Uzmanlar Uyarıyor: Çocuğa Boşanma Kararının Ortak Alındığı Söylenmeli

hepimizaileyiz.com.tr
Yayın : 16.08.2022

Boşanma kararı çocuklara nasıl anlatılmalı sorusu boşanma sürecindeki birçok çiftin ortak problemidir.  Eşlerin aldığı boşanma kararı çocuğun hayatında önemli etkilere neden olabiliyor. Ebeveynleri arasında çekişmeli bir ilişkiye tanık olan çocuklar boşanma karşısında ne hisseder? Uzmanlar çocukların bu hassas süreçte boşanma sürecinde taraf tutmaya zorlanmamalı diyor.

Çocukları asıl etkileyenin boşanma değil, ebeveynlerin süreci yönetme tutumu olduğunu belirten uzmanlar, karar açıklanmadan önce ön hazırlık yapılması ve ortak bir dil kullanılmasının daha sağlıklı olacağını ifade ediyor. 

Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, boşanma kararının çocuklara nasıl anlatılması gerektiği ile ilgili ebeveynlere tavsiyelerde bulundu. 

Ebeveynleri arasında çekişmeli bir ilişkiye tanık olan çocuklar boşanma karşısında ne hisseder?

1. Boşanma Kararı Çocuğa Doğru Biçimde Anlatılmalı

Çocuklara açıklama yapılırken yaş özelliklerinin göz önünde bulundurulmalı, boşanma sürecinde çocuğun taraf tutmaya zorlanmamalı ve tartışmalarda aracı olarak kullanılmamalı. 

Eşlerin almış oldukları boşanma kararı, çocuğun hayatında önemli etkiye neden olabilir. Bu konunun sağlıklı şekilde çocuğa aktarılması ve süreci iyi şekilde yönetebilmek adına önem taşıyor.

Boşanma sürecinde çocukta yaşanan sorunların nedenleri boşanmanın kendisinden değil, ebeveynlerin bu süreci ele alış biçimleri, süreci yönetme tutumları ve dolayısıyla çocuğun boşanma sürecinde neler yaşadığı ile doğrudan ilgili olduğunu söyleyebiliriz.

Ayrılma veya boşanma sürecinden geçiyorsanız, çocukların kendilerini huzursuz hissetmeleri normaldir. Dürüstçe konuşarak, çocuğunuza güven vererek ve rutinlere bağlı kalarak çocuğunuza yardımcı olabilirsiniz. Küçük kararlarınıza çocuğunuzu dahil etmeye çalışın, duyguları hakkında konuşmalarını sağlayın ve aile eğlencesi için zaman ayırın.

2. Boşanma Bazen Çocuk İçin Daha Olumlu Sonuçlar Getirebilir  

Ebeveynleri ayrılan her çocuğun travmatik bir süreç içinde olacağı düşüncesi doğru değildir. Çünkü boşanma sadece olumsuz sonuçlara sebep olmaz, bazen olumlu sonuçları da getirebilir. Aile ve ev içinde çatışmanın bitmesi, iki ebeveynle ayrı ayrı daha iyi ilişkilerin kurulması ve ailedeki istikrarın sağlanabilmesi çocuğun iyi olma halini de olumlu yönde etkiler.

Sürekli olarak mutsuzluğun, kavganın veya şiddetin hakim olduğu evde, ailede büyüyen çocuklar hem şu anki süreçte hem de ileriki yaşantılarında daha olumsuz bir süreç içine gireceklerdir.

3. Çocuğa Ortak Karar Olduğu Vurgusu Yapılmalı   

Boşanma anne ve babanın birlikte açıklaması gereken bir süreçtir. Bu kararı açıklamadan önce anne ve babaların çocuk ile neleri, nasıl konuşacakları hakkında ön hazırlık yapması, ortak bir dil belirlemesi sağlıklı olacaktır. Boşanmanın yetişkinler tarafından alınabilecek bir karar olduğu ve ebeveynlerin ortak kararı olduğunun belirtilmesi de önemlidir. Ayrıca çocukların yaş grubu özellikleri dikkate alarak açıklanması uygun olacaktır.

Özellikle 8 yaş altındaki çocuklar daha somut açıklamalara ihtiyaç duyarken, ergenlik dönemindeki çocuklar ile biraz daha detaylı biçimde konuşulabilir. Ancak unutulmaması gereken önemli noktalardan bir tanesi de çocukların bilmesine gerek olmayan bilgileri aktarmaktan kaçınmaktır.

4. Çocuklar Asla Taraf Olmaya Zorlanmamalı 

Bununla birlikte belirsizlikleri ortadan kaldıracak durumların da çocuğa iletilmesi gerekiyor. Nerede, kiminle yaşayacağı, ne sıklıkla ebeveynlerini göreceği gibi temel bilgiler çocuğa mutlaka anlatılmalı. Boşanma süreci ve sonrasında çocuğun tartışmalarda aracı olarak kullanılmaması, taraf tutması için zorlanmaması ve ebeveynleri ile sağlıklı ilişkiler kurmaya devam etmesi çocuğun en az zararla süreci tamamlaması için dikkat edilmesi gerekenler arasında yer alıyor. 

