DAVRANIŞ SORUNLARI

Niye Diye Sormayın Niçin Diye Sorun

Hepimiz Aileyiz Kurumsal Icon hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 09.02.2013

Niye Diye Sormayın Niçin Diye Sorun

“Şimdiye kadar her şeyi denedim. Hiçbir işe yaramadı. Hatta çoğu zaman kendi ihtiyaçlarımı göz ardı ederek, sadece çocuğumun arzularının yerine gelmesi için çabalıyorum. Fakat kimi zaman kendi ilkelerimi dahi çiğneyerek onu azarlarken, bağırıp çağırırken buluyorum kendimi...”

Bu cümleler size çok mu tanıdık geliyor? "Aslında sorunun çözümü sanılanın aksine zor değil" diyen uzman pedegaglar, çocuğunuzla aranızdaki anlaşmazlıkların üstesinden gelebilmeniz için "zeki bir çilingir" olmanızı tavsiye ediyor.

Kendi İhtiyaçlarınızdan VazgeçmenizSizi Daha Sinirli ve Mutsuz Yapar

Pek çok ebeveyn-çocuk ilişkisinde anne babalar mükemmel olmak istiyorlar. Bu mükemmelliyet onlar için kendi oluşturdukları bir ideale uymak anlamına geliyor. Bunun için çoğunlukla kendi duygularını dile getirmekten vazgeçiyorlar.

Dikkate değer bir durum: Aniden bağırıp çağırmak veya küfür etmek, saatlerce veya günlerce horumdanarak ev içerisinde doluşmak, bir tek söz bile etmeden karşısındakinin ne kadar kötü ve inanılmaz oluduğunu ısrarla vurgulamak bazen insana bir kurtuluş yolu gibi görünebilir. Amaaynı zamanda kişinin ne kadar kötü ve katlanılmaz olduğunu gösterir.

Niye Diye Sormayın Niçin Diye Sorun

Suçlayıcı Davranışlar ve Sözler Sorunu Çözmez

Ebeveynler çocuklar arasında alışılmış tartışmaların çözülmesine “neden” sorusunu sormak pek yardımcı olmaz. Bu soru özellikle yetişmekte olanı suçlayıcı bir içerik taşır. Israrla bu soru yönetildiğinde, çocuk sonunda omuz silkecek ve “işte böyle” diyecektir. Ya da aksi davranarak başkalarını suçlayacak veya mahcup bir şekilde gülümseyecek, ya da kısaca “bilmiyorum” diye geçiştirecektir. Bu durumda çözüme yönelik yaratıcı bir soru sorma sizin için her kapıyı açan bir maymuncuk değerinde olacaktır. Yol almanızı sağlayacak olan “neden”, “neden bunu yaptı?” soruları üzerine yoğunlaşmak yerine; çocuğunuzun davranışı, örneğin haylazlığı veya kavgacılığı üzerinde durmaktır.

“Neye Ulaşmak İçin Böyle Davranıyor?”

Burada farklı bir çözüm seçeneği söz konusu aslında. Olayın geçmişine yönelen “neden” sorusu yerine, bakış açısı “Niçin?”, “Neye ulaşmak için?” böyle davrandı diye sormak olmalıdır. Örneğin bir çocuk etrafın ilgisini çekmek için kendine zarar verebilir. “Neye ulaşmak için?” sorusu burada yetişkinlerin çocuğu dikkatle izlemesine ve “Bu çocuk böyle davranarak ne kazandı?”nın cevabına yöneltir. Neye ulaşmak için sorusu çocuğun davranışı karşısında ikinci bir bakış açısı getirir. “Bu rahatsız edici davranışları çocukla birlikte nasıl değiştirmeliyim?” “Bu konudaki isteklerine şimdiye kadar ne gibi çözümler sundum?” Bunu bir ödev gibi algılarsak düşündüğümüzden daha çabuk yol alırız.

Zeki Bir Çilingir Olun

Şimdiye kadar bir işe yaramayan çabalar, hiçbir zaman işe yaramayacak demek değildir. Uzman pedagoglar, ebeveynlere, bu konuda hiç bilmediği bir kilidi açmak zorunda olan bir çilingir olmalarını öneriyor. Mükemmel olmaya çalıştıkları zaman, yanlarında biri, olmazsa diğeri bu kilidi açana kadar denemeleri gereken yüzlerce anahtar bulundurmalıdırlar. Bu denemeler çok uzun zaman alabileceği gibi sonunda hiçbiri de bu kilidi açmayabilir. Zeki bir çilingir yüzlerce anahtar yerine, çok özel girinti çıkıntılara temas etmeden de kilidi açabilecek bir maymuncuk kullanır; bazen bir maymuncuk hemen işe yaramayabilir, bazen de bir diğerini denemek gerekebilir.

Bilmediğimiz bir kapıyı açmak bir problemi çözmekle kıyaslanabilir. Eğer insan sorunun nedenleri üzerinde uzun zaman sürerse, kesin doğru bir çözüme ulaşması mümkün olabilir. Ama çoğunlukla olmaz ve insanın kafasında sürekli olarak daha iyi bir çözüm olabileceğine dair bir soru işareti kalır.

Niye Diye Sormayın Niçin Diye Sorun

Ebeveynler de Özür Diler

Kuşkusuz bütün aile bireyleri aynı kefeye koyulmaya itiraz edeceklerdir. Fakat bu her zaman iyi sonuç vermez. Hata yapacak kadar zayıf olanlar, özür dilemeyi bilecek kadar da güçlü olmalıdır. Ama isteksizce veya yapması gerektiği için değil, tam tersine, ilişkiyi eski haline getirmek, geriye dönük suçlama ve tahriklere yeni anlaşmazlıkları kamçılamayı önlemek için özür dilenmelidir.

Konular :