Yaz Hastalıklarından Çocuğunuzu Nasıl Koruyabilirsiniz?

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 27.05.2013 - Güncelleme : 14.06.2024

Hava sıcaklıkları günden güne artıyor. Yaz mevsimi çocuklar için tatil ve eğlence anlamına gelse de, yaz hastalıkları bu dönemi sıkıntılı hale getirebiliyor.

Yüksek sıcaklıklar, çocukların çeşitli şekillerde çok çabuk hastalanmasına neden olabilir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Deniz Tamtekin, yaz aylarında ortaya çıkan hastalıkları ve korunma yöntemleri hakkında bilgi verdi. 

 Yaz hastalıklarından çocuğunuzu nasıl koruyacağınızı, nelere dikkat etmeniz gerektiğini biliyor musunuz?

 Yaz Aylarında Çocuklar Neden Hastalanır?

1. Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları Neler?

• Yaz Aylarında Çocuk Sağlığını Tehdit Eden Hastalıklar

Yaz aylarında en fazla ishal, güneş çarpması, deri hastalıkları ve sıvı kayıplarına bağlı hastalıklar çocukların sağlığını tehdit etmektedir. Ayrıca çocukların park ve bahçe gibi açık alanlarda daha çok zaman geçirmesi; böcek sokmalarını, oynarken düşme, çarpma gibi kazaları ve burun kanamalarını beraberinde getirmektedir. Havuz ve deniz mevsiminin açılması ile göz ve kulak enfeksiyonlarında da artış yaşanmaktadır.

Çocuklarda Yaz Hastalıklarını Önlemenin Yolları 

2. Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları : Güneş Çarpması ve Güneş Yanıkları 

Güneş çarpması ve yanıkları, güneşten kaynaklanan başlıca hastalıklardır. Aşırı sıcaklar vücutta sıvı ve elektrolitlerin kaybına yol açar. Güneş çarpması ise bunun sonucunda bayılma ile ortaya çıkar. Güneş çarpmasından çocukları korumak için birkaç basit önlem alınmalıdır.

• Güneşi Özledik Ama Dikkat!

Bunların başında; bütün çocukların özellikle 6 aydan küçük bebeklerin saat 10.00- 16.00 arasında güneşe çıkartılmamaları, güneşte kalma süresinin 10 dakika ile başlayıp yavaş yavaş artırılması ve mutlaka yüksek koruyuculuğu olan güneş kremlerinin kullanılması gerekmektedir.

Sıcaklık arttığında güneş yanığı, güneş çarpması ve cilt döküntüleri ortaya çıkar. Dehidrasyonla birlikte uzun saatler boyunca güneşe maruz kalmak, vücudun normal sıcaklığı düzenleme yeteneğini bozabilir, güneş çarpmasına ve güneş yanığına neden olabilir ve beyin hücrelerine zarar verebilir. 

Zararlı ultraviyole ışınlar hassas cildinize nüfuz edebilir ve güneş yanığına neden olabilir. Güneş yanığı kaşıntılı, kuru kabarcıklara ve cilt kızarıklıklarına neden olabilir. 

Güneş yanığının belirtileri nelerdir?

• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Nöbetler
• Hızlı kalp atışı
• Kas krampları

Güneş yanığı ve güneş çarpması yanmayı nasıl durdurabilir?

• Çocukların cildi hassastır ve çabuk yanabilir. Güneş yanığından korunmak için yüksek SPF'li güneş koruyucu uygulayın.
• Dışarı çıkarken şemsiye alın.
• Yoğun güneş ışığına maruz kalmamak için yazlık şapka kullanabilirsiniz.
• Güneşe maruz kalmamak için açık renkli ve kapalı giysiler giyin.
• Güneşin yoğun olduğu saatlerde açık hava aktivitelerinden uzak durun. 
• Bol miktarda sıvı tüketin.

• Çocuğunuzun Güneş Yanığını Nasıl Tedavi Etmelisiniz?

Çocuklarda görülen bu tür yanmalarda ilk yapılması gereken çocuğu yine ılık suya sokulmak ve nemlendirici kremlerle derideki gerginlik hissini azaltmaktır. Hastanın ağrısı varsa doktoruna sormadan ağrı kesici kullanılmamalıdır.

• Çocuğunuza Güneş Kremi Seçerken Bunlara Dikkat 

Güneşin zararlı etkilerini azaltmanın en etkili yollarında biri de güneş koruyucu kremi kullanmaktır. Çocuklarda kullanılan kremlerin faktörünün 30’dan yüksek olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca kimyasal koruma içeren güneş kremleri yerine mekanik koruyucu içerenler tercih edilmelidir.

• Çocuğunuzu Yaz Hastalıklarından Korumak İçin Nasıl Giydirmelisiniz?

Açık renkli giysiler, çocukların serin kalmasına ve aşırı ısı emiliminden kaynaklanan ısı stresini önlemeye  yardımcı olur.

