Mikroplastik Vücuttan Nasıl Atılır?

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 10.02.2025

Su içtiğiniz şişenin, çocuklarınızın oynadığı oyuncakların veya giydiğiniz ayakkabıların hepsinin plastik içerdiğini fark ettiniz mi? Dahası, bu mikroelektroniklerin kirli hava yoluyla yemeğinize girebildiğini ve vücudunuza girerek hormonal dengesizliğe ve sayısız tıbbi komplikasyonlara neden olabileceğini biliyor muydunuz? Peki ama vücudunuzdan plastiği nasıl arındırabilirsiniz? Sizler için sağlığımız için bu son derece önemli konuyu mercek altına aldık. 

Araştırmacılar, ortalama bir insanın her yıl 78.000 ila 211.000 mikroplastik parçacık tükettiğini söylüyor. Bu konuda yapılan çalışmalar, mikroplastiklerin ve nanoplastiklerin insan sağlığına zararlı olabileceğini gösteriyor.

Yapılan yeni bir araştırmada, insanların beyinlerinde diğer vücut organlarına kıyasla daha yüksek konsantrasyonlarda mikroplastiklerin olma eğiliminde olduğu bulundu. Araştırmacılar ayrıca, bunama teşhisi konan kişilerin beyinlerinde, bu rahatsızlığı olmayanlara göre 10 kata kadar daha fazla mikroplastik bulunduğuna dikkat çekiyor.

Peki ama kendinizi mikroplastiklerden nasıl koruyabilirsiniz? Mikroplastikleri vücuttan atmak için ne yapmak gerekiyor, nelere dikkat etmek gerekiyor? Belirli yaşam tarzı alışkanlıklarını ve beslenme düzenini değiştirmek vücudunuzdan plastiği atmanıza yardımcı olabiliyor diyor uzmanlar. Öyleyse vücudunuzdaki plastiği nasıl arındırabileceğinizi öğrenmek için okumaya devam edin.

Mikroplastiklerin ve Plastik Katkı Maddeleri Vücudumuza Nasıl Giriyor?

1. Mikroplastikler Nelerdir?

Mikroplastikler insan vücudunun her yerinde bulunabiliyor. 

Bilim insanları, artan oksidatif stres, DNA hasarı, organ işlev bozukluğu, metabolik bozukluklar, değişen bağışıklık tepkileri, nörotoksisite, üreme ve gelişimsel toksisite ve daha fazlası dahil olmak üzere mikroplastikler ile sağlık koşulları arasındaki birçok olası bağlantıyı inceliyorlar. Ayrıca mikroplastikler ile felç ve kalp krizi gibi kardiyovasküler hastalıklar arasındaki bağlantıları da uzmanlar inceliyorlar.

Son zamanlarda yapılan bir çalışmada, beyindeki mikroplastikler ile nörodejeneratif hastalık riskinin artması arasında potansiyel bir bağlantı olduğu görüldü.

Mikroplastikler, beş milimetrenin altındaki plastik türlerini ifade eder. Örneğin, yüz peelingleriniz mikroplastiklerden oluşan boncuklar içerir. Sonuç olarak, mikroplastikler doğal süreçlerden geçtiğinde toz benzeri parçacıklara dönüşürler. Bu küçük parçacıklar suya, toprağa ve hatta yiyeceğe dağılır. Bu ortamlar aracılığıyla, vücudunuzu büyük ölçüde etkileyen mikroplastikleri yutarsınız.

2. Mikroplastikler Vücudumuza Nasıl Giriyor?

• Yiyecekler Yoluyla

Yiyeceklerimiz genellikle sızdıran plastikle paketlenmiş ve katmanlar halinde gelir. Çalışmalar, yüksek oranda işlenmiş yiyeceklerin plastiği daha esnek hale getiren kimyasallar olan daha yüksek ftalat seviyeleriyle ilişkili olduğunu göstermektedir. Fitalatlar, çocuk büyümesini ve gelişimini, hamileliği etkileyebilen ve kanser riskini artırabilen endokrin bozucular olarak bilinir.

Mikroplastikler vücudumuza doğrudan yutma yoluyla da girer: onları yeriz. Deniz ortamlarında balıkların, kabuklu deniz hayvanlarının ve diğer hayvanların yanlışlıkla tükettiği çok fazla plastik vardır. Deniz ürünleri yediğimizde, biz de plastiği yemiş olabiliriz.

