Gebelik Öncesi Ne Yemeli, Ne Yememeli? Anne Adaylarına Özel Beslenme Önerileri

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 16.08.2022

Yeni bir çalışma, anne adayının hamile kalmadan önce yedikleri ile bebeğinin kalp kusurlu doğması riski arasında bir bağlantı olduğunu gösteriyor. Anne adayları hamile kalmadan önce ve hamilelik sırasında sağlıklı bir beslenme programı uygularsa bebeğin kalp kusurlu doğması önemli ölçüde azalıyor.  

Utah Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde pediatri profesörü ve tıbbi bir genetikçi olan baş yazar Dr. Lorenzo Botto, HealthDay'e verdiği demeçte; "Anne adayları diyet kalitesini ne kadar çok önemserse, bebekte ciddi konjenital kalp anomalileri riski o kadar az olur" diyor. 

Gebelik Öncesi Sağlıklı Beslenme Çok Önemli

Uzmanlar, anne adaylarının sağlıklı beslenmeye başlamak için hamile kalmayı beklemelerinin bebekte oluşabilecek yapısal bozuklukları önlemede çok geç olunabileceği konusunda uyarıyor.  

Doğum öncesi sağlıklı beslenmeye çok makul bir şekilde odaklanılmalı. Doğacak olan bebekte oluşabilecek kalp kusurları ve diğer yapısal bozuklukları önlemek için anne adayları gebelik öncesi ve gebelik sürecinde sağlıklı beslenmeye odaklanmalı.

Sağlıklı beslenme hamileliğin sorunsuz geçmesi ve bebeğin gelişimi açısından önemli bir etkendir diyen Doç. Dr. Emre Özgü, hamilelik sürecinin öncesinden başlayarak tüketilmesi gereken besinleri ve faydalarını anlattı. 

 Hamilelik Öncesi Neyi, Nasıl Yemeli? 

Hamilelik Öncesi Bu Beslenme Önerileri Dikkate Alın 

1. Hamilelik Öncesi Beslenme Nasıl Olmalı? 

Hamilelik öncesinde ve hamilelik sırasında anne adaylarının uyguladığı beslenme programı, doğmamış bebeğin büyümesini ve sağlıklı gelişimini belirler. Bu nedenle, hamile bir kadının besleyici öğünler yemesi,  bebeğinin sağlıklı büyüme için ihtiyaç duyduğu besinleri alabilmesi için çok önemlidir. 

Anne adayları henüz hamile kalmadan önce folik asit, B12, kalsiyum, çinko ve iyot gibi kaynaklardan zengin besinlere ağırlık vermeli. Hamilelik sürecinin bebeğin anne karnına düşmesinden önce başlar.  Hamile bir kadın ise bebek için günde fazladan 300 kalori sağlıklı bir şekilde yemelidir.

Hamilelik öncesinde yapılacak olan sağlık kontrolü, doktorunuz ile birlikte hamilelik sürecinde karşılaşılabilecek riskleri belirleme ve en aza indirme konusunda oldukça faydalı olacaktır. Çünkü hamile kalındıktan sonra yapılacak kontrollerde her zaman yeterli tedbiri almak mümkün olmamaktadır. 

2. Hamilelik Öncesi Kalıtımsal Geçiş Riski Önlenebilir mi? 

Hamilelik öncesi süreçte, anne ve baba adaylarındaki mevcut rahatsızlıklar tespit edilerek bu rahatsızlıkların bebeğe etkileri belirlenir, riskler asgari düzeye düşürülmeye çalışılır. 

Kalıtımsal geçiş riski olan hastalıkların önüne geçmek önemli. Örneğin, diyabet, kan basıncı yüksekliği (hipertansiyon) gibi rahatsızlıkların kalıtımsal geçiş riski vardır. Mevcut hastalıklar, kullanılan ilaçlar, kilo değişimleri, beslenme alışkanlıkları, varsa alkol, sigara, madde kullanımı, gebelik geçmişi, çocuklukta geçirilen ateşli hastalıklar, aşılanma şeması gibi bilgiler daha sağlıklı bir hamilelik planlamanıza yardımcı olacaktır. 

Birçok rahatsızlık bu dönemde erkenden tespit edilerek, gerekli tedbirlerin zamanında alınabilmesine fırsat tanımaktadır. 

Hamilelik Düşünenler Nelere Dikkat Etmeli? 

3. Gebelik Öncesinde Hangi Vitamin ve Mineraller Alınmalı? 

Folik Asit (Folat): Daha çok koyu yeşil yapraklı sebzelerde ve baklagillerde bulunan önemli bir vitamindir. Suda eriyen bir vitamin olduğu için fazlası vücutta depolanmaz ve atılır.

Hamile kalmadan önce ve hamileliğin ilk 3 ayında günde 400 mikrogram folik asit desteğinin, bir sinir sistemi bozukluğu olan Spina Bifida (belde açıklık) riskini ciddi oranda düşürdüğü gösterilmiştir.

B12 Vitamini: Folik asit gibi insan vücudunda depolanmayan ve besinler ile sürekli dışarıdan alınması gerekli olan bir vitamindir. Sinir sistemi gelişiminde ve kan yapımında önemli bir rol üstlenir.

Besinler aracılığıyla yeterli miktarda B12 vitamini alsanız bile bazı kişilerde bu vitaminin vücuda alınmasını engelleyen kalıtsal ya da sonradan gelişebilen durumlar olabilir. Bu gibi durumlardan kaçınmak ve gerekirse eksikliğin giderilmesi için tedavi almak, hem bebek hem anne sağlığı için önem taşır. 