Ayrıca bol giysiler seçmeye çalışın; ideal olanı hem yeterli havalandırma hem de doğrudan güneş ışığına karşı koruma sağlar.

Sadece tek bir emici malzeme katmanıyla yapılan giysiler terin buharlaşmasını en üst düzeye çıkarmaya yardımcı olabilir, bu da serinletici bir etkiye sahiptir (çocuklarda yetişkinlerde daha düşük ter oranı vardır).

Bunların dışında geniş kenarlıklı şapkalar ve ince kumaştan (penye veya tülbent) hazırlanmış bol bir giysi çocukların güneşten korunmalarına yardımcı olacaktır. Çocukken güneşe fazla maruz kalan ciltler hem daha erken yaşlanır, hem de cilt kanserine yakalanma riski artar.

3. Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları : Yüksek Ateş 

• Çocuğunuz Eve Halsiz Geldiyse Dikkat! 

Ateş yükselmesi, halsizlik, baygınlık ve kusma güneş çarpmasının en önemli belirtileridir. Sıvı ve elektrolit kaybı sonucu meydana gelen güneş çarpması için öncelikle yapılması gerekenler, çocuğun ateşinin düşürülmesi ve kaybedilen sıvı ve elektrotların yerine konulmasıdır.

Çocuğun ateşini düşürmek için ilk müdahale ılık su ile yapılmalıdır. Ilık suya sokulan çocuk ateşi düşürüldükten sonra mutlaka bir sağlık kurumuna götürülmelidir. Birinci derece güneş yanıklarında ise kızarıklık ve deride gerginlik hissi oluşur.

Çocuklarda Sık Görülen Yaz Hastalıkları 

4. Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları : Yetersiz Beslenme ve Yetersiz Su İçme

• Çocuğunuz Sıcak Yaz Aylarında Nasıl Beslenmeli? 

Çocuklar yaz aylarında bol sıvı gıdalar tüketmelidir. Yaz ayları meyve açısından zengindir. Özellikle karpuz, kavun gibi sulu meyveler tercih edilmelidir. Yemekler hafif  yenmeli, çok ağır yemeklerden kaçınılmalıdır.

5. Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları: Havuz Sularının Neden Olduğu Enfeksiyonlar 

• Havuzlardaki Bulaşıcı Hastalık Riskini Göz Ardı Etmeyin

Yazın çocuklar için havuzdan çok deniz tercih edilmelidir. Sağlık ve hijyen kurallarına uyulmayan havuzlar enfeksiyon hastalıklarının oluşumuna neden olur. Ayrıca fazla klorlanmış havuzlar ise çocuklarda deri, kulak ve göz gibi organların alerjik hastalıklara neden olabilir. 

• 4 Yaşın Altındaki Çocuklar Havuza Sokulmamalı

Bu nedenlerle özellikle 4 yaşın altındaki çocukların havuza sokulmaması önerilmektedir. Temizliği iyi yapılmamış havuzda bulunan mikroplar ciltteki küçük bir çizikten girerek iltihaplı yaraların oluşmasına neden olur. 

İdrar yolları ve mantar enfeksiyonlarının yazın daha çok görülmesinin nedeni yine yeteri kadar temizlenmeyen havuzlardır.  Havlu ve terlik gibi eşyaların ortak kullanımı da mantar enfeksiyonlarının hızla yayılmasına neden olmaktadır.

6. Yaz Aylarında çocuklarda Sık Görülen Diğer Hastalıklar

Yaz aylarında çocuklarınızı etkileyebilecek bazı hastalıklar şöyle: 

6.1. Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları: Gıda Zehirlenmesi

Dışarıdaki yiyecek ve içecekler mide bulantısı, ishal, karın krampları, ateş, kusma ve daha fazlası gibi semptomlara neden olabilecek bakteri, virüs veya toksinler içerebilir.Bu nedenle sokak yemeklerinden ve hijyenik olmayan yerlerden gelen özellikle kızarmış yiyeceklerden kaçının. Yemekten önce ellerinizi mutlaka yıkayın. 

6.2. Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları:  Enterovirüsler

Çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilen bir virüs grubudur. En çok el, ayak ve ağız hastalığını (HFMD) etkiler. Ateş, boğaz ağrısı, burun akıntısı, öksürük, ağız yaraları, ellerde ve ayaklarda kabarcıklar gibi belirtilere neden olur.

Bunu önlemek için, çocuğunuza banyoyu kullandıktan sonra ve yemek yemeden önce sık sık el yıkamayı öğretin.

Yüzeylere dezenfektan püskürtün ve hasta kişilerle yakın temastan kaçının.

6.3. Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları: Cilt Döküntüleri 

Kaşıntılı şişliklere neden olan ter kanallarının tıkanması nedeniyle cilt döküntüsü, isilikler oluşur. Çocuklar, az gelişmiş ter bezleri nedeniyle isiliklere daha yatkındır. Bunu önlemek için çocuğunuza bol, nefes alabilen giysiler giydirin ve düzenli banyo yaptırın.