Plastik çiftliklerde de çeşitli şekillerde kullanılır. Poliüretan malç filmleri toprağı örtmek için kullanılır ve plastik sulama boruları mahsullere su sağlar. Plastik bir tarlanın içinde olduğunda, bir bitkinin kök sistemi tarafından ve yaprakları, stomalarından emilebilir. İçeri girdiğinde, plastik yediğimiz yapraklar, gövdeler veya meyveler içinde birikebilir.

• Su Yoluyla

Mikroplastikler, tipik olarak nanoplastikler, şişelenmiş ve musluk suyunda yaygın olarak bulunur. Bir çalışmada, bir litre şişelenmiş suda ortalama 240.000 nanoplastik parçacığı bulundu...

• Hava Yoluyla

Mikroplastik hafiftir ve kolayca havaya karışabilir. Son zamanlarda yapılan bir araştırmada, beynin tabanında, nefes aldığınız burun boşluğunun yanında bulunan koku alma soğanında mikroplastik bulunduğunu bulundu. Bu araştırmanın sonuçları, plastiğin nefesimiz yoluyla vücudumuza girmesi için potansiyel bir yol olduğunu gösteriyor.

• Doğrudan Temas Yoluyla

Cilt en büyük organımızdır. Plastiklerdeki kimyasal katkı maddeleri cildimiz yoluyla vücudumuza girebilir. Bu, kozmetik kullanımı veya plastik içeren giysilerle temas yoluyla olabilir. Bu şekilde plastik katkı maddeleri, cildimiz yoluyla emilerek vücudumuza girebiliyor. 

3. Mikroplastiklerin Vücudunuza Olumsuz Etkileri Nelerdir?

Çok sayıda plastik türü vardır ve her biri vücudunuzu farklı şekilde etkiler. Ayrıca, kendinizi plastiğe ve türlerine ne kadar maruz bıraktığınıza da bağlıdır. Ancak, mikroplastikler sisteminizi üç ana şekilde etkiler:

Fiziksel olarak: Bir kez plastik yuttuğunuzda, vücudunuzun normal işlevlerini bozar. Daha büyük plastik parçaları yine de boşaltım süreciyle sisteminizden atılır. Ancak, küçük plastik parçacıkları sindirim sisteminde kalır ve sizi tıbbi komplikasyonlar geliştirme riskine sokar.

Kimyasal olarak: Plastikler, sindirim sisteminiz tarafından emilip vücudunuzda toksisiteye yol açabilen tehlikeli kimyasal bileşikler içerir.

Bakteriyel ve Mantar Enfeksiyonları: Plastikler, mikroplastiklerin büyümesi için üreme alanıdır. Bu nedenle, plastikleri yuttuğunuzda, birçok mikroorganizmanın vücudunuza girmesine, sisteminizden besinleri almasına ve çok sayıda bakteri ve mantar enfeksiyonuna neden olmasına izin verirsiniz.

Mikroplastikler idrar ya da bağırsak yoluyla vücuttan atılabiliyor ancak bunun bir garantisi bulunmuyor. Mikroplastik organlara ulaşabiliyor, kan dolaşımına karışabiliyor ve vücutta birikebiliyor. Dolayısıyla önemli olan mümkün olduğunca vücuda girişlerinin engellenmesi.

Mikroplastiklerin etkilerini bir nebze azaltmak mümkün olsa da nanoplastiklerin azaltılması için küresel düzeyde bir çaba harcanması gerekliliği ortaya çıkıyor.

4. Vücudunuzu Mikroplastiklerden Arındırmanın 6 Yolu

Plastiğe ve türlerine maruz kalmanızı en aza indirmek için belirli bir yaklaşım uygulamalısınız. Aşağıda plastik tüketimini azaltmak ve sisteminizdeki kötü etkilerini ortadan kaldırmak için bazı doğal yöntemler yer almaktadır:

• Beslenmeze Doğal ve Taze Gıdalar Ekleyin

Paketlenmiş ve işlenmiş gıdalar vücudunuza zarar verecek kirlenmiş mikroplastikler içerme olasılığı daha yüksektir. Bu nedenle, öğünlerinizde işlenmemiş ve organik gıdalar seçmek vücudunuzdan plastiği arındırmanın yoludur.

Ek olarak, organik gıdalar temel besinlerin daha önemli bir kaynağıdır ve sağlıklı ve dengeli bir diyet sürdürmenize yardımcı olur. İşlenmemiş gıdalar ayrıca sisteminizi hastalıklardan koruyan anti-inflamatuar ve antioksidan özelliklere sahiptir.

