Horlama Boşanma Nedenleri Arasında Başı Çekiyor

Melis DEMİRYAS
Yayın : 04.04.2012 - Güncelleme : 19.04.2023

Horlamanın çok ciddi bir hastalık olabileceğine dikkat çeken uzmanlar, bu sorunun evlilikleri boşanma noktasına kadar getirebildiğini söylüyor. 

Fazla kilolar, sigara kullanımı, burun tıkanıklığı ve kemik eğriliği gibi nedenlerle görülebilen ve genellikle hastanın kendisi tarafından kabul edilmek istenmeyen horlama, ciddi bir sağlık problemi olduğu kadar önemli bir aile sorunu olarak da ön plana çıkıyor. 

Uzmanlar özellikle evli çiftlerde tarafların beslenme alışkanlıklarındaki değişiklik, televizyon karşısında geçirilen vakitlerde abur cubur tüketilmesi ve hareketsizlik gibi sebeplerle horlamaya davetiye çıkarıldığını belirterek ve bu durumun boşanmaya kadar gidebildiği konusunda uyarıda bulunuyor. Op. Dr. Atilla Şengör, “horlama ve tedavisi” hakkında bilgi verdi. 

 Horlama sorunu nedeniyle, evli çiftlerin neredeyse üçte biri zaman içerisinde yataklarını ayırıyor. 

Horlama Nasıl Önlenir?

1. Yatakları Ayırmak Çözüm Değil

• Çiftlerin Üçte Biri Horlama Nedeni ile Yataklarını Ayırıyor

Horlama, dönem dönem çiftlerin kabusu olabilir. Bu konudan konuşulması pek hoş olmadığından, siz ve eşiniz gibi çevrenizde yataklarını ayırmış ve hatta farklı odalarda uyumaya başlamış başkalarının da bulunduğunun farkında olmayabilirsiniz. Oysa horlama nedeniyle, evli çiftlerin neredeyse üçte biri zaman içerisinde yataklarını ayırmaktadırlar ve bu durum bazen boşanmaya kadar götüren süreçlerin nedenlerinden biri olabilir.

• Horlamanın Kaynağı İyi Araştırılmalı

Horlamanın genellikle birden çok nedeni vardır. Kısaca düşünüldüğünde, horlamanın yani gürültülü solunumun oluşması için, havanın dar ve titreşen bir yerden hızla geçmesi gerektiği anlaşılır. Sağlıklı bir insanın burundan aldığı nefes,  sırasıyla geniz boşluğu, boğaz, gırtlak-yutak, nefes borusu ve bronşlardan geçerek akciğerlere ulaşır ve aynı yollardan geriye giderek burundan verilir.

Horlama Kimlerde Daha Sık Görülüyor? 

2. Kimler Daha Çok Horluyor?

• Fazla Kilolu İnsanlar Daha Çok Horluyor

Doğru nefes alıp vermenin ağızdan değil, tamamen burundan yapılması gerektiği de unutulmamalıdır. Solunum havasının geçtiği bölgelerde daralma, tıkanıklık veya sarkmalar varsa, bu durumlarda horlamaya eğilim artar. Örneğin; burun tıkanıklığına yol açan kemik-kıkırdak kaynaklı burun eğrilikleri, burun eti yani diğer adıyla “konka şişmesi”, sinüzitler veya çocuklarda görülen geniz eti sorunu gibi durumlar horlamaya yol açabilir.

• Horlamaya Neden Olan Bütün Sorunlar Kulak Burun Boğaz Uzmanı Tarafından Tespit Edilebiliyor

Yumuşak damak veya küçük dil sarkması, bademciklerin büyük olması, boğaz bölgesinde hava yolunu daraltabilir ve titreşmeyi artırarak horlamaya olumsuz yönde katkıda bulunur. Ayrıca özellikle fazla kilolu insanlarda dil ve boyun bölgesindeki yağ ve yumuşak dokuların artışı da, özellikle sırtüstü yatar pozisyonda boğaz bölgesine baskı yaparak horlamayı artırabilir. 

Ses telleri veya nefes borusundaki bazı hastalıklar daha çok hırıltı şeklinde seslere ve solunum sıkıntısına neden olur. Kulak burun boğaz alanında, horlamaya yol açan tüm bu sorunlar rutin muayenede kullanılan ince endoskoplarla doğrudan teşhis edilebilmektedir.

