Bebeklerde Alerjik Egzama Nasıl Tedavi Edilir?

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 10.04.2012 - Güncelleme : 21.11.2024

Genellikle bebeklik döneminde ve daha çok beyaz tenli bebeklerde sıkça rastlanan, halk arasındaki adı “çocuk egzaması”, tıptaki adı “atopik dermatit” olan alerjik kaşıntılı deri hastalığı, genetik de olabiliyor, çevresel de diyor uzmanlar…

Bebek egzaması, bebeğinizin cildini kuru, kaşıntılı ve hassas bir hale getirir. Bunun nedeni, bebeğinizin cildinin en dış katmanındaki koruyucu bariyerinin zayıf olmasıdır. Egzama semptomlarının ortaya çıktıktan sonra, birkaç hafta daha sürebileceğine dikkat çeken uzmanlara bebek egzaması ile ilgili merak edilenleri sorduk. 

Peki yüzyılın hastalığı olarak adlandırılan ve zamanında tedavi edilmediği taktirde astım ve alerjik rinite hastalığına yol açabilen çocuk egzamasıyla ilgili ne kadar bilgi sahibiyiz?   

Çocuklar ve Alerji” kitabının yazarı, Çocuk Sağlığı Hastalıkları, Astım ve Alerji uzmanı Prof. Dr Yonca Tabak Nuhoğlu, bebeklerde egzama ile ilgili ailelere önemli bilgiler verdi.  

 Bebeklerde egzamanın kronik tekrarlayan belirtileri; pembe-kırmızı renkli, yüzeyi pütürlü olan kaşıntılı döküntülerdir. 

Bebeklerde Egzama Neden Olur?

1. Bebeklerde Alerjik Egzama Nedir? 

2 ay-2 yaş arası çocuklarda görülür. Belirtiler özellikle yüzde ( sıklıkla yanaklarda ), saçlı deride, boyunda, sırtta, diz ve dirsek bölgelerinde oluşur. Genellikle simetrik sulantılı, kepekli, kızarık yaralar görülür.

Bebeklerin sürekli olarak yakınlarındaki cisimlere sürtünerek kaşınmaya çalıştıkları farkedilir. Bu dönemde başlayan hastalık 3 yaşında iyileşebilir veya ileri çocukluk yaşlarında da devam edebilir.

2. Bebeklerde Egzamanın Belirtileri Nelerdir? 

Kronik, tekrarlayan, pembe-kırmızı renkli, yüzeyi pütürlü olan kaşıntılı döküntülerdir. Aktif belirtiler tüm vücütta yaygın veya bir bölgede sınırlı olabilir. Bunlar pembe renkli, sulantılı, kaşıntılı yaralar şeklinde olabilir. 

Aşırı kaşınma sonucu enfekte olabilirler. Şikâyetlerin sürekli olarak nüks ettiği veya iyileşmediği dönemlerde cilt kalınlaşması, çizgilenmesi, soyulmalar ve renk koyulaşması olabilir. 

Genel olarak çocukların %1–3' ünde görülen bu rahatsızlık, annesinde alerjik hastalık olan yeni doğanlarda %27 oranında görülür. En sık görülme yaşı 1 yaştır. Çocukların yaklaşık yarısında ergenlik çağına kadar devam edebilir. Bir kısmında ise hastalık tamamıyla geçmez. 1 yaşından sonra ortaya çıkanların uzun yıllar sürmesi söz konusudur. 

Atopik dermatit sıklığı giderek artmakta olan bir deri hastalığıdır. Yeni tanı konan olguların %50’si 12 aylıktan küçük bebeklerdir. Atopik dermatit küçük çocuklarda daha sık görülen kronik bir hastalık olmasına karşın her yaştan hastayı etkileyebilir.

Bebek egzaması çocuğunuzun vücudunun herhangi bir bölgesini etkileyebilir; ancak egzama genellikle; yüz, baş derisi, ayak, kollar ve bacaklarda görülür. 

Bebek Egzaması Nasıl Önlenir?

3. Bebeklerde Egzama Neden Olur?

Bebek egzaması semptomlarını tetikleyen en yaygın durumlar: 

• Giyim veya kumaş malzemesi.
• Sıcaklık, kuru hava veya terleme.
• Sabunlar veya deterjanlar.
• Alerjenle temas (evcil hayvan tüyleri, toz, bazı yiyecek ve bitkiler).

4. Bebek Egzaması Nasıl Tedavi Edilir?

Bebek egzaması tedavisi, çocuğunuzun semptomlarının alevlenmesine neyin sebep olduğuna ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişir.

Egzamayı Tetikleyicileri Ortadan Kaldırma veya Kaçınma: Bebeğinizin temizliğinde kokulu/parfümlü sabunları, deterjanları kesinlikle kullanmayın. Bunlar bebeğinizin egzamasının daha da artmasını tetikleyebilir. 

Doktorunuzun bebeğinizin cildini, düzenli olarak temas ettiği çevresindeki belirli şeylere alerjisi olup olmadığını belirlemek için çeşitli testler yaptırabilir. 