Kalsiyum: Hamilelik sürecinde bebek, kendi kemik oluşumu için gerekli olan kalsiyumu anneden sağlar. Kalsiyum içeren gıdalar bakımından fakir beslenen annelerde osteoporoz (kemik erimesi) gibi iskelet sistemi bozuklukları daha sık gözlenecektir.

Gebelik Öncesi Hangi Vitaminler Alınmalı? 

Bu yüzden hamile kalmadan önce öğünlere yeteri kadar süt, yoğurt, balık gibi kalsiyumdan zengin besinlerin eklenmesi, hem bebek hem anne kemik sağlığı gelişimi için faydalı olacaktır.

Çinko: Bebeğin sağlıklı gelişimi ve bağışıklık sistemi için gerekli bir maddedir. Hamilelikte çinko seviyesinin azlığının, preeklampsi (gebelik zehirlenmesi), erken doğum, düşük gibi problemlere yol açtığına dair bilimsel kanıtlar mevcuttur. 

İyot: Annede tiroit bezi işlevleri için, bebekte ise sinir sistemi gelişimi için son derece önemli bir elementtir. Tüm dünyada, iyot eksikliği, çocuklardaki zekâ geriliğinin en belirgin sebebidir. İyotlu tuz kullanımının zorunlu hale getirilmesiyle birlikte halen iyot eksikliği sorunu devam etmektedir.

Eksiklik olması durumunda, iyot takviyesinin hamilelik öncesi dönemde kullanılması, anne ve bebek sağlığını olumlu yönde etkiler.

4. Hamilelik Beslenmesinde Yağlar ve Tatlıların Yeri 

Piramidin ucunda katı yağlar, sıvı yağlar ve tatlılar bulunur. Bu lezzetli ama daha az besin maddesi içeren yiyecekler arasında şeker, birçok tatlı, tereyağı, mayonez ve salata sosları bulunur.  Bu yiyeceklerin az yağlı çeşitlerini tercih edebilirsiniz, ancak yağ oranları daha düşük olsa da, genellikle çok fazla kalori içerdikleri unutulmamamlı. 

 Hamilelik öncesinde ve sırasında tahıllar, meyveler ve sebzeler anne adaylarının beslenmesinin en önemli bileşeni olmalıdır.

5. Gebelik Öncesinde Hangi Protein Kaynaklarını Tüketmeli?

Piramidin ikinci seviyesi, protein ve kalsiyum açısından zengin yiyecekleri içerir: Et, tavuk, balık, fındık, fasulye, yumurta ve peynir, yoğurt ve tabii ki süt gibi süt ürünleri. Günde 2 ila 4 porsiyon protein; 3 veya 4 porsiyon süt ürünleri tüketebilirsiniz.

Tek bir porsiyon tavuk, hindi, yağsız et veya balık öğünü yaklaşık 250-300 gr arasındadır. İki yemek kaşığı fıstık ezmesi veya bir yumurta 30 gr. ete eşittir.

6. Ne Kadar Meyve ve Sebze Yemeli? 

Besin piramidinin en alt seviyesi meyve ve sebze grubudur. Bunların her birinden yaklaşık 3 veya 4 porsiyon yemelisiniz. Meyve ve sebzeler sadece iyi bir vitamin ve mineral kaynağı olmakla kalmaz, aynı zamanda kabızlığın azaltılmasına yardımcı olmak için hamilelik öncesinde ve sırasında çok önemli lif kaynaklarıdır.

Sebzeler A, C vitaminleri ve folat ile demir bakımından zengindir. Meyveler de sağlıklı miktarlarda A ve C vitaminlerinin yanı sıra potasyum içerir. 

7. Vitamin, Mineral ve Lif Kaynağı Tahıllara Beslenmenizde Yer Açın 

Piramidin en alt katmanı; ekmek, tahıl gevreği, makarna, pirinç ve diğer tahıllar gibi gıdaları içeren en geniş ve en büyük katmandır. Bu grup, uzun ömürlü enerji kaynakları olan kompleks karbonhidratları sağladığı için önemlidir. Ek olarak, tahıllar iyi bir vitamin, mineral ve lif kaynağıdır.

Ortalama olarak, bu gruptan her gün yaklaşık 8 ila 10 porsiyon yemeye çalışmanız gerekir. Bu oldukça fazla yiyecek gibi görünse de, bu gereksinimi karşılamak düşündüğünüzden daha kolaydır. Bir dilim ekmek, birkaç kraker veya yarım fincan makarnanın her biri yalnızca bir porsiyonu oluşturur. 

8. Sıvı İhtiyacını Nasıl Karşılanmalı?

Ayrıca bol su, süt veya taze meyve suyu içtiğinizden emin olun, suyu günde yaklaşık 6 ila 8 bardak içmeye dikkat edin. Hamileliğiniz ilerledikçe, vücudunuzun çok fazla sıvıya ihtiyacı vardır. 

Erken dönemde, yeterince sıvı içmeyen bazı kadınlar kendilerini zayıf veya baygın hissederler. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde dehidrasyon (susuzluk) erken kasılmalara neden olabilir.

9. Hamilelikte Uzak Durulması Gereken Besinler Neler?

Sigara, alkol başta olmak üzere, yapay tatlandırıcılar, yüksek miktarda kafein içeren kahve ve çay gibi içeceklerin ve özellikle kalori bakımından da sorun yaratabilecekçikolata gibi besinlerin, hamilelik öncesinde ve döneminde fazla alınmasından kaçınılmalıdır.

Hamilelik sürecinde dip balıklarının tüketiminden kaçınılmalı. Ayrıca içeriğinde kurşun gibi vücutta birikerek zararlı olabilecek ağır metaller bulunduğundan, deniz dip balıklarının tüketiminin sınırlandırılması ve hatta tamamen engellenmesi gerekmektedir.