Yanlış Ayakkabı Seçimi, Ayak Şeklini Bozuyor

Doç. Dr. Rıza Aytaç Çetinkaya
Yayın : 24.05.2025

Dijitalleşme çağının negatif getirilerinden hareketsiz yaşam tarzı, sağlıksız beslenme alışkanları ve stres diyabetin giderek yaygınlaşmasına yol açarak halk sağlığını tehdit ediyor.

Uluslararası Diyabet Federasyonu, Türkiye’deki diyabetli hasta sayısının 2050’de yaklaşık bir buçuk kat artarak 14,1 milyona ulaşacağını öngörüyor. Vücudun pek çok alanına zarar veren hastalığın özellikle de ayaklarda ciddi yaralara yol açtığına değinen Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Rıza Aytaç Çetinkaya, “Diyabet, sinir hasarı veya kan dolaşımı bozuklukları gibi sorunlara yol açabileceğinden doğru ayakkabı seçimi hastalıkla mücadelede kritik bir role sahip” dedi.

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Rıza Aytaç Çetinkaya, ayak sağlığını korumak ve diyabete bağlı olası yaraların önlenmesi için doğru ayakkabı seçimi konusunda dikkat edilmesi gereken 6 noktayı sıraladı. 

 Ayakkabı seçimi sadece ayaklarınızı değil tüm vücudunuzu etkileyebilir. 

Ayakkabı Satın Alırken Nelere Dikkat Etmeli? 

1. Doğru Ayakkabı Seçimi: Ayakkabı Yumuşak ve Esnek Olmalı

Ayakkabılar, ayakları sıkmamalı ve baskı yapmamalı. Ayakkabının özellikle üst kısmı, ayakları rahatsız etmeyen, yumuşak ve esnek malzemelerden yapılmış olmalı. Yumuşak kumaşlar veya deri ayakkabılar sürtünmeyle oluşabilecek ayak yaraları riskini azaltabilir.

2. Doğru Ayakkabı Seçimi: Ayakkabının Destekli Bir İç Tabanı Olmalı 

Diyabetik hastaların ayaklarında genellikle duyusal kayıplar vardır bu nedenle de ayakkabının iç kısmının yeterince yastıklı ve destekleyici olması önemli. İyi bir iç taban, ayakları şoklardan koruyarak basınç noktalarının zarar görmesini engeller. Bu noktada ayakkabının içine yerleştirilecek ayrı bir ortopedik tabanlık veya ped de tercih edilebilir.

• Sağlam bir tabana sahip bir ayakkabı seçin  

Ayakkabılar vücudu bir evin temeli gibi yere sağlam basar. Eğer bir ev yumuşak, yumuşak bir temel üzerine inşa edilmişse, ev sallantılı ve dengesiz hale gelir. Yumuşak tabanlı bir ayakkabı seçerseniz vücudunuzda da aynı şey olur.

Ayakkabının tabanını, burun kısmından hafifçe bükerek test edin. Eğer ikiye katlanırsa, bu çok yumuşak olduğunun bir işaretidir. Eğer biraz bükülürse ama çoğunlukla sert kalırsa, iyi bir desteğe sahiptir. 

3. Doğru Ayakkabı Seçimi: Ayakkabının Burnu Büyük ve Geniş Olmalı

Tercih edilecek ayakkabının burun kısmı geniş ve büyük olmalı böylece parmaklara baskı yapmamalı ve parmaklar rahatça hareket edebilmeli. Dar ayakkabılar, parmakların birbirine sürtünmesine veya sıkışmasına yol açarak; nasır, açık yara veya diğer ayak problemleri riskini artırabilir.

Doğru Ayakkabı Nasıl Seçilir?

4. Doğru Ayakkabı Seçimi: Ayakkabının Tabanı Yüksek Olmalı

Diyabetik hastalara genellikle kapalı ayakkabılar önerilir. Bunun sebebi; açık ayakkabıların dış etkenlere karşı korunmasız olmasıdır. Ayrıca ayakların düzgün bir şekilde desteklenmesini sağlayacağı ve basıncı dağıtarak potansiyel yaraların önüne geçeceği için yüksek taban da oldukça kritiktir.

