Aile Terapisti Seçerken Bu 8 Kritere Dikkat!

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 13.11.2013 - Güncelleme : 31.01.2023

Çiftlerin aile terapisti seçerken kültürel uyuma dikkat etmeleri gerektiğini söyleyen Psikolog Prof. Dr. Nevzat Tarhan aile terapistinin neye göre seçilmesi gerektiğini "Evlilik Psikolojisi" adlı kitabında bakın nasıl anlatıyor.

 İşte, uygun bir terapist seçimi yaparken akılda bulundurulması gereken önemli kriterler.

1. Terapistinizle Aranızda Kültürel Uyum Olmalı 

Çiftler aile terapistini seçerken kültürel uyumu önemsemelidirler. Aslında profesyonel bir terapist sahip olduğu kültürü, aile kurumuna ve hayata bakışını uygulamalarına yansıtmamayı başarmalıdır. Buna rağmen, kendileriyle aynı kültüre sahip terapistlerle görüşen danışanlar, daha iyi ve daha çabuk sonuç alırlar. Çünkü eşlerin kültürüne yakın olan bir terapist, onların sorunlarını daha iyi anlar ve daha etkili çözümler üretir. Bir arkadaşımın yaşadıkları, bu konunun önemini iyi anlatmaya yetecek.

Bir arkadaşım Batılı hayat tarzına sahip ve orada eğitim almış bir alie terapistine gitmiş ve eşiyle arasındaki problemleri anlatmış. Terapist, arkadaşımın eşini tandığı için, “Onunla yaşamak zordur, sen en iyisi ayrıl” tavsiyesinde bulunmuş.

Arkadaşım buna çok sinirlenmiş… Bana geldi ve “Ben eşimin zor birisi olduğunu biliyorum ama terapistim bana çözüm yerine boşanmayı önerdi” diyerek dert yandı. Arkadaşım ve eşi daha sonra kendi kültürlerine yakın bir uzmandan çift terapisi aldı bir süre sonra evlilikleri yoluna girdi.

Psikolojinin tanımı üç ayaklıdır; akıl, beyin ve kültür. Kültür ayağı olmayan bir psikolojik yaklaşım eksiktir. Bir insan için en doğru bakış açısını, onun yetiştiği ortamı, toplumu bilen bir uzman ortaya koyabilir.

2. Size Uzak Olmayan Semtlerde Bir Terapist Tercih Edin 

Yakınlık düşündüğünüzden daha önemli bir husustur. Eğer terapistinizin ofisi çok uzaktaysa, kendinizi tam olarak sürece adanmış hissetmezsiniz. Yani “Bugün randevuma gidemeyeceğim, çünkü çok uzak.” gibi bahaneler bulabilirsiniz. Mesafe sorun teşkil edecek kadar uzak olmamalıdır. Eğer yakın çevrenizde terapist yoksa, size fazla uzak olmayan semtlerde bulunan terapistleri tercih etmelisiniz.

3. Terapistin Özelliklerini Önceden Gözden Geçirin 

Başvuracağınız terapistin özelliklerini gözden geçirirken, ona rahatlıkla açılıp açılamayacağınızı iyice düşünün. Erkek bir terapistle mi yoksa kadın bir terapsitle mi konuşurken kendinizi daha rahat ve iyi hissedeceğinizi düşünün. Ya da kendi dilinizden başka bir dilde konuşan bir terapisti mi tercih edersiniz?

4. Terapistin Benzer Problemi Olanlarla Çalışıp Çalışmadığını Araştırın 

Daha önce sizinkine benzer problemleri olan hastalarla çalışmış, alanında uzman bir terapist bulmaya çalışın. Terapistler genellikle yeme bozuklukları, cinsel problemler ya da ruhsal rahatsızlıklar gibi belli başlı konulara odaklanırlar. Terapistin hangi tedaviyi uyguladığını ve bu tedavi yönteminin genel sonuçlarını araştırın. Terapistler kimi zaman ergenler, eşcinsel çiftler yada belli dini geçmişi olan insanlar gibi özel gruplarla yakından ilgilenirler.

