağ içeriğine sahip uzun zincirli trigliserit diyeti olarak da bilinmektedir.

Ketojenik Diyet Epilepsi Nöbetlerini Azaltabilir

2. Ketojenik Diyet Nasıl Ortaya Çıktı?

Keto diyeti kilo verme yetenekleri nedeniyle popüler hale geldi. Şaşırtıcı bir şekilde, diyetin orijinal amacı insanların kilo vermesine yardımcı olmak değil, bunun yerine epilepsi hastası olan insanların ihtiyaçlarını karşılamaktı.

1920'lerde doktorlar oruç tutmanın epilepsi hastalarında nöbetleri azaltmaya ve hatta iyileştirmeye yardımcı olabileceğini keşfettiler. Ancak sonsuza kadar oruç tutamazsınız, bu yüzden keto diyeti doğdu. Keto, çok fazla yağ, protein ve çok az karbonhidrat yediğiniz bir diyettir. Çok fazla karbonhidrat yediğimizde, vücudumuz enerji için şekeri kullanır. Ancak karbonhidratları azalttığımızda, vücudumuz bunun yerine yağ yakmaya başlar.

Bu sürece 'ketozis' denir ve vücudumuzun oruç tutarken nasıl davrandığına benzer. Ketozis kilo kaybına ve kan şekeri kontrolünün iyileştirilmesi ve kalp hastalığı riskinin düşmesi gibi diğer sağlık yararlarına yol açabilir. Peki bunun epilepsi ile ne ilgisi var?

3. Ketojenik Diyetin Epilepsi Nöbetlerine Etkisi 

Ketozis sırasında vücut, nöbet geçiren kişiler için önemli olan ketonlar üretir. Ketonlar antikonvülzanlara (anti-nöbet ilaçlarında bulunur) çok benzer şekilde etki eder. İnsanların hiperaktif olmasına neden olan beyin kısmını sakinleştirmeye yardımcı olurlar.

Titreme ve seğirme gibi hiperaktivite semptomlarını azaltırlar ve ayrıca beyinde nöbetin yayılmasını önlemeye yardımcı olurlar. Sonuç olarak, ketojenik diyet epilepsi hastası kişilerde nöbetleri kontrol etmek için yararlı bir araçtır.

Beslenmeyle alınan diyet enerjisinin büyük çoğunluğu yağlardan karşılanır, protein alımı gereksinimin alt sınırında tutulurken karbonhidrat alımı ciddi oranda kısıtlanır. Glikoz yetersiz olduğunda, vücut için alternatif bir yakıt kaynağı olarak kullanılırlar. Düşük karbonhidrat ve kontrollü miktarlarda protein tüketildiğinde keton üretimi gerçekleşir.

Karbonhidrat alımındaki bu azalma, vücudu ketozis adı verilen metabolik bir duruma sokar. Kandaki şeker seviyeleri düştüğünde yağ yakımı önemli ölçüde artar. Böylece vücut yakıt gereksinimini yağ yakımı ile sağlamaya çalışır.

Ketojenik Diyet, Epilepsi Hastaları İçin Etkin Bir Tedavi Yöntemi  Olabilir

Ketojenik diyet, düşük karbonhidratlı, yüksek yağlı bir diyettir.

Yapılan birçok çalışma, bu beslenme yaklaşımının sağlam bir fizyolojik ve biyokimyasal temele sahip olduğunu ve çeşitli kalp hastalıkları riskinde azalma ve etkili kilo kaybını desteklediğini göstermektedir.

Düşük karbonhidratli ketojenik diyet açlığın kontrolüne yardımcı olur ve yağ oksidatif metabolizmasını iyileştirir ve bu sebeple vücut ağırlığının azalmasına yardımcı olur” dedi.