Horlamamak İçin Ne Yapmalı?

3. Horlama Kuru Bir Gürültü Olarak Düşünülmemeli 

Horlama sadece kuru bir gürültü değil, sistemik bir rahatsızlıktır ve horlamanın aslında birçok nedeni vardır. Horlayan biri için tüm nedenler göz önünde bulundurulmalı. Horlamayı biz genelde ikiye ayırıyoruz. Santral yani beyinden gelen horlama ve Periferik yani vücuttan gelen horlamalar. Santral horlamalar; çeşitli ilaçların kullanımı, çeşitli Mental Retardasyon hastalıkları, alkol kullanımı, alerji ilacı kullanımı ve antidepresanların kullanımıyla olur.

Periferi`den yani vücuttan gelen horlama tedavi edilebili. Bunun için baktığımız şeyler var. Önce boy uzunluğu, ikinci olarak boyun uzunluğu, kilo, göbek, kasların gevşek olması, spor yapmamak, burun tıkanıklığı, burundaki kemik eğriliği, et büyümesi, sinüzit, alerji, geniz eti -çocuklarda daha çok horlama sebebidir- bademciklerin büyük olması, uvula dediğimiz küçük dilin uzun veya bademciklere giden bantların çok geniş olması bunların hepsi tek tek araştırılır.

4. Düzensiz Uyku, Sigara Kullanımı ve Hareketsizlik Horlamayı Tetikleyebilir

Çeşitli solunum yolu sorunlarının dışında, horlamada etkin rol oynayan pek çok başka faktör bulunabilir. Kişinin yaşı, genel sağlık durumu, alkol kullanımı, bazı ilaçlar, uyku düzeni, sigara içip içmediği veya spor yapıp yapmadığı mutlaka göz önüne alınır. Hafif alkol alınması sonrası, kasların gevşemesi nedeniyle oluşan bir gecelik basit horlamalar veya nezle-grip sırasında geçici burun akıntısı ve tıkanıklığı nedeniyle oluşan horlamalar masum olabilmektedir.

Eşiniz Horluyorsa Ne Yapabilirsiniz?

5. Beslenme Alışkanlıklarının Değişmesi Nedenler Arasında 

• Evlilik Rehaveti ile Beslenme Alışkanlıklarındaki Değişiklik Horlamaya Neden Oluyor

Yaş ilerledikçe vücutta pek çok dokuda sarkma, gevşeme, kas kitlesinde azalma görülebilir. Kişiye 20’li yaşlarında horlaması olup olmadığı sorulduğunda, alınan cevap eğer “yoktu” ise, bu durumda zaman içinde neyin değiştiğini belirlemek gerekir.

Bu değişikliğin evli çiftler için, genellikle evlendikten sonra rehavete kavuşmaları ile beslenme alışkanlıklarının değişmesi, televizyon karşısında oturularak abur-cubur yenmesi ve hareketliliklerinin azalması olduğunu söylemek yanlış olmaz.  Vücut formu kaybedildiğinde çok sayıda kasla çevrili olan boğaz, gırtlak, dil ve yumuşak damak bölgelerinde de değişimler-gevşemeler olur ve horlama meydana gelir.

6. Vakit Geçirmeden Uzman Yardımı Alın

Kişide ergenlik yaşlarında da horlama varsa, bu durumda endoskopik muayenede zaten kolaylıkla görebileceğimiz anatomik bir sorun olması beklenir. Bu aşamada horlama ile yakın ilişkide olan benzer fakat daha ayrıntılı ele alınması gerekli olan “uyku-apne hastalığı”’na da değinmek gerekir. Bu hastalık aynı şekilde solunum yolundaki daralmalar (obstrüktif uyku-apne) nedeniyle de olabildiği gibi; merkezden yani beyinden “solunum yap” uyarısının azaldığı (santral uyku apne) durumlarda da olabilir.

7. Horlayan Kişiler Sağlıklı ve Dinlendirici Bir Uyku Uyuyamazlar

Uykuda soluk durmalarının görüldüğü bu hastalık uyku laboratuvarlarında yapılan testlerle belirlenebilir ve KBB uzmanları tarafından basit horlamadan farklı olarak ele alınır. Horlama sonuçta soluk alıp vermenin hafif veya şiddetli bir şekilde engellenmesi nedeniyle olur.  