Bebeğinizin egzama tetikleyicilerinin nedenlerini doğru belirleyebilirseniz, bu nedenlerden kaçınmanız bebeğinizin cildinin iyileşmesine yardımcı olur ve egzamayı önler. 

Bebeğinizin cildini kaşımasını engellemek zor olsa da, kaşıma bebeğinizin enfeksiyon kapma olasılığını artırabilir. Enfeksiyon, çocuğunuzun vücuduna bakteri veya virüs girdiğinde oluşur. Bu, çocuğunuzun semptomlarını daha da kötüleştirebilir. Semptomlar daha da kötüleşirse veya enfeksiyon kaparsa çocuğunuzu mutlaka doktora götürün.  

Bebeğinizin cildinde enfeksiyon gibi yan etkileri önlemek için, bebeğinizin cildini bebek cildi için tasarlanmış kremler, merhemler veya losyonlarla nemlendirin. Bebeğinizin cildini yeniden nemlendirmek semptomlarını azaltabilir ve kaşıntıyı önleyebilir.

Bebeklerde Alerjik Egzama Nasıl Tedavi Edilir?

Topikal kortikosteroid kullanımı: Bunlar, bebeğinizin cildine losyon gibi sürülen, doktor tarafından verilen reçeteli merhemlerdir. Kortikosteroidler kaşıntı ve şişliği azaltmaya yardımcı olur.

Doktorunuz hafif egzama için, günde iki kez, en fazla iki hafta boyunca topikal reçetesiz %1 hidrokortizon merhem önerebilir. Orta ila şiddetli egzama için, doktorunuz reçeteli steroid merhemler önerebilir. Herhangi bir steroid merhem, cildi inceltip renk bozulmasına yol açabileceğinden iki haftadan uzun süre uygulanmamalıdır. Mutlaka doktorunuzun verdiği, reçete ettiği merhemi bebeğinize uygulayın. 

Bebeğinizin cildine nemlendirici sürmek: Bebeğinizin cildini nemli tutmak semptomları azaltabilir, cildini yatıştırabilir, rahatsızlığı giderebilir ve alevlenmeleri önleyebilir. Bebekler için tasarlanmış nemlendiriciler ve koku içermeyen ürünler seçin. Bebeğinizin cildine nemlendirici sürmek için en iyi zaman banyodan sonra ve cildi kuru göründüğünde gün içinde birkaç kezdir.

5. Bebek Egzamasını Kim Tedavi Eder?

Bebeğinizin çocuk doktoru egzamayı teşhis edip tedavi edebilir. Bebeğinizde tekrarlayan veya şiddetli semptomlar varsa, çocuk doktoru cilt bakımı uzmanı olan bir dermatoloğa gitmenizi önerebilir.

6. Bebek Egzaması Nasıl Önlenir?

Bebeğinizde egzamaya neden olabilecek birçok faktör olduğundan, durumu tamamen önlemenin bir yolu yoktur. Bebeğinizin semptomların alevlenmesi riskini şu şekilde azaltabilirsiniz:

• Tetikleyicilerden, tahriş edicilerden ve alerjenlerden uzak durmak.
• Bebeğinizin cildine günlük olarak nemlendirici kullanın.
• Bebeğinize beş ila 10 dakika arasında süren, sıcak olmayan, ılık suyla banyo yaptırın.
• Bebekler için özel olarak üretilen, kokusuz nemlendiricileri veya merhemleri tercih edin.

SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)

S.1. Bebek egzaması bulaşıcı mıdır?

Hayır, bebek egzaması bulaşıcı değildir. 

S.2. Tedaviden ne kadar süre sonra bebeğim kendini daha iyi hissedecek?

Tedavi başladıktan sonra bebeğinizin semptomları birkaç gün sonra azalabilir. Bebeğinizin cildinin tamamen iyileşmesi birkaç hafta sürebilir.

S.3. Bebek egzaması kendiliğinden geçer mi?

Bebek egzamasının tamamen geçmesi için tedaviye ihtiyacı vardır. En iyi tedavi, bebeğinizin cildini nemli tutmak için günlük veya günde birkaç kez nemlendirici kullanmaktır.

Bebek egzaması vakalarının çoğu, 4 veya 5 yaş civarında okula başladıklarında düzelir. Bazen egzama, çocuğunuz ergenliğe ulaştığında veya yetişkin olduğunda ortadan kalkabilir veya şiddeti azalabilir. Çocuğunuz büyüdükçe, hayatı boyunca hassas bir cilde sahip olabilir veya egzama semptomları alevlenebilir.

S.4. Egzaması olan bebekler ne yememeli?

Böyle bir durumla karşılaşan anne öncelikle yaygın besin alerjenleri olan inek sütü, tavuk yumurtası, soya, buğday ve yer fıstığından uzak durmalıdır. Daha büyük veya hazır mamayla beslenen çocuklarda süt, yumurta ve yer fıstığı, egzamayı tetikleyen en yaygın besin alerjenleri arasındadır.