 

4. Ketojenik Diyete Nasıl Başlanır? 

Keto sadece bir diyetten daha fazlasıdır, tıbbi bir tedavidir (genellikle ilaca dirençli epilepsisi olan kişiler için). Keto diyetini aile hekiminizin veya bir epilepsi uzmanının gözetiminde takip etmenizi öneririz. Yine de, tam ketoya geçmeden diyetinizi iyileştirmenin 6 yolu şunlardır:

4.1. Ketojenik Diyet İçin Karbonhidratları Azaltın

Keto diyeti uygulayan biri günde 50 gr'dan fazla karbonhidrat tüketmemelidir. Bu, yeni başlayan biri için biraz zor olabilir. Bu nedenle, bunun yerine diyetinizdeki rafine karbonhidratların bir kısmını azaltmaya odaklanın. Rafine karbonhidratlar arasında beyaz ekmek, beyaz pirinç, makarna, kek, pasta ve gazlı içecekler gibi ürünler yer alır. 

4.2. Ketojenik Diyet İçin Sağlıklı Yağları Tüketin

Karbonhidratlar bulunmadığında, vücut enerji için yağ kullanır. Sağlıklı keto dostu yağlar arasında avokado, fındık, hindistan cevizi yağı, zeytinyağı, tam yağlı yoğurtlar, yumurta, tereyağı, balık ve et bulunur.

4.3. Ketojenik Diyette Aralıklı Oruç 

Diyetin bu kısmı ne yediğinize değil, ne zaman yediğinize odaklanır. Ne sıklıkta yediğinizi sınırlayarak vücudunuzun enerji yakmak için yağ depolarını kullanma olasılığı artar. Keto diyeti uygulayan birçok kişi günde 16 saat oruç tutmayı hedefler ve bu da onlara yemek için 8 saatlik bir pencere bırakır. Örneğin, günün ilk öğününü sabah 9'da ve son öğününü akşam 5'te yiyebilirler. 

Bu herkes için uygun olmayabilir, özellikle de yiyecekle birlikte alınması gereken ilaçlarınız veya takviyeleriniz varsa. Bunun yerine, öğünler arasındaki atıştırmalıklarınızı sınırlayarak başlayabilirsiniz. Her kişinin kendine uygun bir rutin bulması gerekir.

4.4. Ketojenik Diyette Proteini Artırın

Protein, dengeli bir diyetin önemli bir parçasıdır. Aralıklı oruç tutan biri için daha da önemlidir çünkü protein daha uzun süre tok hissetmemize ve istekleri azaltmamıza yardımcı olur.

4.5. Ketonjenik Diyette Bol Miktarda Su Tüketin 

Karbonhidratlar veya karbonhidratlar vücudun su depolamasına yardımcı olur. Karbonhidratları azalttığınızda, vücut daha az su tutar ve bu da susuzluğa yol açabilir. Kaybedilen bu suyu daha fazla içerek telafi edebilirsiniz! Özellikle yoğun bir programınız varsa, su içmeyi unutmak kolaydır. Yanınızda bir su şişesi taşımak iyi bir hatırlatıcı görevi görecektir. 

4.6.  Ketojenik Diyet Yapaprken Egzersizi İhmal Etmeyin 

Egzersiz sadece ketozis durumuna girmenize yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda stres hormonlarını kontrol etmeye yardımcı olur ve iyi bir gece uykusunu teşvik eder. Stres ve uyku eksikliği nöbetleri tetikleyebildiğinden, egzersizin birçok kişinin nöbetlerini kontrol etmesine ve yönetmesine yardımcı olması şaşırtıcı değildir. 

Ağır bir egzersiz rejimine aceleyle başlamanıza gerek yok. Küçük adımlarla başlayın. Yürümek genellikle bir egzersiz biçimi olarak göz ardı edilir, ancak dayanıklılık oluşturmak, kas dayanıklılığını artırmak ve çok daha fazlası için harikadır. Zihninizi efordan uzaklaştırmak için bir arkadaşınızla yürüyün veya müzik dinleyin! 