5. Doğru Ayakkabı Seçimi: Ayakkabının Dikişleri Yumuşak Olmalı

Ayakkabının iç kısmında hiçbir sert unsur olmamalı. Özellikle dikiş yerleri, ayakla temas ettiğinde sürtünme yaparak yaralar açabileceği için yumuşak malzemeden olmasına dikkat edilmeli. Rahat bir kullanım için ayakkabının iç kısmının düz ve pürüzsüz olması kıymetli.

6. Doğru Ayakkabı Seçimi: Ayakkabının Hava Geçirgenliği Olmalı

Diyabetik hastalar ayaklarının nemini ve ısısını kontrol altında tutabilmek için nefes alabilen ayakkabılar tercih etmeli. Kapalı olsa da hava alabilen materyaller, ayakların terlemesini önleyerek mantar enfeksiyonları gibi komplikasyonların önüne geçebilir.

Doğru ayakkabıyı seçmek için,rahat ve güvenli bir uyumu önceliklendirin, ayak tipinizi göz önünde bulundurun ve ayakkabının farklı aktiviteler için amacını anlayın Konfor ve ayak sağlığı için çok önemli olan malzemeleri, kaliteyi ve ayakkabının doğru şeklini göz önünde bulundurun.

Ayak Tipinize ve Rahatlık Seviyenize Göre Ayakkabı Satın Alın 

Sadece en sevdiğiniz renk olduğu , indirimde olduğu veya bir arkadaşınız önerdiği için bir ayakkabı almayın. Sizin için en rahat olan ayakkabı tercih edin.

İhtiyacınız olan boyutu ve genişliği belirlemek için, öncelikle bir ayakkabı mağazasında ayağınızı bir profesyonele ölçtürün. Ayak boyutunuz ve şekliniz zamanla değişebileceğinden en az birkaç yılda bir yeniden ölçün.  

Sonra, sizin için en rahat olanı bulmak için farklı markaları ve stilleri deneyin.  Marka sadakatinin seçeneklerinizi keşfetmenizi engellemesine izin vermeyin.

Bir kılavuz olarak, dar bir ayak parmağı kutusu olan ve baş parmağınız ile ayakkabının kenarı arasında en azından bir parmak genişliğinde boşluk bırakmayan ayakkabılardan kaçının.

Ayağa kalkmayı ve ayakkabıların içinde dolaşmayı unutmayın, ayağınız düz durduğunda nasıl hissettirdiğini görün.  

• Eski, yıpranmış ayakkabılarınızı değiştirin 

Ayakkabılar sonsuza kadar dayanmaz. Ayakkabınızın altındaki doku topuklarınız veya ayaklarınızın ön kısmı etrafında aşınmaya başladığında yenileyin. Eski ayakkabılarınızı attığınızda, bunu yeni markaları ve stilleri denemek için bir fırsat olarak kullanın.

Bazı durumlarda, denenmiş ve gerçek favoriniz hala sizin için doğru ayakkabıdır veya belki de yeni bir favori bulabilirsiniz; bu konuda açık fikirli olun. 

• Ağrınız olduğunda yardım alın 

Uygun olmayan ayakkabılar sadece ayaklarda değil aynı zamanda baldırlarda, kaval kemiğinde, dizlerde, kalçalarda ve alt sırtta da  ağrıya  neden  olabilir. Bu ağrıyı fark ederseniz, önce uygun şekilde takılmış, rahat yeni bir tenis ayakkabısı veya spor ayakkabısı alın. Hala ağrı yaşıyorsanız, bir fizik tedavi uzmanına görünmenin zamanı gelmiş olabilir.    

• Yüksek topuklu ayakkabılar konusunda bilinçli olun  

Topuklu ayakkabıların, özellikle uzun süre giyildiğinde, vücuda stres verdiği bir sır değil. Mümkün olduğunda, topuklu ayakkabılar yerine düz ayakkabılar tercih edin.

Topuklu ayakkabı giymeyi seçerseniz, bir arkadaşınızın sizi mekana bırakmasını sağlayın veya yakınlarda bir yere park edin,  böylece  ayakkabılarınızla uzun mesafeler yürümek zorunda kalmazsınız. Daha da iyisi, mekana yürüyüş ayakkabısı giyin ve içeri girmeden önce topuklu ayakkabılarınızı giyin.