5. Çocukların Boşanma Sürecine Yaklaşımları Yaşlarına Göre Değişiyor 

Yaş gruplarına göre boşanma süreci ele alınacak olursa 2-6 yaş arası çocukların benmerkezci yapıları nedeniyle boşanmadan kendilerini sorumlu tuttuklarını söyleyebiliriz. 7-12 yaş arası çocukların ise daha çok boşanmanın suçunu anne ve babaya yükledikleri görülüyor.

12 yaş ve üzeri çocuklar bazen kabullenici bazen de tamamen durumu reddedici bir tavır takınabiliyorlar.

Eğer çocuklarda boşanma sonrasında uzun süreli olarak akademik başarıda düşüş, içe kapanma, uyku ve yeme bozuklukları, huzursuzluk, saldırgan davranışlar, hırçınlık ve benzeri davranış sorunları görülüyorsa mutlaka uzman desteği alınması gerekiyor.

Eşler arasında sorumluluklar ortak paylaşılıdığında çocuk daha şefkatli birer anne ve babayla karşılaşır. 

6. Boşanmanın Olumlu Yanları Neler?

Boşanma sadece çiftle sınırlı olmayıp tüm aileyi kapsar. Etkileri uzun sürelidir. Bununla ilişkili melankoliye rağmen, boşanmaya bir çocuğun bakış açısından bakmanın olumlu bir yolu var. Bu olumlu etkilerin, sevgi dolu ebeveynleri olan normal bir aileyle değil, çekişen ebeveynlerden oluşan bir aileyle karşılaştırıldığında olduğunu unutmayın.

• Mutlu anne baba, mutlu çocuk demek: Anne ve baba artık tartışmayacağından, çocuk artık evde gergin bir atmosferde yaşamak zorunda değildir. Artık tartışmalarla karşılaşmayacakları için okuldan eve olumlu düşüncelerle döner. 
• Çocuğun sigara veya alkol gibi zararlı maddelere karşı daha az eğilimi olur: Çiftler anlaşamaz, boşanır ve evlilik biter. Bu aslında bir anlamda ayrılan ebeveynlerin artık boşanma görevi tamamlandığında çocuklarına odaklanabilecekleri anlamına gelir. Çocuğun sigara ve alkol gibi sahte tesellilere yönelmesini gerektirmez. 
• Çocuk ebeveynleri ile kaliteli zaman geçirir: Çocuk, anne ve babasının evleri arasında gidip gelmekte özgürse, anne ve babasıyla eskiye göre daha verimli zaman geçirebilir. Ebeveyninin etkileşimleri artık bir tartışmayla sonuçlanmadığı için çocuk duygularını anne babasına özgürce aktarabiliyor. Boşanma sonrası anne baba sorumluluğu eşit olarak paylaştıklarında, çocuklarına karşı eskiden daha fazla şefkatli birer anne ve baba olma fırsatı ele ederler. 

• Daha iyi ders notları alır: Araştırmalar, boşanmanın bir çocuğun daha iyi ders çalışmasına ve notlarını yükseltmesine yardımcı olabileceğini gösteriyor. Çünkü artık evde sürekli kavga eden anne ve babası yok. Ayrıca, her ebeveyn çocuğunun ev ödevi ve çalışmaları için özel zaman ayırır. Bu da çocuğun ders notlarına olumlu yönde yansır. 
• Çocuk bu süreçte anne ve babasının hatalarından ders çıkarır: Ailenizin evliliğinin başarısız olduğunu gördüğünüzde ne olur? İlişkileri yönetme konusunda en iyi yaşam dersini alırsınız. Boşanmanın olumlu etkileri üzerine yapılan araştırmalarda, ebeveynlerinin ayrılmasına tanık olan çocukların ilişkilerindeki çatışmaları yönetirken olgunluk ve sabır gösterebildiklerini gözler önüne seriyor. Daha iyi iletişim kurarlar ve ebeveynlerinin hatalarını tekrarlamamak için her zaman daha iyi olmaya çalışırlar.

7. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

 1. Boşanma çocuğu en çok hangi yaşta etkiler? 

Bu konu tartışmalı olsa da, çocuklar her yaşta ebeveynlerinin boşanmasından etkilenebilir. Daha küçük çocukların uyum sağlamasında zorluk yaşanabiliyor. Ancak daha büyük çocuklar ilişki durumlarını daha iyi anlayabildikleri için ayrılığı daha çabuk kabullenebiliyor. 

2. Boşanma çocukta strese veya depresyona neden olabilir mi? 

Aile içi şiddet veya ebeveynler arası saldırganlık sonucu boşanmaya tanık olan çocuklar bu durumdan duygusal olarak etkilenebiliyor. Bu nedenle çocuklarda uzun vadede travma sonrası stres bozukluğu geliştirme riski artabiliyor.

Boşanma süreci tüm aile için stresli bir dönemdir ve çocuklar üzerinde olumsuz etkiler yaratma olasılığı daha yüksektir. Bu nedenle, ayrılığınızın çocukları kayıp ve rehberlikten yoksun bırakmadığından emin olmalısınız.

Çocuklarda boşanmanın hem kısa hem de uzun vadeli etkilerini sabır ve anlayışla yönetmek, durumu daha iyi kabul etmelerine yardımcı olacaktır. Ayrıca, boşanma süreci eşler arasında sağlıklı bir şekilde yönetildiğinde çocuğun hayatını ve ilişkilerini olumsuz etkilemez.