Keto diyeti epilepsi hastası olan herkes için işe yaramayabilir, ancak bazı insanlar için faydalıdır ve olası bir tedavi seçeneği olarak bir sağlık uzmanıyla görüşmeye değer. 

Ketojenik diyet, epilepsi hastaları için mevcut birçok seçenekten sadece biridir. Epilepsi için potansiyel yeni tedavi seçenekleri ve epilepsi hastalarının daha iyi bir hayat yaşamalarına yardımcı olabilecek teknoloji konusunda çok sayıda araştırma yapılıyor.

Epilepsi İçin Ketojenik Diyet: Nöbetleri Yönetmek İçin Devrim Niteliğinde Bir Yaklaşım

5. Otizmli Çocuklarda Ketojenik Diyet 

Zülal Yalçın, otizmli yönelik yapılan pilot bir çalışmada, 6 ay boyunca ketojenik diyet uygulayan çocukların % 60’ında, iyileşme görüldüğünü söyledi. Ayrıca tip 2 diyabet rahatsızlığı, kanser, epilepsi ve alzheimer hastalığını geriletmede etkili bir beslenme şekli olduğunu dile getirdi.

Ketojenik diyetin insülin seviyelerinde azalmaya neden olan polikistik over sendromunda önemli rol oynadığını, düşük insülin seviyeleri ve şekersiz beslenme sayesinde akne oluşumunu azaltarak, cilt sağlığını iyileştirmeye yardımcı olduğunu sözlerine ekledi. Ayrıca hasta yakınlarının ve kişilerin internetten aldıkları bilgilere göre değil, uzmanlara danışarak beslenmelerini tavsiye etti.

Not: Ketojenik beslenmeye teşvik eden tüm diyetlerin sağlıklı olmadığını unutmamak önemlidir, bu nedenle beslenmenizde büyük değişiklikler yapmadan önce bir beslenme uzmanına mutlaka danışın. 

Ketojenik Diyet Yaparken Nelere Dikkat Etmeli? 

Ketojenik diyette bu uyarılara dikkat! 

  • Kişide yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı ve ağız kokusuna neden olabiliyor.
  • Düşük posalı ve yüksek proteinli beslenmek kabızlık sorununa yol açabiliyor.
  • Diyet sırasında yetersiz sıvı alımı sonucu vücudun susuz kalması kas krampları ve kalpte ritim bozuklukları gibi birçok yan etkiye neden olabiliyor.
  • Meyve ve tahıl grubunun tüketiminin kalkması sonucu vitamin ve mineral kaybı olabiliyor, bağışıklık sistemi zayıflayıp hastalıklara yakalanma sıklığı artabiliyor.
  • Ketojenik diyetle ilgili yapılan en uzun yapılan çalışmalar 6 aylık olup, uzun dönem ketojenik diyet yapmanın sonuçları hala bilinmiyor. Bazı çalışmalar uzun dönemde böbrek taşı ve safra taşı oluşumuna, ürik asit artışına ve kireçlenme gibi sağlık problemlerinin olabileceğini gösteriyor.
  • Ketojenik diyete başlanmadan mutlaka uzmana danışılması gerekiyor. Bu diyetle ilgili bir endokrinolog, beslenme uzmanı, psikolog ve egzersiz fizyoloğu arasında koordineli ekip çalışması önemli.
  • Ketojenik diyete başlandıktan sonra klinik ve biyokimyasal bulgular devamlı kontrol edilmeli; düzenli kan ve idrar tahlilleri yaptırılmalı.
  • Yaşlılar, çocuklar, hamileler, emzirenler, insülin tedavisi alanlar ve daha önce metabolik bir hastalığı olanlar bu diyetten kaçınmalı.
Konular :

#ketojenik diyet #epilepsi #epilepsi nöbetleri #ketojenik beslenme 

BÜLTEN ABONELİĞİ
Aileye ve hayata dair en güncel uzman görüşleri için bültenimize hemen ücretsiz abone olun!
Zorunlu Alan
Zorunlu Alan