• Terlemenizi Teşvik Edecek Fiziksel Aktivitelere Katılın

"Vücudunuzdan plastiği nasıl detoks edersiniz" sorusunun bir diğer yolu da terlemeyi teşvik eden fiziksel aktivitelerde bulunmaktır. Terleme , plastikleri yutarak vücudunuza dahil olan toksinlerin atılmasına yardımcı olur .

En önemlisi, terlemeyi teşvik etmek için düzenli olarak sauna seanslarına katılın çünkü bu, (bisfenol A) BPA detoksunu ve diğer zararlı bileşenlerin atılımını kolaylaştıracaktır. BPA detoksu ruh halinizi dengeler ve sisteminizi doğal olarak canlandıran mutlu hormonları uyarır.

• Antrenman Rutininize Nefes Egzersizlerini Dahil Edin 

Derin nefes egzersizleri yapmak, mikroplastikleri akciğerlerinizden atmanıza yardımcı olur. Bu toksinler akciğerlerinizde daha uzun süre kalırsa, kronik öksürük ve nefes darlığı gibi çeşitli solunum yolu hastalıklarına neden olurlar.

Üstelik bu toksinleri solumak sizi astım atağına karşı hassas hale getirir. Bu nedenle, 4 saniye boyunca burnunuzdan hava soluyarak, 4 saniye boyunca nefesinizi tutarak ve 4 saniye boyunca ağzınızdan vererek derin nefes egzersizleri yapmak akciğerlerinizdeki toksinleri temizleyebilir.

Ayrıca derin nefes egzersizleri yapmak akciğer kapasitenizi artırır ve oksijenin vücudunuza yayılmasını sağlayarak daha iyi bir dolaşım sağlar.

• Lif Alımınızı Artırın

Yiyeceklerinizde mikroplastik tükettiğinizde, bunlar gastrointestinal sisteminize gider ve dolaşımınızda toksinlere dönüşür. BPA'yı vücuttan uzaklaştırmanın bir diğer yolu da lif alımınızı artırmaktır. Havuç, çilek, elma ve kuruyemiş gibi yiyecekler yemek, bağırsak hareketlerinizi kolaylaştıran bol miktarda lif sağlar. Hızlı sindirime yol açar ve dışkılama yoluyla sisteminizden toksinleri atar.

• Doğru Vitaminleri Alın 

Vücudunuz plastik yutma kaynaklı toksinleri, esas olarak böbrekler ve karaciğer yoluyla detoksifiye eder. Ancak, bazı takviyeler bu organlardan gelen baskıyı azaltmak için plastik detoksifiye edici olarak çalışır. C vitamini, glutatyon ve N asetilsistein (NAC) gibi takviyeler, plastiklerin ve kirleticilerinin neden olduğu olumsuz etkileri ortadan kaldıran antioksidan özellikler içerir. Doktorunuza danışarak alabilirsiniz. 

• Plastik Tüketiminizi En Aza İndirin

Plastik kullanımınızı sınırlamak, plastiği vücudunuzdan arındırmanın en etkili bir yoludur. Yiyeceklerinizi tüketmek için tahta veya yeniden kullanılabilir bardaklar veya tabaklar kullanmak, içeceklerinizi pipet kullanmadan içmek ve kumaş alışveriş çantaları tercih etmek gibi biyolojik olarak parçalanabilir seçenekleri kullanmak, plastik tüketiminizi azaltmanın birkaç yoludur.

Plastik Detoksunun Faydaları Nelerdir?

• Hormonal dengesizliğinizi düzeltir, üreme sorunlarınızı tedavi eder ve kronik hastalıklarınızı tedavi eder.
• Plastik detoksu, daha az kirletici içeren ve ekosistem için sağlıklı olan sürdürülebilir bir çevre sağlar.
• Bağışıklığınızı güçlendirir ve kilonuzu yönetir.
• Sindirim sisteminizi hızlandırır ve enerji seviyenizi canlandırır.

5. Günlük Hayatta Mikroplastik Maruziyetinizi Nasıl Azaltabilirsiniz?

Günlük hayatınızdaki plastik miktarını azaltın. Yani, evinizde ne kadar çok plastik varsa, dökülme olasılığı da o kadar artar. Evinizdeki plastiklerin bir envanterini çıkarın. Giysileriniz plastikten mi yapılmış? Bulaşıklarınızı ovmak için kullandığınız süngerler ne olacak? Kesme tahtanız ne olacak? Hayatınızdaki ve evinizdeki hangi plastik eşyaların başka bir malzemeyle değiştirilebileceğini veya hayatınızdan tamamen çıkarılabileceğini düşünün.

