Uzmanlar Uyarıyor: YKS Bir Strateji Sınavıdır

Ayşegül BAŞARAN
Yayın : 11.05.2024 - Güncelleme : 12.05.2024

Son ayda bile çok şey değişebilir, çünkü bilgi ve doğru hazırlığın yanında 

YKS bir strateji sınavıdır

Öğrencilerin YKS sınavına hazırlık sürecinde stresle başa çıkabilmeleri ve doğru stratejiyi izlemeleri ders çalışmaları kadar önemli. İTÜ Geliştirme Vakfı Okulları Ekrem Elginkan Lisesi PDR Birimi, sınava 1 ay kala bu kritik süreci daha verimli hale getirmek için yararlı bilgiler paylaştı.

Yaklaşan Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nın (YKS), bilginin yanında doğru hazırlık ve stratejilerin sınavı olduğunu söyleyen uzmanlar,  ders çalışmanın yanı sıra sınav öncesi psikolojik hazırlık sürecinin de önemli olduğunu vurguluyor. İTÜ GVO Ekrem Elginkan Lisesi Psikolojik Rehberlik ve Danışmanlık Bölümü, son bir ayı daha verimli geçirebilmeleri için öğrencilere önerilerde bulunuyor. 

1. YKS'de Nasıl Fark Yaratacağınıza Odaklanın

‘’Nasıl yetiştireceğim?” sorusu yerine “Kalan 1 ayda fark yaratmak için neler yapabilirim?” sorusuna odaklanın’’

Zaman Yönetimi: Süreci panik yapmadan ve endişelenmeden değerlendirin. “Nasıl yetiştireceğim?” sorusu yerine “1 ayda neler yapabilirim?” sorusuna odaklanın.

Ruhsal Hazırlık: Sınav yaklaştıkça yorgunluklar daha fazla hissedilir, stres yapıldığında iç konuşmaların olumsuza kayma eğiliminde olduğu görülür. Böyle bir durumla karşılaşıldığında “Bunu olumluya çevirmek için şimdi ne yapabilirim?” sorusuna yanıt arayın. Kıyaslamalardan uzak durun, önceki denemeyle bir sonraki deneme kıyaslaması yapmayın, arkadaşlarınızla kendinizi kıyaslamayın. “Ben kendimi A noktasından, B noktasına nasıl götürebilirim?” diye düşünün.

Stratejik Yaklaşım: Geçmişte yapmadıklarınızı kenara bırakın. “Kalan sürede en fazla neti nasıl çıkartabilirim?” sorusuna odaklanın. Sınav yaklaştıkça kaygılarınız artacak, bu kaygıları azaltacak doğru kaynaklara odaklanın. Sosyal medya, arkadaş gibi kaynaklar bazen moral bozabilir. En iyi kaynağın okul ve dershane olduğunu unutmayın.

Program Yönetimi: Bir konuya çalışırken veya soru çözerken neden bunu yaptığınızı düşünerek hareket edin. Soruları bir amaçla çözmeye çalışın. Deneme sınavlarının yanında mutlaka branş denemeleri yapın, bunu yaparken mutlaka süre tutun. Okul ve dershanedeki deneme sınavlarına katılmayı ihmal etmeyin. Geçmiş yıllara ait sınavları mutlaka çözün.

Sınav Öncesi: Sınav yerinizi önceden mutlaka görün, sabah nasıl gideceğinize karar verin. Sınav için gerekli kurallara bakın, belgelerinizi, giyeceğiniz kıyafetleri hazırlayın. Sınavdan önce rutininizin dışına çıkmayın. (Alışık olmadığınız bir besini tüketmek, egzersiz yaparak yorgun düşmek gibi.)

• Sınavda karın ağrısı, ellerde terleme sınav başarısını etkiliyor

YKS'de başarılı olmak için sadece ders çalışmak yeterli değildir, mental ve fiziksel sağlık da bu süreçte son derece önemlidir. 

Her iki süreç birbirini tamamlayan unsurlar. Çok yoğun bir çalışma sınava eksiksiz girileceği hissiyatını oluşturabiliyor. Fakat sınav öncesi adayın motivasyonu, konsantrasyonu sınavın gidişatını da belirliyor. Kaygı düzeyinin aşırı yükselmesi fiziksel bazı problemleri de beraberinde getiriyor.