Bu durumda kişinin sağlıklı ve dinlendirici bir uyku uyuduğunu söylemek zordur. Yeterli oksijen alınamamasına bağlı olarak gece kasılmalar (huzursuz bacak, diş sıkma-gıcırdatma, bel ve sırt ağrıları), yorgun kalkma, gündüz uyuklama, dikkat dağınıklığı ve güçsüzlük gibi yakınmalar bulunabilir. Bu durumlar spor yapma isteğini azaltır, kilo alımına yol açabilir ve kişiyi kısırdöngü ve depresyona sokabilir.

Horlamak Önlenebilir mi?

8. Ne Yapmalı? 

• Yaşam Tarzınızı Düzene Sokun

Horlamanın tedavisinde tüm bu sorunların beraber ele alınması gerekir. Yani burun tıkanıklığını ortadan kaldırırken, kişiyi genel sağlığını düzeltecek önlemleri almaya da yönlendirmek gerekir. Spor ve hareketliliği artırarak genel vücut kas gerginliğini artırmak da tedavinin bir parçasıdır. Düzenli-sağlıklı beslenme alışkanlığı ve kilo verilmesi, pek çok hastada horlamayı ortadan kaldırabilir.

Burun tıkanıklığının nedeninin çoğu kez kemik-kıkırdak eğriliklerine bağlı olduğu sanılır. Bu böyle olmadığı gibi, her burun eğriliği de ameliyat gerektirecek şiddette değildir. 

Horlama hastalarında burun eti (konka) şişmeleri daha sık görülmektedir ve bu dokular, eğer ilaçla tedavi ile küçülmüyorlarsa,  günümüzde konkalar lazer yardımıyla küçülterek burun tıkanıklığı kalıcı olarak tedavi edilebilmektedir. Yumuşak damak sarkmaları ve/veya bademcikler ileri boyuttaysa bunları da aynı seansta ele alınmaktadır. Uyku-apne hastalarında uyku laboratuvarı sonucuna göre CPAP (uyku maskesi) önerilen hastaların bu maskeyi kullanabilmeleri için, burun solunumunu sağlıklı olarak yapabiliyor olmaları gerekir.

Bu hastalarda da yine nedene yönelik tedavi ile burun tıkanıklığını giderilerek uyku maskesini etkin bir şekilde kullanabilmeleri sağlanmaktadır. Solunum problemi düzelen, uykuda oksijen kullanımı artırılabilen hastalar, bu sayede yağlarını yakarak kilo da verebilmekte ve genel vücut sağlıklarına daha kısa sürede kavuşabilmektedir. Ayrıca horlama ortadan kalkıp, vücut formları düzeldiğinde evlilik yaşantılarında da gelişme sağlanabilmektedir.

• Uyku apnesi ciddi kalp problemlerine neden olabilir 

Horlamanın iki önemli kriteri vardır. Bir gürültüsü -ki o eşinizi çok ilgilendiriyor- iki apne kısmıdır. Apne, nefes kesilmesidir. Hastanın nefesi kesilir ve oksijen saturasyonu düşer, sonra şiddetli bir nefes almayla sıçrar. Bu aslında kalbin sıkıştığının ve beyne uyarı gönderdiğinin işaretidir. ‘Uyan ben rahatsız oluyorum’ deme şeklidir. O sıçrama hareketiyle beyin uyanır. Eşiniz size gecede beş kez sıçradığınızı söyleyebilir, halbuki bunlar apnedir. 

Bunları eşiniz göremez. Bu oksijen saturasyonunun düşüklüğü ileride çok ciddi kalp, şeker problemleri, kilo ve tansiyon problemleri yaratır. Bunun için öncelikle apneyi tespit etmek için hastayı uyku laboratuvarına yatırırız. Burada invaziv bir işlem yapılmaz, uyku verileriniz toplanır. Sabah kalktığınızda kahvaltınız verilir, duşunuzu alıp hemen işinize geçebilirsiniz.

Horlama Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?

9. Horlama Nasıl Tedavi Edilir?

• Tedavi için cerrahi işlem gerekebilir

Horlama tedavisi için öncelikle kilo verilmesi, alkol tüketilmemesi ve iki yastık kullanılması gerekir. Ama eğer burun tıkalıysa, kemik eğriliğiniz varsa, burun etleriniz çok büyükse, polip varsa bu durum cerrahi gerektirebilir.