6.4. Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları: Saman Nezlesi

Saman nezlesi, polen, toz akarları veya küf gibi havadaki alerjenlere karşı alerjik bir reaksiyondur ve genellikle yaz aylarında daha da kötüleşir.

Burun akıntısı veya tıkanıklığı, hapşırma, gözlerde kaşıntı, gözlerde sulanma ve tıkanıklık gibi belirtilere neden olabilir. Yüksek polen sayımı sırasında içeride kalarak tetikleyicilere maruz kalmayı sınırlamaya çalışın. İhtiyaç halinde mutlaka doktorunuza danışınız. 

Bu Önerilerle Yaz Sezonunda Çocuklarınızı Sağlıklı Tutun!

Çocuklar için  yaz tatili çok önemlidir. Ebeveyn olarak onların dışarıda oynamasına engel olmamalısınız; bunun yerine önleyici tedbirler alın ki çocuklarınız yaz tatillerinin tadını doyasıya çıkarabilsinler. 

Çocuklarınıza el yıkamanın, susuz kalmamanın ve hijyen kurallarına uymanın önemini öğretin. 

Çocuğunuzun sağlığıyla ilgili endişeleriniz varsa veya bu hastalıkların belirtilerini yaşıyor olabileceğinden şüpheleniyorsanız çocuk doktorunuza danışmaktan çekinmeyin. Erken teşhis ve doğru tedavi, hızlı iyileşmede büyük fark yaratır.

Ayrıca biraz planlama ve farkındalıkla çocuklarınızla yaz mevsimini sağlıklı ve keyifli geçirip, tüm ailenizle unutulmaz anılar ve mutlu maceralar yaşamanız mümkün.

O halde güneş kreminizi yanınıza alın, su şişelerinizi kapın ve yanınızda sağlıklı ve mutlu çocuklarla yazı fethetmeye hazırlanın!

SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)

• Çocuklar yazın ne kadar su içmeli? 

Bebeklerin susuz kalmamaları için anne sütünü veya mamalarını içmeleri gerekir. İhtiyaç duydukları suyun tamamı bu iki seçenektedir ve bu da yaklaşık 6 aylık olana kadardır. Katı yiyecekler veya formülün ötesinde başka yiyecekler yemeye başladıklarında, işte o zaman gerçekten su içmeye başlarlar.

Hepimiz nefes alma ve idrar yapma yoluyla belirli miktarda sıvı kaybediyoruz, ancak terlediğimizde bu bizim serin kalma mekanizmamızdır, yani o zaman ek sıvı kaybederiz.

Bebeklerin ve çocukların ihtiyaç duydukları günlük su miktarı yetişkinlerin neredeyse iki katıdır. Buna göre ortalama;

1-3 yaş: 1.3 litre,
4-8 yaş : 1.4 litre,
9-13 yaş: Kızlarda 2.1 litre, erkelerde 2.4 litre,
14-18 yaş: Kızlarda 2.3 litre, erkeklerde ise 3.3 litre, su içilmesi gerekir.

Küçük çocuklarda dehidrasyon ne kadar yaygındır?

Oldukça yaygındır, ancak anne babalar çocuklara su içmelerini, dinlenmelerini, biraz klima ile sıcaktan uzaklaşmalarını ve biraz gölge bulmalarını hatırlatmalıdır.

Bebekler, aynı şekilde egzersiz yapmadıkları için, yeni yürümeye başlayan çocuklar gibi tipik koşuşturma sırasında susuz kalmayacaklar. Daha fazla çıktıya (dışkı ve kusma) neden olan hastalıklar nedeniyle susuz kalma olasılıkları çok daha yüksektir.

Ancak yeni yürümeye başlayan bir çocuk etrafta koşup hareketlenmeye başladıktan sonra, sıcaktan dolayı dehidrasyon riskiyle karşı karşıya kalır.

Anne Babaların Dikkat Etmesi Gereken Dehidrasyon Belirtileri Nelerdir?

Semptomlar açısından, kendileri gibi davranmıyorlarsa dikkat edin. Çocuğunuzun oynamayı sevdiğini ancak daha sonra biraz daha uyuşuk olmaya başladığını biliyorsanız, kontrol etmek isteyebilirsiniz.

Bacaklarında bazı kramplar olabilir ve daha sonra onun çok terlediğini gördüğünüzde, bu iyi bir işarettir. onları içeri alın ve daha fazla sıvı alın. Her ne kadar ağız kuruluğu veya uyuşukluk görseniz de aslında her şeyden çok böyle davranıyorlar. Sıcaktan ve sıvı eksikliğinden yorulmaya başladıkları için oyun oynamaya eskisi kadar ilgi duymayacaklar.