En belirgin özellikler sınav esnasında motivasyon kaybı, konsantrasyon eksikliği, ellerde ve vücudun farklı bölgelerinde aşırı terleme baş ve karın ağrısı, mide bulantısı gibi problemler sınav başarısını da etkiliyor.

Sınav Sırasında: Sınav sırasında turlama tekniğini kullanın. Örneğin, yapamadığınız soruyu geçin, önemli olan zaman, sorularla inatlaşmayın, belki bir soruya harcadığınız 5 dakika ile 3 soru çözeceksiniz. Çözeceğiniz bölüm sırasını kafanızda planlayın. Optik işaretlemenizi sona bırakmayın.

Sorudaki bütün şıkları okumadan cevap vermeyin. Sınav sırasında yorulduğunuzu hissederseniz 1 dakika ara verin, o 1 dakikanın size kaybı olmayacaktır. Sayısal sorularda zihinsel işlem yapmayın, her şeyi yazın, sorunun ne istediğine odaklanın, mantığını düşünün.  Sınav sırasında başkasının ne yaptığıyla ilgilenmeyin, sadece kendi kağıdınıza konsantre olun.

Sınav Sonrasında: TYT sınavından sonra sorulara bakmak konusunda kendinizi zorunlu hissetmeyin. Bazı durumlarda sorulara bakmak özellikle tablo beklenildiğinden daha farklı ise AYT sınavı öncesi moral bozukluğuna neden olabilir.

2. YKS'ye Hazırlanan Çocuğuna Aileler Nasıl Destek Olmalı?

•  Veli desteği ile hazırlık sürecini daha sağlıklı bir şekilde tamamlamak mümkün

Öğrenciler sınav yaklaştıkça gerginlik, endişe, güvensizlik, korku, hayal kırıklığı, mahcubiyet gibi duygular hissedebilir. Bu duygular iştahta azalma, baş ağrısı, uyku problemleri gibi fizyolojik problemlere de sebep olabilir. Bu süreçte öğrencileri desteklemek için ebeveynlerin dikkat etmesi gerekenler; 

• Sınavla ilgili beklentilerinizi sürekli ifade etmeyin,
• Çocuğunuz olumsuz duygulara kapıldığında kendisini ifade etmesine olanak tanıyın, hedeflerini birlikte gözden geçirin,
• Çocuğunuzun kaygısının çok yüksek olduğu gözlemlediğinizde profesyonel destek alın,
• Okul ve dershane iş birliğinin devamlılığını sağlayın,
• Çocuğunuz da isterse deneme sınav sonuçlarını belirli aralıklarla birlikte değerlendirin, önemli gelişmeleri vurgulayın.
• Sınav netlerinin başkaları ile kıyaslamasına engel olun,
• Kalan sürede neler yapılabileceğini vurgulayın,
• Çocuğunuzun gerilimini artıracak ortamlardan uzak durması, bilgisayar, dizi, film veya sosyal medya kullanımını azaltması konusunda teşvik edici olun.
• Uyku ve beslenme konularında onlara destek olun,
• Çok fazla masa başında vakit geçiren öğrencileri hafif fiziksel aktivitelere teşvik edin.

• Ebeveynler kendi hayallerini adaya dayatmamalı!

Tercih döneminde ailelere fazlaca iş düşüyor. Ailelerin meslek seçiminde adaya yardımcı olması ama bu yardımın da baskıya dönüşmemesi çok önemli. Adayın meslekleri tanımasına imkân sağlamaları gerekiyor. Ebeveynlerin iyi niyetli olarak yönlendirme yaparken aslında kendi hayallerini adaya dayatmak değil sürecin öznesi olanların hayallerini yaşamasına imkân sağlamaları gerekiyor.

Okunacak üniversite ve bölümlere (imkanlar dahilinde) gidilip detaylı bilgi almak fikir sahibi olunmasını sağlayabilir. Ek olarak okunacak bölümün lisans derslerine bakarak bölümün ilgi alanımız alanında olup olmadığının kararına varılabilir. Kariyer Testleri listenin daraltılmasına katkıda bulunabilir. Bir uzman görüşü almak bu süreçlerin sağlıklı işlemesine olanak sağlayabilir.