5. İlk Randevu Sonrası Kendinizi Nasıl Hissettiğiniz Önemlidir 

İlk görüşmenizde terapistinizle iyi iletişime geçip geçemediğinizi ve ona güvenip güvenmediğinizi sorgulayın. Çünkü terapiste kendinizi açmak için, kendinizi rahat hissetmeniz ve ona güven duymanız gerekir. Eğer bu konuda kendinizi iyi hissetmiyorsanız, başka bir terapistle görüşün.

6. Terapistinizle Benzer Ortak Değerler Taşımanız Önemlidir 

Terapistle olan ilk görüşmenizde düşünmeniz gereken bir diğer şey de terapistle aranızda ortak değerler ve inançlar olup olmadığıdır. Bir ilişki kurmaya çalıştığınız için, buna çekirdekten başlamak oldukça önemlidir. Eğer mesela partnerinizle yaşadığınız bir problem terapiye başlamanıza sebep olmuşsa, terapistinizin evlenmeden beraber yaşama hakkında ne düşündüğünü bilmeniz yararınıza olacaktır.

7. Sabırsız Terapistlerden Uzak Durun 

Terapistiniz sizi hoşnut etmek için çok sabırsızlanmamalıdır. Çünkü sizi asla mücadeleye teşvik etmeyen birini terapistiniz olmasını istemezsiniz. Örneğin özgüven problemi yaşıyorsanız ve terapistiniz sizi pohpohlamaktan başka bir şey yapmıyorsa, terapi sürecinden fayda göremezsiniz. Ruh sağlığınızı geliştirmek tek başınıza zor olduğu için, çabalarınızı destekleyen bir terapist bulmanız gerekir.

8. Önceden Ücret Konusunda Uzlaşın 

Bir terapistle anlaşmaya vardığınızda, ücreti üzerinde de uzlaşmanız gerekir. Terapistinizin değişebilen ücret tarifesi uygulayıp uygulamadığını öğrenmelisiniz. İhtiyaçlarınıza ve gelirinize uygun esnek bir ücret tarifesi olması gerekir.

“Kocam Terapiden Kaçıyor…” 

Ailede yaşanan sorunları ilk algılayan ve bundan rahatsızlık duyan kişi genellikle kadındır. Çünkü kadınlar genetik olarak korkuya karşı daha hassastır. İnsan neslinin devamı için annenin çocuğunu koruyabilmesi gerekir bu da onun erkeğe nispeten daha tetikte olmasına yani daha çok şeyden korkmasına, endişe duymasına yol açar. Erkeğin dikkati ise ailenin ihtiyaçlarını karşılamaya odaklanmıştır.

Başka bir anlatımla, evdeki iç gerçeklik-iç hakimiyet kadının kontrolündü, dış gerçeklik ise erkeğin kontrolündedir. Bu genetik bir rol paylaşımıdır. Yapılan araştırmalarda da, çocukların iyi yetişmesi konusunda kadınların daha çok kaygı duydukları saptanır.

Aile içi sorunlara karşı da daha dikkatli ve duyarlı olan kadın, yolunda gitmeyen bir şeyler olduğu zaman, bunu erkekten önce fark eder. Bu yüzden de aile terapistine gitme ihtiyacını da ilk önce kadın dile getirir. Erkek, kadının bu isteğine genelde “Evham yapıyorsun”, “Ne gerek var?” gibi tepkiler verir. Çünkü birçok erkek tedaviye gitmeyi zayıflık olarak algılar.

Erkeğin terapiyi reddettiği durumlarda, önce sadece kadınla tedaviye başlanır ve ortaya konan verilerle erkeğin de eşiyle kendisi arasındaki iletişimin sorunlu yanlarını fark etmesi sağlanır. Örneğin, erkeğe eşinin beyin görüntülemesi test sonuçları gösterilir; kadının ilaç kullanması gerekiyorsa eşi de bu durumdan haberdar edilir, varsa ilaçların yan etkileri olduğu anlatılır.

Bunun gibi adımlarla, erkek, eşinin durumunun daha iyi olması için aile içindeki sorunların çözülmesi gerektiğine ikna edilir. Yani erkeğin, durumun farkına varması sağlanır. Böylece o da, eşine değer vermekle tedaviye katılma arasında bağ kurarak ikna olur.