Yiyecekleri plastikte ısıtmayın: Plastik kaplar ısıtıldığında daha fazla sızar. Mikrodalga kullanırken plastik olmayan bir tabak veya cam kap kullanın. Artıkları cam veya metal kaplarda saklamaya çalışın.

Evinizi sık sık temizleyin: Evlerimizdeki toz mikroplastik içerebilir, bu nedenle sık sık temizlemek mikroplastik maruziyetini önlemeye yardımcı olabilir. Vakumlamanın süpürmekten daha etkili olduğu bulunmuştur.

İşlenmiş gıdalar tüketmeyin: Mikroplastiklerin işlenmiş gıdalarda daha yüksek konsantrasyonda bulunduğu görülmüştür. 

Yiyecekleri plastikte saklamayın: Plastik zamanla sızar ve yiyecekleri plastikte saklamak sızma olasılığını artırır.

Plastik astarlı konserve hazır gıdalardan tüketmeyin: Konserve yiyecekler satın alıyorsanız, astarında BPA veya diğer zararlı plastikler bulunan kutulardan kaçındığınızdan emin olun.

Musluk suyunuzu filtreleyin: Suyu filtrelemek mikroplastikleri en aza indirmeye yardımcı olabilir, ancak ödevlerinizi yapın. Tüm filtreler aynı değildir ve bazıları suyunuza mikroplastik ekleyebilir.

Plastik içeren kozmetikleri kullanmayın: Avrupa'nın en büyük dört kozmetik üreticisinin 7.000'den fazla ürünü üzerinde yapılan bir araştırma, on üründen dokuzunun mikroplastik içerdiğini buldu. 

HEPA (Yüksek Verimli Partikül Hava) filtreleri kullanın: Hepa filtreleri havadaki mikroplastikleri yakalamaya yardımcı olabilir, ancak en küçük parçacıkları filtreleyemezler.

Deniz ürünlerinde seçici olun: Mikroplastik hayvanların midesinde birikir. Bu nedenle, midye, istiridye ve diğer filtre besleyiciler gibi midesi olan deniz ürünleri daha fazla mikroplastik içerebilir.

Plastik ayrıca besin zinciri yoluyla deniz ortamlarında hareket eder. Bir balık plastik yiyen bir balığı yerse, bu plastik diğer balıklara geçer. Mikroplastik ayrıca DDT, PCB'ler ve cıva gibi toksik kimyasalları da emer. Bu tür kirleticiler biyolojik olarak birikir,  yani besin zincirinde yukarı çıktıkça daha yoğun ve daha toksik hale gelirler.

Tek Kullanımlık Plastikleri Kullanmayın: Tekrar kullanılabilir kahve kupaları, su şişeleri, paket servis kapları ve market poşetleri kullanmak tek kullanımlık plastik kullanımınızı azaltmanıza ve dolayısıyla mikroplastiklere maruz kalma olasılığınızı azaltmanıza yardımcı olabilir.

Şişelenmiş su satın almayın: Şişelenmiş su plastik bir şişede paketlendiğinden, plastiğin bozulup suya karışması riski vardır.

Sık Sık Çamaşır Yıkamayın: Aşırı giysi yıkamaktan kaçının. Yıkama, giysilerin bozulmasına ve bununla birlikte mikrofiberlerin dökülmesine neden olur, bu da su sistemlerine giden sentetik lifler söz konusu olduğunda sorunludur. Giysileri kirli olduklarında yıkayın, yalnızca kısa bir süre giyildikleri zaman değil.

Çamaşır makinenize bir mikrofiber filtre takın: Giysilerimiz genellikle naylon, polyester ve elastan gibi plastikler içerir. Plastik mikrofiberlerin su sistemlerimize girmesini önlemek için çamaşır makinelerine filtreler eklenebilir. Ayrıca giysilerinizi hava ile kurutabilirsiniz. Bu ayrıca mikrofiber dökülmesini azaltmaya yardımcı olacaktır.

Arabanızda uygun lastik basıncını koruyun: Araba lastikleri okyanuslarımızda ve soluduğumuz havada büyük bir mikroplastik kirliliği kaynağıdır. Uygun lastik basıncını korumak, daha az çabuk aşınmalarına yardımcı olur. Daha da iyisi, bisiklete binin veya toplu taşımayı kullanın