Disleksili Çocuğu Anlamak
hepimizaileyiz.com.tr Yayın : 13.01.2013
Disleksi, Okuma Bozukluğu olarak Öğrenme Bozuklukları içinde tanımlanır. Diğer öğrenme bozuklukları; Matematik Bozukluğu ve Yazılı Anlatım Bozukluğu'dur. Disleksi nörolojik bir bozukluktur.
"Öğrenme Bozukluğu" ifadesi sıklıkla "Zeka Geriliği" olarak anlaşılmaktadır. Bu nedenle pek çok karışıklık ve yanlış anlaşılmalar yaşanmaktadır. Zeka ile ilişkisi ise bu çocuklar normal zeka seviyesine veya normalin üstünde zeka seviyesin sahiptirler. Bu çocuklar başarılarını ortaya çıkaramadıkları için başarısız olurlar ve ne yazık ki toplumumuzda disleksi olup da zihinsel geriliği olduğu düşünülen, çevre, öğretmen, aile tarafından “algılaması iyi değil, aptal” gibi tanımlamalarla nitelendirilen çocuklar bulunmaktadır.
Okul öncesi öğretmenlerin ve ilkokul öğretmenlerinin çocuklardaki öğrenme bozukluğu ile ilgili bilgi sahibi olması ve bu çocuklarla karşılaştığında aileye gerekli desteği vererek doğru yönlendirmesi önemlidir.
Aileler genellikle çocuklarındaki farklılığı görmek istemeyebilirler. Bilinç altlarında çocuğum diğer yaşıtlarına göre farklı algısı oluşsa da bu algıyı bilinç yüzeyine çıkartamayabilirle. Bu, bir çeşit ailenin karşılaşacağı soruna karşı kendini ve çocuğunu koruma içgüdüsüdür. Bu bakımdan okul öncesi eğitiminde öğretmenlerin bilinçli olması, aileye geribildirimde bulunulması, erken teşhis ve sağaltımın erken dönemde başlamasına yardımcı olacaktır. Bu çocuklar eğitimsel terapi ve özel eğitim desteği ile yaşam kalitelerini yükseltebilirler. Disleksi okuma alanında yaşanılan bir zorlukta olduğu için çoğu zaman okul öncesi dönemİnde fark edilmese bile, okul döneminde 1 veya 2. sınıfta okuma yazma ve matematik öğrenme sürecindeki sorunlarla karşılaşıldığında ortaya çıkar. Çocuk bilişsel becerilerde iyiyse disleksi olduğu 4. sınıfa kadar da anlaşılmayabilir.
Okul Öncesi Dönemde Disleksi Belirtileri Nelerdir?
-Kelimeleri yanlış söyleme
-Kafiye bulmakta güçlük (masa-kasa vs)
-Oyunları sürdürememek, çabuk sıkılmak
-Çatal, makas kullanma, bağcık bağlamada güçlük
-Ayakkabılarını ters giyme
- Geometrik şekilleri kopyalayamama (kare, üçgen) sınırlı boyama yapamama
-Benzerlikleri fark edememe
-Sağını solunu karıştırma
-Sıraya koyma güçlüğü, (sayıları, haftaları, mevsimleri)
-Renkleri öğrenememe, karıştırma…
-Kendi ilgi alanı dışındaki faliyetlere katılmada isteksizlik
İlkokul Döneminde Disleksi Belirtileri Nelerdir?
-Okul başarısının, zekasına ve yaşına göre beklenenden düşük olması,
-Bazı konularda başarılı iken bazı konularda başarısız olması (örneğin; matematik dersi iyiyken geometriden çok başarısız olması)
-Yavaş okuma,
-Bazı harfleri yazarken ve ya okurken karıştırma (p-b, b-d, k-t, y-h, 6-9,2-5)
-Tersten yazma (ismini Ahmet yerine temhA)
-Kelimenin sonlarını uydurarak okuma,
-Okumaya karşı isteksizlik,
-Yazma ödevlerinden kaçınma,
-Yavaş yazma,
-Tahtadan ödevini geçirmekte zorlanma,
-Ödev yapmak istememe,
-Sık dört işlem hatası yapma,
-Çarpım tablosunu öğrenememe,
-Kendine göre kısa yollar üretme,
-Eldeleri unutma,
-Alfabeyi sırasıyla sayamama,
-Beden eğitiminde başarısız olma (koşma,top tutma)
-Sağını solunu karıştırma.
Disleksili çocuklar, yanlış yapmaktan korkarlar. Aile ve öğretmen çocuğun durumunu fark edememişse neden anlamıyorsun gibi geri dönüşler vererek çocuğun özgüvenini zedelerler. Dolayısıyla da çocuk yanlış yapma korkusu ile iç dünyasında psikolojik sorunlar yaşamaya başlar.
Dislekside ailenin öğretmenin ve çevrenin çocuğu desteklemesi yüreklendirmesi, özgüvenini artırıcı söylemlerde bulunması çok önemlidir.
Disleksi yaşam boyu devam eden bir bozukluktur fakat uygun destek ve ortam çocuğa sunulduğunda yaşam kalitesi yükselerek devam edecek bu çocuklar günlük yaşamlarında ve hatta akademik anlamda da başarılı işler yapabileceklerdir. Disleksili çocuklar için kaynaştırma eğitimi bakanlık tarafından genelge olarak yayınlanmıştır. Okuma yazma güçlüğü olan bu çocuklar sözlü sınavlara tabi tutularak öğrenimlerine devam edebileceklerdir.
Disleksi bozukluğu olan ünlülerden bazıları Jey Leno ve Pablo Picasso’dur. Pablo, ergenlik çağında dahi okumayı sökememiştir; resim yapmak günlük tutmanın bir başka yoludur diyerek düşüncesini çok güzel ifade etmiştir.
Son olarak disleksiyi daha iyi anlayabilmek için Hint filmi olan ‘TAARE ZAMEEN PAR FİLMİNİ tavsiye edebilirim. Bu filmde disleksi bozukluğu olan bir çocuğun çevre tarafından nasıl dışlandığı anlatılıyor ve okula yeni gelen öğretmenin çocuğu topluma kazandırma mücadelesi en güzel örneklerden.
Her çocuk kendi içinde bir cevher, her çocuk işlendiğinde ortaya çıkan mücevherdir.
Haftaya görüşmek dileğiyle.