Horlama cerrahisine Uvulopalatopharyngaplasty (UPPP) denilir. Bu ameliyatla burnu açtıktan sonra küçük dil ve bademciklere ve yumuşak damağa yönelik bir ameliyat yaparız. Bu bölgeyi çok genişletiriz. Böylece burundan gelen hava rahat bir şekilde aşağıya iner.

• Uygun hastalara cerrahi operasyon önerilir

Hasta uyku laboratuvarına yatırıldıktan sonra sonuçları değerlendirilir. Hasta eğer gençse ve ameliyata uygunsa tercihimiz bu yönde oluyor. Ama eğer ameliyat yapmama endikasyonu varsa o zaman CPAP adında bir alet kullanıyoruz. Çok basit bir alettir. Bir maskedir. Boğaza veriyoruz orada basınçlı havayı tutuyor. Hasta en ufak bir nefes almak istediğinde havayı bol miktarda akciğerlere gönderiyor. Böylece nefes alma zorluğu ortadan kalkmış oluyor.

10. Horlamanızı Önlemeye Yardımcı Öneriler 

• Uyku pozisyonunuzu değiştirin: Uyurken başınızı yüksekte tutmak, yer çekiminin boğaz üzerindeki etkisini ortadan kaldırabilir, bu da rahat nefes almanıza yardımcı olur ve horlamadan kurtulmanızı sağlar. Yan yatarak uyumak da horlamayı önlemeye yardımcı olabilir. 
• Horlamayı önleyici ağız aparatı kullanın: Bu apareyler siz uyurken alt çenenizi ve dilinizi öne getirmeye, çenenizi uygun pozisyonda tutarak havanın düzgün şekilde akmasını sağlamaya ve horlamayı önlemeye yardımcı olur. 
• Burun tıkanıklıklarınızı giderin: Burun tıkanıklığınız varsa burun tıkanıklığı giderici veya burun bantları kullanmak uyku sırasında nefes almayı kolaylaştırabilir, burun kanallarını açık tutarak horlamayı önler. 
• Burun kanallarını açmaya yardımcı nane yağından yararlanın: Bu yağ, anti-inflamatuar özellikler içerir. Burnunuzu ve solunum yolunuzu temizlemeye yardımcı olabilir ve horlamayı ve hafif uyku apnesi ile ilgili semptomları en aza indirmenize yardımcı olabilir. Birkaç damla nane yağı su ile alınabilir ve uyumadan önce gargara yapılabilir. Nane yağı ile yaptığınız bu suyu yutmayın. İstenen sonuç elde edilene kadar yapılabilir.  
• Burun kanallarını açmaya yardımcı okaliptüs yağı: Bu uçucu yağ, solunum yollarında ve sinüslerde biriken mukusu parçalamaya yardımcı olur. Böylece sinüslerin ve hava yollarının temizlenmesine yardımcı olarak çok daha kolay nefes almayı sağlar. Bir kase sıcak suya birkaç damla okaliptüs yağı damlatılarak solunabilir.  Daha etkili kılmak için başınızı bir havluyla örterek soluyabilirsiniz.  
• Burun tıkanıklığını açmak için karabiber: Karabiber, horlamanın ana nedeni olan burun tıkanıklığını açmaya yardımcı olur. Eşit miktarda karabiber, kakule, kimyon tohumu ve tarçını karıştırın ve ince toz haline getirin. Bu tozu günde birkaç kez koklamak horlamadan kurtulmanıza yardımcı olabilir. 
• Yatak odanızınızın havasını nemli tutun: Yatak odanızda kuru hava varsa, burun ve boğaz zarlarınız tahriş olabilir ve titreşerek horlamaya neden olabilir. Bu nedenle, bir nemlendirici kullanmak horlamayı önlemeye yardımcı olabilir. 

Horlama Nasıl Önlenir?

Horlamayı önleyebilecek bazı yaşam tarzı değişiklikleri:

• Eğer kullanıyorsanız sigarayı bırakın.
• Fazla kilonuz varsa kilo verin. 
• Boğaz kaslarını gevşettiği, nefes almayı engellediği için, alkolden ve sakinleştirici, uyku veren ilaçlardan kaçının.
• Yatmadan önce ne tükettiğinize dikkat edin. Büyük porsiyonlarda yemek yemek veya alerjiye neden olabilecek belirli yiyecekleri yatmadan önce almak horlamayı daha da kötüleştirebilir.  
• Düzenli egzersiz yapın.